Faşizm (X ), Avrupa’daki Diğer Kamplar

Ebensee Toplama Kampı

Avusturya’nın Ebensee kentinde 1943’te silahlanma amacıyla tüneller kazmak için açılmıştır. Bu kamp, Mauthausen-Gusen toplama kamplarının bir ünitesiydi.  Nazilerin en kötü koşullarını barındıran bir kamptı. İnsanlık dışı çalışma koşulları, kötü beslenme, açlık ve hastalık durumlarını örtbas etmek için “SS” örgütü, buraya Kireç taşı veya kireç taşı madeni ve Çimento kod isimlerini kullanmıştır.

 Mauthausen-Gusen toplama kampı

 Avusturya’nın Linz Kentinin 20 km. doğusunda Mauthausen ve Gusen köylerinin etrafında inşa edilen büyük bir toplama kampıdır. Kampta 320.000 esir tutuluyordu.  Mauthausen ve Gusen’deki dört ana kampın dışında 50’den fazla alt kamplar mevcuttu. Buradaki tutsaklar, Buradaki tutsaklar köle işçi olarak kullanılıyordu. Bunların içinde yer alan taş ocakları, mühimmat ve silah fabrikaları, Me 262 savaş uçağı montajı tesisi ve madenlerde çalışıyordu. Bu kampın geçmişi, 1938 tarihindeki Avusturya’nın ilhakı ile başlar. Müttefiklerin en son ele geçirdiği bu kamp toplamda 300.000’den fazla insana mezar olmuştur.

Theresienstadt toplama kampı

 Çekya’nın Terezin kentinde Gestapo tarafından kurulan ve 1941-1945 yılları arasında faaliyet gösteren getto ve toplama kampıdır. İsmini 1740-1780 yılları arasında hüküm süren Avusturya imparatorunun annesi Maria Theresa’dan alan kent, 19. Yüzyılda askeri vi siyasi tutukluların yerleştirilmesi için kullanılmıştı. 1940 yılında kenti ele geçiren Naziler tarafından 1941 yılında kentin tamamını gettoya dönüştürüldü. Bu kamp, Polonya’nın Auschwitz imha kampına götürülen Yahudiler için bir geçiş yeri olarak kullanılmaktaydı.

1941 yılında kampın komutasını devralan “SS” subayı Yüzbaşı Dr. Siegfried Seidl, toplama kampı inşası için aileleriyle birlikte buraya yerleşmelerine izin verme vaadi ile çalıştırdığı 342 Yahudi’yi [35] iki yıl sonra Auschwitz-Birkenau imha kampına gönderdi. Bu Yahudiler, aileleriyle birlikte Auschwitz’e vardıklarında gaz odalarına gönderileler katledildiler.  Theresienstadt kampı Çekoslovakya’dan getirilen Yahudiler için adeta merkez oldu. 1942 tarihinde Yahudi olmayan 7.000 civarında Çek, kentten çıkarıldı. Böylece Yahudiler daha kolay bulunacaklardı. Çek asıllı 80.000 Yahudi’nin büyük kısmı burada katledildi. Kampın kapasitesi 7.000 kişilikti. Buraya 50.000 insan sığdırıldı. Kısa sürede kampta yiyecek sıkıntısı yaşandı. Salgın hastalık da eşlik edince 16.000 kişiden fazlası burada telef oldu. Sosyolojinin babası diye bilinen Freud’un kız kardeşi Esther Adolphine de ölenler arasındaydı.

Natzweiler-Struthof

 Fransa’nın kuzeydoğusunda bulunan Strazburg kentinin yaklaşık 50 km güneyinde Vosges Dağları’nda Alsak köyü Natzwiller (Almanca: Natzweiler)  yakınında 1941 tarihinde kurulan bir kamptır. Bu kampta yaklaşık 52.000 direnişçi tutsak bulunuyordu. Bir kısmı açlıktan olmak üzere yaklaşık 22.000 tutsağa mezar oldu.

Jasenovac toplama kampı

1941 yılında Hırvatistan’ın Jasenoac köyü yakınlarında Sava ve Una nehirlerinin kesiştiği bataklık içinde kurulan Avrupa’nın en büyük toplama kamplarından biridir. Kampın kurbanları çoğu etnik Sırplar, Yahudiler, Romanlar ve bazı siyasi muhaliflerden oluşuyordu. Bu kampta öldürülenler için birçok görüş bildirilmişti. Hırvatlara göre öldürülenlerin sayısı 1 milyon 400 bin civairındaydı. Ancak geleneksel bilgiler ise bu rakamın 700.000 civarında olduğu yönündeydi. Prof. Vladimir Zerjaviç üç yıllık araştırması sonucunda 1992 tarihinde titizlikle incelediği verilere göre buradaki kurban sayısının 83.000 olduğu sonucuna vardı. Araştırmacı Dragan Chetkovic ve Hırvat eşinin yazdıkları kitapta bu sayının 100.000 olduğu iddia edilmiştir.

Kaiserwald toplama kampı

 Letonya’nın başkenti Riga yakınlarında bulunan Mezapark civarındaki Liepaja ve Dvinks getto ve toplama kampıdır. 1943 Mart’ında Naziler Letonya’yı işgal ettiği tarihlerde kurmuşlardı. Bu kampta  11.878 tutuklu vardı. Resmi verilere göre bunların 6182’si erkek, geriye kalan 5.696 kadındı. Bu kamp bir imha kampı değildi. Sovyet birliklerinin 15 Ekim 1944 kampı ele geçirinceye kadar buradaki tutsaklardan yaklaşık 3.000 kişi öldürülmüştü. Bunların büyük çoğunluğu 30 yaş altı gençler ve çocuklardı.

İmha kamplarında ölenlerin sayısını bir araya getirirsek aşağıdaki rakamlara ulaşırız.

• Auschwitz II kampı ………. 1.000.000
• Belzec kampı …………………… 600.000
• Chelmno kampı .……………… 620.000
• Jasenovac kampı .……………… 97.000
• Majdanek kampı …………….. 360.000
• Maly Trostinets kampı………. 65.000
• Sobibor kampı ………………… 250.000
• Treblinka kampı ……………… 870.000

Bu kampların bazılarında Yahudi ayaklanmaları görülmüştü. Bunların en önemlileri Varşova Gettosu, Bialystok Gettosu, Cesohova Gettosu ayaklanmalarıdır. 1943 kışında 3-5 bin Yahudi ellerindeki ilkel silahlarla bir ay boyunca “SS” lere karşı direndi. Nazilerin elinde bulunan güçlü silahlarla direnci kırdılar. 100 Alman’a karşılık 13.000 Yahudi katledildi. Bu yetmiyormuş gibi 57.885 Yahudi de imha kamplarına gönderilerek gaz odalarında katledildi. 1943 Mayıs’ında Treblinka imha kampında 200 mahkûm kaçmayı başardı. Bazı görevliler öldürülerek binalar ateşe verildiyse de buna misilleme olarak kampta o tarihte bulunan 900 Yahudi katledildi. Ekim ayında da Sobibor imha kampından 600 mahkûm kaçmaya çalıştı. 11 “SS” görevlisini öldürdüler. Naziler kampa ateş açarak 300 mahkûm kaçmaya çalışırken öldürüldü. Geriye kalan mahkûmların bir kısmı da kamp civarındaki mayın tarlalarında can verdi. Kalan 60 mahkûm da Sovyet partizanlarına katılmayı başardı. 7 Ekim 1944 tarihinde 250 kamp çalışanı Yahudi, Polonya’nın Auschwitz kampında gardiyanlara saldırdı ve bir adet ölü yakma fırınını havaya uçurdu. Üç alman gardiyan öldü. Kamptaki Yahudiler toplu halde kaçmaya çalıştıysa da büyük kısmı öldürüldü. 30.000 civarında Yahudi partizanlara katılarak Nazilere ve Doğu Avrupa’daki Alman ordusuna karşı gerilla savaşı ve sabotaj girişimlerinde bulundu. Kızılordu’da savaşan yaklaşık 200.000 Yahudi asker öldü. Litvanya’da 3.000 Alman askerini öldürdüler. Yaklaşık 1.500.000 Yahudi asker, müttefiklerle birlikte Almanlara karşı savaştı. Fransız Yahudiler de Fransız direnişinde aktif savaştı. 1943 tarihinde birçok Yahudi Gettosu boşaltıldı ve imha kamplarına gönderildi. 3-4 Kasım 1943 tarihindeki Erntefest (Hasat Festivali Operasyonu) olarak adlandırılan olay, Lublin bölgesindeki benzer diğer eylemlerde 42.000 Yahudi vurularak öldürüldü. 19 Mart 1944 tarihinde 400.000 Macar Yahudi, komutan Rudolf Höss yargılanması sırasında itiraf etti. Uzun yürüyüş diye bilinen ve 250.000 Yahudi’nin savaşın son haftasına girildiği tarihlerde yaya gönderildiği  kamplarda hastalık, açlık ve susuzluktan öldü.

Kurbanlar ve ölü sayısına bakıldığı zaman ülkelere dağılımı oldukça korkunç rakamlara ulaşılacaktır. Buna göre :

Yahudiler …………………….5.900.000

Sovyet savaş tutsakları..3.000.000

Etnik Polonyalılar…………2.000.000

Rumenler…………………….1.500.000

Özürlüler…………………………250.000

Masonlar…………………………200.000

Slovenler…………………………..25.000

Yahova Şahitleri………………….5.000

 

Ülkelere göre öldürülen Yahudi sayısı aşağıdaki gibidir.

 

Polonya ……………………… 3.000.000

Baltık ülkeleri………………… 228.000

Almanya ve Avusturya ….. 210.000

Slovakya …………………………. 75.000

Çekya’nın doğu ve batısı …. 80.000

Yunanistan ……………………… 54.000

Macaristan ……………………. 450.000

Hollanda ………………………. 105.000

Beyaz Rusya ………………….. 245.000

Ukrayna ………………………… 900.000

Belçika ……………………………. 40.000

Yugoslavya ……………………… 26.000

Romanya ……………………… 300.000

Norveç ………………………………… 890

Fransa ……………………………… 90.000

Bulgaristan ………………………. 14.000

İtalya …………………………………. 8.000

Lüksemburg ………………………. 1.000

Rusya Sovyet Sosyalist C … 107.000

Danimarka ……………………………… 52

TOPLAM ……………………… 5.933.900 [36]

Yahudi asıllı bilim insanı Hilberg’e göre bu rakam 5.100.000’dir.

Almanya dahil Avrupa’da toplam öldürülen Yahudi, Romen, diğer azınlık ve tutsakların sayısı 12.000.000’dur.

Avusturya Yahudi asıllı ABD’li bilim insanı Raul Hilberg’in verdiği rakamlar genelde muhafazakar olarak bilinir. Buna göre Avrupalı  5.100.000 Yahudi öldürülmüştür. Bunun 800.000’i genel mahrumiyetten (açlık, susuzluk ve hastalık), kurşuna dizilerek öldürülenlerin sayısı 1.400.000 ve kamplarda da 2.900.000 kişi katledilmiştir. Bunların içinde Polonya’da öldürülen Yahudi sayısı 3.000.000’dur. Hilberg’in verdiği rakamlar genelde resmi rakamlarla örtüşmektedir. İngiliz tarihçi Martin Gilbert, bu rakamın 5.750.000 olduğunu, Amerikalı tarihçi bayan Lucy Dawidowicz’e göre de bu rakam 5.934.000’dir.

< Bir önceki bölüme git…                                           Sonraki bölüm >

---

[35] https://tr.wikipedia.org/wiki/Theresienstadt

[36] https://tr.wikipedia.org/wiki/Holokost