Günümüzde, şiddetin yaygınlaşması ve toplumların bu sorunla mücadelesi, sosyal bilimlerin ilgi odağı olmuş önemli bir konudur. Özellikle baskıcı ve anti-demokratik toplumlar, şiddetin daha yaygın bir olgu olarak karşılaşıldığı ve sıklıkla meşrulaştırıldığı sistemler olarak dikkat çekmektedir. Bu toplumdaki şiddetti siyasal rejim açısından ele alarak, baskıcı, anti-demokratik toplumlarda neden daha yayın görüldüğüne mercek tutacağız. Bu konuda yapılmış bilimsel çalışmalara da atıf yaparak konun daha iyi anlaşılmasını sağlayamaya çalışacağız.
İnsan Hakları İhlalleri ve Şiddet İlişkisi
Baskıcı ve anti-demokratik toplumlarda, insan hakları ihlallerinin şiddeti teşvik ettiğine dair bilimsel araştırmalar bulunmaktadır. Johnson ve ekibi (2021), otoriter rejimlerdeki insan hakları ihlallerinin, halkın öfke ve isyan duygularını tetikleyerek şiddete yönelimini artırdığını tespit etmiştir. Hükümetler tarafından uygulanan keyfi tutuklamalar, işkence ve insan haklarına saygı gösterilmemesi, bireylerin barışçıl çözümlere olan güvenini azaltarak şiddetin meşrulaşmasına katkıda bulunabilir.
Siyasi Katılımın Sınırlandırılması ve Şiddet
Baskıcı toplumlarda, siyasi katılım genellikle sınırlıdır ve halkın siyasi süreçlere etkin bir şekilde dahil olma imkanı kısıtlanmıştır. Bu durum, toplumun siyasi sistem ve liderlere olan güvenini azaltabilir ve alternatif çözüm yollarının olmaması nedeniyle şiddete yönelimi artırabilir. Kwon ve arkadaşları (2020), otoriter yönetimlerde siyasi katılımın eksikliğinin toplum içindeki kutuplaşmayı artırdığını ve siyasi şiddeti körüklediğini ortaya koymuştur.
Medya ve Propagandanın Şiddeti Teşvik Edeci Etkisi
Baskıcı toplumlarda, medya ve propaganda genellikle şiddeti teşvik eden içeriklere sahip olabilir. Hükümet yanlısı veya kontrolündeki medya organları, muhaliflere karşı nefret söylemleri ve düşmanca propagandayı yaygınlaştırabilir. Ayrıca, bu tür medya organları, şiddetin meşrulaştırıldığı ve şiddet içeren eylemlerin övüldüğü içerikler üreterek toplumda şiddetin normalleşmesine ve artmasına katkı sağlayabilir. Sullivan ve meslektaşları (2018), medyanın şiddeti nasıl teşvik ettiği konusunda derinlemesine bir analiz sunmuştur.
Sosyal Dışlanma ve Adaletsizlik ile Şiddetin İlişkisi
Baskıcı ve anti-demokratik toplumlarda, sosyal dışlanma ve adaletsizlik sıkça görülmektedir. İnsanların temel haklarına saygı gösterilmemesi ve adaletin sağlanmaması, toplumun hoşgörüsüzlüğe ve öfkeye sürüklenmesine neden olabilir. Bu durum, sosyal bilimlerin incelendiği birçok araştırmanın ortaya koyduğu gibi, şiddetin toplum içinde kökleşmesine ve meşrulaşmasına zemin hazırlayabilir.
Ekonomik Zorlukların Şiddeti Artırıcı Etkisi
Baskıcı toplumlarda, ekonomik zorluklar ve yoksulluk, bireylerin günlük yaşamlarını idame ettirmekte zorlanmasına neden olmaktadır. Buna ek olarak, ekonomik kaynakların eşitsiz dağılımı ve sosyal yardımların kısıtlı olması, toplumda hoşnutsuzluğun artmasına ve şiddetin yaygınlaşmasına yol açabilir. Tomlinson ve arkadaşları (2019), ekonomik zorlukların şiddet üzerindeki etkisini inceleyen bir çalışma yaparak, bu tür faktörlerin şiddeti nasıl artırdığını vurgulamıştır.
Toplumsal Değişim ve Şiddetin Azaltılması
Baskıcı ve anti-demokratik toplumlarda şiddetle mücadele için etkili adımlar atılması gerekmektedir. Sosyal bilimler, toplumsal değişimin önemli bir aktörü olarak bu alanda önemli rehberlik sağlayabilir. Demokratik süreçlerin güçlendirilmesi, insan haklarının korunması, siyasi katılımın artırılması, medya içeriğinde şiddeti teşvik eden söylemlerin azaltılması ve sosyal dışlanmanın önlenmesi gibi adımlar, şiddetin azaltılması ve toplumsal barışın sağlanması açısından kritik rol oynamaktadır.
Sonuç olarak
Baskıcı ve anti-demokratik toplumlarda şiddetin yaygınlaşmasının ardında birçok sosyal, politik ve ekonomik faktörün etkileşimi yatmaktadır. İnsan hakları ihlalleri, siyasi katılımın sınırlandırılması, medya ve propagandanın şiddeti teşvik edici etkisi, sosyal dışlanma ve adaletsizlik ile ekonomik zorlukların şiddeti artırıcı etkisi, şiddetin yayılmasındaki temel belirleyicilerdir. Bu nedenle, şiddetle mücadele için baskıcı toplumların demokratikleşmesi ve sosyal adaletin sağlanması yönünde önemli çabalar gerekmektedir. Sosyal bilimlerin daha fazla araştırma ve analizle bu konuda katkı sağlamaya devam etmesi, şiddetin azaltılması ve daha barışçıl toplumların oluşturulması için hayati önem taşımaktadır.
NHY/ Deniz Çınar
- Ortadoğu’daki Karışıklık: Büyük Ortadoğu Projesi mi, Yoksa Rusya ve Çin’in Stratejik Hamleleri mi? - 14 Ekim 2024
- Siyasetin Sahte Çatışmaları ve Gerçek Mücadele: Soma’dan Ankara’ya Yürüyen İşçiler ve Parlamentodaki Gürültü - 3 Ekim 2024
- Dünyada Plastik Kirliliği Üreten Ülkeler ve Türkiye’nin Yeri - 14 Eylül 2024