Koronavirüs: GüneydoÄŸu’da vaka sayıları neden artıyor?

1 Haziran’a kadar 28 günün vaka sayısı ise 6 bin 923 oldu ve 100 bin nüfusa oranı ise yüzde 77,1.

Yaklaşık olarak Haziran’da ortalama günlük vaka sayısı 247’lerde izlerken, bu oran Temmuz’un ilk haftasında 293’lere çıkmış görünüyor.

1 Haziran, Coronavirus ile mücadele için alınan tedbirlerin büyük oranda gevşetilmeye başlandığı bir tarih.

BBC Türkçe’nin bu bölgede vaka sayılarındaki artışın nedenlerini sorduÄŸu hekimler, maske kullanımı ve sosyal mesafe kuralına uymama, seyahat yasağının kaldırılması ile yaÅŸanan iç göç, bölgenin sosyolojik yapısı ve hanehalkı nüfusunun fazla olmasının kiÅŸisel izolasyona uygun olmaması, restoran, kafe gibi mekanların açılması, düğün, niÅŸan, taziye gibi toplu alanlarda bulunmak gibi birçok etken sıraladı.

TTB Ãœyesi Halis Yerlikaya: “Hızlı normalleÅŸme büyük bir etken”

Türk Tabipler BirliÄŸi Ãœyesi ve Diyarbakır Gazi YaÅŸargil AraÅŸtırma Hastanesi hekimlerinden Doktor Halis Yerlikaya, 1 Haziran’dan sonra çok hızlı ÅŸekilde normalleÅŸme sürecine geçmesini de ana nedenlerden biri olarak gösteriyor.

Diyarbakır’da günde 40-50 hastanın aynı anda yatırıldığı, bir ara hastanelerde hasta sayısının 400’ü geçtiÄŸi ve aynı odaya birden fazla hastayı yatırmak zorunda kaldıklarını anlatan Yerlikaya şöyle devam etti:

“Bölgede ve Diyarbakır’da salgının etkilerini 1 Haziran’dan sonra görmeye baÅŸladık. Üç aylık karantina sürecinde Diyarbakır’da yaklaşık 25 hastayı kaybederken, 1 Haziran’dan sonra hemen her gün 2-3 hastamızı kaybediyoruz. Karantina sürecinde enfekte olan saÄŸlık çalışanı sayısı 80 iken ÅŸu an testi pozitif çıkan saÄŸlıkçı sayısı 216. Salgını ÅŸimdi daha katmerli yaşıyoruz.”

Bu tabloyu sadece vatandaşın uyarıları dikkate almıyor şekilden yorumlamanın yanlış olduğunu savunan Yerlikaya, farklı dinamik ve parametrelerin de etkili olduğunu savundu.

“Hala birinci dalga bitmedi ve bölge olarak birinci dalganın pik noktasındayız” diyen Dr. Yerlikaya, bölgede yoksul ilçelerde vaka sayısının daha yüksek olduÄŸuna dikkati çekiyor.

Bölgedeki şehirlerde eş zamanlı artış görülüyor

Dicle Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı ve İl Pandemi Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Kemal Çelen, Diyarbakır Mardin Batman, Şanlıurfa, Gaziantep ve Siirt gibi illerde eş zamanlı bir artışın olduğunu belirtiyor.

Seyahat yasaklarının kalkmasıyla bölgeye doğru çok sayıda geliş ile vakalarda artış yaşandığını söyleyen Çelen, maske kullanımı, sosyal mesafe, hijyen kuralına uyulmamasının da büyük bir etken olduğunu kaydediyor.

Bölgenin kalabalık aile yapısı olduğunu hatırlatan Çelen, bu durumun virüsün kısa sürede yayılmasına neden olduğunu söylüyor.

Dünyada salgın vakalarında üç dalganın beklendiğini söyleyen Çelen, halen birinci dalganın devam ettiğini ekledi.

Çelen, “Türkiye’de de ÅŸu an birinci dalgadayız. Ä°kinci dalga dememiz için vaka sayısının sıfıra inmesi gerekiyor. Ä°kinci dalga gelmeyebilir, gelse bile etkisi daha düşük olabilir. En büyük hata bu konularda beklentiyi yükseltmek” dedi.

‘Neden normalleÅŸme deÄŸil, pandemi kültürünün geliÅŸmemesi’

Dicle Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kemal Çelen ise ana nedenin normalleşmenin erken başlaması olduğuna katılmadığını ve bu durumun arkasında pandemi kültürünün gelişmemesinin yattığını savundu.

Çelen, “Ä°spanya gribinden milyonlarca insan öldü, Asya yaÅŸanan grip vakalarında yine çok sayıda ölüm yaÅŸandı ve Asya’da insanlarda bir pandemi kültürü oluÅŸtu, kendilerini nasıl korumaları gerektiÄŸini öğrendiler, bu yüzden Asya ülkeleri çabuk toparlandı. Ama bizim insanlarımız dikkatsiz davranıyor. Oysa bununla yaÅŸamayı öğrenmek zorundayız” dedi.

Çelen, bu iÅŸin düzelmesi için aşının bulunması gerektiÄŸini ve aşı bulunamazsa dünya nüfusunun yüzde 60’ının doÄŸal bağışıklık kazanacağını belirterek, evde kalarak mevcut sistemin düzelmeyeceÄŸini vurguladı.

Mardin Tabip Odası Başkanı: Devlet hastanelerinde yer kalmadı

Vaka sayısının arttığı bir başka il ise Mardin.

Mardin Tabib Odası Eş Başkanı Doktor Osman Sağlam da Yerlikaya gibi normalleşme sürecine erken geçildiği görüşünde.

SaÄŸlam, 1 Haziran’dan sonra Covid-19 teÅŸhisi konan 15-40 yaÅŸ arası kesimde gözle görülür bir artış olduÄŸuna dikkat çekiyor.

Mardin devlet hastanelerinde artan vaka sayısı nedeniyle yoğun bakım servislerinde yer kalmadığını, bulgusu ağır seyretmeyen hastaların eve gönderildiğini söyledi.

“370 yataklı Mardin Devlet Hastanesi’ne en az 300 tanı konmuÅŸ hasta tedavi ediliyor” diyen SaÄŸlam ÅŸunları aktarıyor:

“Mayıs ayına kadar günde 2-3 Covid tanısı koyuyordum ama haziran itibariyle günde bir hekim olarak ortalama benim tanı koyduÄŸum vaka sayısı 10’u geçiyor. Mardin’de günde ortalam 100 yeni vaka tespit ediliyor” dedi.

Sürecin en başından beri ÅŸeffaf yürütülmediÄŸini, Ä°l Pandemi Kurulu’nun TTB ve sendikalarla hala bilgi ve veri paylaşımında bulunmadığını söyleyen SaÄŸlam, Kızıltepe, Nusaybin gibi nüfusun fazla olduÄŸu ilçelerde vaka sayısının çok yüksek olduÄŸuna dikkat çekiyor.

SaÄŸlam’a göre en büyük bulaÅŸ alanı taziyeler, düğünler, asker uÄŸurlama süreçlerinde evlerdeki yemekli davetler.