Türkiye, 2023 yılında Avrupa’da en çok kömür kullanan ülke haline geldi. Almanya ve Polonya’yı geride bırakan Türkiye, 2024 yılında da bu konumunu korumayı hedefliyor. Ancak bu durum, hem Türkiye’nin hem de Avrupa’nın iklim hedeflerine ulaÅŸmasını zorlaÅŸtırıyor. Çevre ve iklim alanında çalışan düşünce kuruluÅŸu Ember, Türkiye’nin kömür kullanımındaki artışın Avrupa’nın karbon emisyonlarını azaltma çabalarını baltaladığını belirtiyor.
Ember’in raporuna göre, Türkiye 2020 yılında Avrupa’da en çok kömür kullanan üçüncü ülke oldu. Türkiye’nin kömür tüketimi, 2019 yılına göre yüzde 4,5 artarak 65 milyon ton seviyesine ulaÅŸtı. Bu rakam, Almanya’nın 132 milyon ton ve Polonya’nın 116 milyon tonluk tüketimlerinin ardından geliyor. Ancak Türkiye, 2021 yılında Almanya ve Polonya’nın kömür tüketimlerindeki düşüşe raÄŸmen kendi tüketimini artırmaya devam etti. Ember’in tahminlerine göre, Türkiye 2021 yılında 70 milyon ton kömür tüketecek ve Almanya ile Polonya’yı yakalayacak.
Türkiye’nin kömür kullanımındaki artışın nedenleri arasında, ekonomik büyüme, elektrik talebindeki artış, yerli kaynaklara yönelme ve yenilenebilir enerjiye geçiÅŸteki yavaÅŸlık sayılabilir. Türkiye, elektrik üretiminin yüzde 33’ünü kömürden saÄŸlıyor. Bu oran, Avrupa ortalamasının iki katından fazla. Ayrıca Türkiye, halen inÅŸaat halinde olan veya planlanan 37 adet yeni kömür santrali ile Avrupa’da en çok kömür santrali inÅŸa eden ülke konumunda.
Türkiye’nin kömür bağımlılığı, hem kendi iklim hedeflerine hem de Avrupa’nın iklim hedeflerine zarar veriyor. Türkiye, Paris AnlaÅŸması’na taraf olmasına raÄŸmen henüz resmi olarak onaylamadı. Türkiye, 2030 yılına kadar sera gazı emisyonlarını yüzde 21 azaltmayı taahhüt etti ancak bu hedefin yeterli olmadığı eleÅŸtiriliyor. Ember’in raporuna göre, Türkiye’nin kömür kullanımındaki artış, Avrupa BirliÄŸi’nin (AB) karbon emisyonlarını azaltma hedefini de tehlikeye atıyor. AB, 2030 yılına kadar karbon emisyonlarını yüzde 55 oranında azaltmayı ve 2050 yılına kadar karbon nötr olmayı hedefliyor.
Türkiye ve AB arasında iklim konusunda iÅŸ birliÄŸi yapılması gerektiÄŸi vurgulanıyor. Ember’in raporunda, “Türkiye ve AB arasında iklim konusunda daha fazla iÅŸ birliÄŸi yapılması hem iklim krizine karşı mücadelede hem de ekonomik faydalar saÄŸlamada önemli bir fırsat sunuyor” deniliyor. Raporda, Türkiye’nin yenilenebilir enerjiye geçiÅŸini hızlandırması ve kömür santrallerini kademeli olarak kapatması gerektiÄŸi belirtiliyor.
- NHY/ Euronews
