Türkiye’nin yaşlı nüfusu: Demografik değişimler ve toplumsal etkiler

23 Mart 2024

Türkiye’nin yaşlı nüfusuyla ilgili en kapsamlı çalışmalardan biri olan 2023 Türkiye Yaşlı Profili Araştırması, ülkenin demografik yapısında önemli değişikliklerin yaşandığını gösteriyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yürütülen bu araştırma, yaşlılık, sağlık, sosyal hayat ve daha birçok konuda derinlemesine bilgiler sunmaktadır.

Araştırmanın sonuçlarına göre, Türkiye’de “yaşlı” olarak kabul edilen 65 yaş ve üzeri nüfus, 2018’de 7 milyon 186 bin 204 iken, 2023’te %21,4 artışla 8 milyon 722 bin 806’ya yükselmiştir. Bu artış, yaşlı nüfusun toplam nüfustaki oranının 2018’de %8,8 iken, 2023’te %10,2’ye çıkmasına yol açmıştır.

Yaşlı nüfus içinde cinsiyet dağılımına bakıldığında, erkeklerin %44,5’ini, kadınların ise %55,5’ini oluşturduğu görülmektedir. Ayrıca, Türkiye’deki 26 milyondan fazla hanenin 6 milyon 458 bin 465’inde en az bir yaşlı birey yaşamaktadır. Bu da her dört haneden birinde en az bir yaşlı bireyin bulunduğunu göstermektedir.

Yaşlı bireylerin yaşam koşulları incelendiğinde, 1 milyon 669 bin 270 yaşlının tek başına yaşadığı tespit edilmiştir. Bu durum, yaşlı bireylerin yalnızlık ve sosyal izolasyonla karşı karşıya kalabileceğini işaret etmektedir.

Türkiye’deki 8 milyon 722 bin yaşlıdan 1 milyon 669 bin 270’i, yani yaklaşık %19,1’i evde yalnız yaşıyor. Bu oran, yaşlı nüfusun önemli bir kısmının sosyal destek sistemlerine ve toplumun ilgisine ihtiyaç duyduğunu gösteriyor. Yalnız yaşayan yaşlıların %74,4’ünü kadınlar oluşturuyor, bu da yaşlı kadınların yalnızlıkla daha fazla karşı karşıya kaldığını ve bu demografik grubun özel dikkat ve destek gerektirdiğini vurguluyor.

Kronik hastalıkların yaygınlığı da dikkate değerdir; 65 yaş üstü yaşlıların %78,7’si kronik hastalıklara sahip ve bu durum, yaşlıların günlük yaşamlarında karşılaştıkları zorlukları artırıyor. Engelli raporu alan yaşlıların oranı ise %77,6 olarak belirtiliyor, bu da yaşlıların sağlık hizmetlerine ve bakım desteğine olan ihtiyacını gösteriyor.

Türkiye’nin yaşlı nüfus oranına göre 184 ülke arasında 67. sırada

Yaşlı nüfus oranı bakımından Türkiye, 184 ülke arasında 67’nci sırada yer alıyor. En yüksek yaşlı nüfusuna sahip ülkeler ise sırasıyla Japonya (%30,1), İtalya (%24,5) ve Finlandiya (%23,6). Bu veriler, Türkiye’nin yaşlanma sürecinin küresel ölçekteki diğer ülkelerle kıyaslandığında orta düzeyde olduğunu göstermektedir.

Önümüzdeki yıllarda yaşlı nüfusun daha da artması bekleniyor. Tahminlere göre, 2030’da yaşlı nüfusun oranı %12,9, 2040’ta %16,3 ve 2060’ta %22,6 olacak.

Bu veriler, Türkiye’nin yaşlı nüfusunun gelecekteki demografik değişimler için önemli ipuçları sunmaktadır. Nüfusun yaşlanması, sağlık hizmetleri, sosyal güvenlik sistemleri ve ekonomik yapı üzerinde önemli etkiler yaratacak bir gelişmedir. Türkiye’nin yaşlı nüfus sıralaması, ülkenin bu demografik değişime hazırlıklı olması gerektiğini ve yaşlı bireylerin yaşam kalitesini artırmaya yönelik politikaların geliştirilmesinin zorunluluğunu vurgulamaktadır.

Türkiye’nin yaşlı nüfus sıralaması, uluslararası verilerle desteklendiğinde, ülkenin yaşlanma sürecinin global trendlerle paralel bir seyir izlediğini ve bu durumun toplumsal ve ekonomik politikalar için önemli bir gösterge olduğunu ortaya koymaktadır. Yaşlılık, yalnızlık ve hastalıkla eş anlamlı olmamalıdır. Yaşlı bireylerin toplum içinde aktif ve mutlu bir yaşam sürdürebilmeleri için atılacak adımlar, hem bireysel hem de toplumsal bir yatırım olarak görülmelidir. Yaşlılık, yeni bir başlangıç olabilir ve bu yeni başlangıcın temellerini atmak, hepimizin elindedir. Yaşlı bireylerin yaşam kalitesini artırmak ve onlara hak ettikleri saygıyı göstermek, geleceğe yapılan bir yatırımdır.

NHY, Baran Direnç