Fransa’da emeklilik reformu nedeniyle kitlesel eylemler

7 Haziran 2023

Fransa’da emeklilik yaşını yükselten reforma karşı ülke genelinde protestolar hız kesmeden devam ediyor.

Fransa’da hükümetin emeklilik yaşını 62’den 64’e çıkarmayı öngören reformu, ülkede büyük bir tepkiyle karşılaştı. Reformun Meclisten oylama yapılmadan geçirilmesi, protestoları daha da alevlendirdi. Bugün ülke genelinde 14’üncü kez düzenlenen kitlesel grev ve gösterilere yaklaşık 1 milyon kişi katıldı.

Reformun içeriği

Hükümetin reform planına göre, Fransa’da emeklilik yaşı 1 Eylül 2023’ten itibaren her yıl 3 ay kademeli olarak artırılacak. Böylece emeklilik yaşı 2027’de 63 yıl 3 aya, 2030’da ise 64 yıla ulaşacak. Ayrıca emeklilik maaşının tamamını alabilmek için 2027’den itibaren 43 yıl çalışmış olmak gerekecek .

Hükümet reformun amacının, emeklilik sisteminin sürdürülebilirliğini sağlamak ve bütçe açığını kapatmak olduğunu savunuyor. Ancak muhalefet ve sendikalar reformun emekçilerin haklarını gasp ettiğini ve sosyal adaletsizliği artırdığını ileri sürüyor.

Protestoların seyri

Reformun kamuoyuna açıklanmasından bu yana Fransa’da birçok sektörde grevler ve gösteriler düzenleniyor. Özellikle enerji, ulaşım, sağlık ve eğitim alanlarında çalışanlar reforma karşı çıkıyor. Protestocuların sloganları arasında “Reformu geri çekin”, “Emekliliğimizi savunuyoruz” ve “Hükümet istifa” gibi ifadeler yer alıyor.

Protestoların en yoğun olduğu günlerden biri de bugün yaşandı. Ülke genelinde 250 noktada gösteri düzenleyen protestocular, hükümetin geri adım atmasını istedi. Paris’te binlerce kişi Bastille Meydanı’ndan Republique Meydanı’na yürüdü. Polis, göstericilere biber gazı ve tazyikli suyla müdahale etti. Gösterilerde çıkan olaylarda çok sayıda kişi yaralandı veya gözaltına alındı .

Reformun geleceği

Fransa’da hükümetin reformu Meclisten geçirmesi için Anayasa Konseyi’nin onayı gerekiyor. Konsey, reformun anayasaya uygun olup olmadığını inceledikten sonra kararını açıkladı. Konsey, reformun en tartışmalı maddesi olan emeklilik yaşının 64’e çıkması konusunda hükümeti haklı buldu. Ancak reformun altı maddesini tamamen veya kısmen reddetti.

Konseyin kararı sonrasında sokak gösterilerinin sürmesi muhalefet partilerini harekete geçirdi. Reformun geri çekilmesini talep eden bir yasa tasarısı hazırladılar. Tasarı, 8 Haziran’da Ulusal Mecliste görüşülecek. Reformun iptal edilmesi için muhalefetin Mecliste çoğunluğu sağlaması gerekiyor.

Fransa’da emeklilik reformu krizi henüz sona ermedi. Hükümet ve muhalefet arasındaki çatışma devam ediyor. Protestocular ise sokaklarda seslerini duyurmaya çalışıyor. Reformun ülke için ne anlama geldiği ise zamanla ortaya çıkacak.