2025 Nobel Barış Ödülü’nün sahibi María Corina Machado, yalnızca Venezuela’daki otoriter rejime karşı yürüttüğü siyasi mücadeleyle değil; İsrail’e verdiği açık destek, Benjamin Netanyahu ile kurduğu ittifaklar ve Batı değerleri eksenli politikalarıyla da uluslararası gündemin merkezinde. Machado’nun siyasi kariyeri, yıllara yayılan stratejik söylemlerle şekillenen bir dış politika hattına dayanıyor.
İsrail ve Netanyahu’ya Tutarlı Destek: 2018’den 2025’e Uzanan Bir Çizgi
Doç. Dr. İlkay BODUROĞLU, BirGün gazetesinde yayımlanan detaylı incelemesinde, María Machado’nun 2018’den bu yana İsrail’e ve özellikle Başbakan Benjamin Netanyahu’ya verdiği kesintisiz desteği kronolojik olarak ele alıyor. (Kaynak: BirGün, İlkay BODUROĞLU)
Machado’nun söylemleri, İsrail’i sürekli olarak “demokrasi müttefiki” olarak konumlandırmasıyla öne çıkıyor. Netanyahu’ya doğrudan mektuplar göndermesinden, Likud Partisi ile kurduğu resmi ittifaklara kadar uzanan bu çizgi, Venezuela muhalefetinin uluslararası konumlanışı açısından dikkat çekici bir örnek sunuyor.
- 2018: Netanyahu’ya yazdığı açık mektupla Maduro rejimine karşı “Batı demokrasilerinin” desteğini talep etti.
- 2019: İsrail’in Guaidó’yu geçici başkan olarak tanımasının ardından teşekkür etti; diplomatik ilişkilerin yeniden kurulacağını açıkladı.
- 2020: Likud Partisi ile Vente Venezuela Partisi arasında siyasi, ideolojik ve güvenlik eksenli bir işbirliği anlaşması imzalandı.
- 2021-2024: İsrail’in bağımsızlık günlerinde Netanyahu’ya övgüler, dayanışma mesajları ve diplomatik ilişkilerin yeniden tesisi vaatleri geldi.
- 2025: Machado, İsrail Dışişleri Bakanı’na Maduro sonrası Venezuela’nın “Batı ittifakıyla yeniden uyumlu” olacağı sözünü verdi.
Machado, bu süreç boyunca Netanyahu veya İsrail hükümetinin politikalarına yönelik hiçbir eleştiri getirmedi; aksine özellikle İran gerilimlerinde İsrail’in yanında konumlandı. Gazze’deki insani krize ilişkin de herhangi bir kınama açıklaması yapmadı.
María Corina Machado Kimdir?
7 Ekim 1967’de Karakas’ta doğan María Corina Machado Parisca, endüstri mühendisi, iş kadını ve siyasetçidir. Babası çelik sanayicisi Henrique Machado, annesi psikolog Corina Parisca’dır. Andrés Bello Katolik Üniversitesi’nde mühendislik eğitimi aldıktan sonra finans alanında yüksek lisans yaptı.
Machado, kariyerinin ilk döneminde özel sektörde çalıştıktan sonra Atenea Vakfı ve ardından Opportunitas Vakfı ile sokak çocuklarına ve eğitime odaklanan sosyal projeler yürüttü. 2009’da Yale Üniversitesi Dünya Yoldaşları Programı’na katıldı.
2002’de Sumate adlı sivil toplum örgütünü kurarak seçim şeffaflığı kampanyaları yürüttü. 2010’da Ulusal Meclis’e seçilerek Hugo Chávez döneminde sembolik bir muhalefet figürü haline geldi. 2014’te Maduro hükümetine karşı protestoların en görünür aktörlerinden biri oldu; OAS toplantısına Panama’nın elçisi olarak katılması büyük yankı yarattı ve bu süreçte Meclis’ten ihraç edildi.
Baskı, Yasaklar ve Nobel Barış Ödülü’ne Giden Yol
Machado, 2010’lardan itibaren devlet baskısıyla karşı karşıya kaldı:
- Görevden alma,
- Soruşturmalar,
- Siyasetten men kararları,
- Kısa süreli gözaltılar…
Bu süreçler, onu hem iç politikada hem de uluslararası arenada “rejim karşıtı lider” konumuna taşıdı. 2012’de kurduğu Vente Venezuela Partisi, özellikle 2019 krizi ve Juan Guaidó döneminde muhalefetin en önemli aktörlerinden biri haline geldi.
Ocak 2024’te 15 yıl siyasetten men edilmesine rağmen, Ekim 2023’te muhalefet ön seçimlerini kazandı ve Edmundo González Urrutia ile birlikte kampanya yürüttü. 2025 yılı itibarıyla Maduro rejimine karşı muhalefetin ana yüzü konumunda.
10 Ekim 2025’te, “Venezuela’da diktatörlükten demokrasiye geçiş için yürüttüğü şiddet içermeyen mücadele” nedeniyle Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü. Dünya liderleri, aralarında Barack Obama’nın da bulunduğu çok sayıda isim Machado’yu kutladı.
Siyasi Vizyon: “Batı İttifakı” ve Neoliberal Reformlar
Machado’nun politik vizyonu yalnızca rejim karşıtı bir mücadeleye dayanmıyor. Savunduğu temel başlıklar şunlar:
- Venezuela’nın devlet petrol şirketi PDVSA’nın özelleştirilmesi,
- ABD ve Batı ile yeniden ittifak kurulması,
- İsrail’le diplomatik ilişkilerin tesisi, büyükelçiliğin Kudüs’e taşınması,
- İran-Venezuela ittifakına son verilmesi,
- Serbest piyasa ekonomisinin güçlendirilmesi.
Bu yaklaşım, onu bir yandan demokratik reformları savunan bir figür haline getirirken diğer yandan neoliberal ekonomi politikalarını merkeze alan bir lider olarak da konumlandırıyor.
Netanyahu İttifakı: Eleştiri Yok, Tam Destek
Machado’nun İsrail ve Netanyahu’ya verdiği destek, Latin Amerika’daki birçok muhalefet hareketinden farklılaşıyor. Özellikle 2024’te İran-İsrail geriliminde İsrail’in “özgürlük müttefiki” olduğunu vurgulaması, Venezuela dış politikasında potansiyel bir eksen değişikliğine işaret ediyor.
Eleştirel çevrelere göre bu, Venezuela’da bir rejim değişikliği yaşanması durumunda, ülkenin daha net bir şekilde Batı eksenli, İsrail’le yakın bir politik çizgiye taşınabileceği anlamına geliyor.
Kaynaklar:
- BirGün Gazetesi, Doç. Dr. İlkay BODUROĞLU, “Nobel Barış Ödülü sahibi María Machado’yu yakından tanıyalım!” (2025)
- Time Dergisi, “100 Most Influential People” Listesi (2025)
- Nobel Komitesi Açıklamaları (2025)
- Machado’nun kamuya açık X (Twitter) paylaşımları ve Vente Venezuela Parti arşivleri.
