Erdoğan’ın adaylığına hukukçulardan tepki!

19 Ocak 2023

TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un Nisan 2018’de yapılan değişikliği hatırlatıp, “O madde ‘İki kez seçilebilir’ diyor. Erdoğan o maddeye göre bir kez seçildi” sözleri hukukçular ve muhalefet siyasetçilerinin tepkisini çekti.

Genel seçime yönelik geri sayım sürerken, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın üçüncü kez adaylığı meselesi de siyaset gündemindeki yerini koruyor.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Mustafa Şentop, Erdoğan’ın 2014 yılında seçilmesine olanak tanıyan anayasa maddesinin Nisan 2018’de yürürlükten kalktığını savunarak, “Nisan 2018’de yeni bir madde yürürlüğe geldi. O madde ‘İki kez seçilebilir’ diyor. O maddeye göre bir kez seçildi. Bu hükmün yenilenmesi, bütün vatandaşlara olduğu gibi cumhurbaşkanına da tekrar aday olma ve seçilme hakkını iki kez tanımıştır” ifadelerini kullandı.

MHP Lideri Devlet Bahçeli ise “Mayıs ayı içinde bu işi bitirelim. Muhalefet imtina ederse, cumhurbaşkanımız seçimlerin yenilenmesine karar verebilecektir” dedi. Hem Şentop hem de Bahçeli’nin açıklamaları, Erdoğan’ın adaylığıyla ilgili yeni bir tartışmaya sebep oldu.

“Böyle cambazlıklarla hukuk ayaklar altına alınmaz”

Cumhuriyet’e konuşan Hukukçu Turgut Kazan, Şentop’un “madde değişikliği” savunmasına ilişkin cumhurbaşkanının iki kez seçilebileceği hükmünün değişmediğini belirtti. “Bir şey uydurdular; ‘Madde değişti, o sırada hepsi yeniden yazıldı.’ Buna bütün hukukçular kahkahalar ile güler” diyen Kazan, “Yeniden yazıldı ama eski metin. Bu yeni bir fıkra sayılabilir mi? Böyle bir hukuk anlayışı olabilir mi? Tam bir komiklik. ‘İki kez seçilebilir’ kuralı değilmediğine göre, böyle cambazlıklarla hukuk ayaklar altına alınamaz. Bu cambazlıktır. Cumhurbaşkanı Erdoğan iki kez seçildi. Bir daha seçilemez. İstisnası var; erken seçim. O da Meclis tarafından erken seçim kararı alınırsa geçerli” ifadelerini kullandı. Demokrasilerde cumhurbaşkanı ya da devlet başkanının 7 yıllığına bir kez ya da 5 yıllığına iki kez seçilebileceğine yönelik temel kural olduğunu söyleyen Kazan, “Demokrasiye zerre inanıyorlarsa, temel anlayışı ayaklar altına almasınlar” ifadelerini kullandı.

“Üçüncü döneme takılır”

Hukukçu Ömer Faruk Eminağaoğlu ise şöyle konuştu: “Hiçbir karar alınmazsa seçimler 18 Haziran’da. Bu tarihten önce seçimlerin yapılabilmesi için ya cumhurbaşkanı ya TBMM kararı gerekli. Böyle bir karar her durumda seçimlerin yenilenmesi, yani erken seçim kararı demek. Cumhurbaşkanı karar alırsa, üçüncü dönem adaylığı gündeme geleceği için aday olamaz. Meclis karar alırsa ikinci dönem sayılmayacağı için yeniden adaylığı ikinci dönem sayılır, adaylık söz konusu olur. Anayasa çok açık. Cumhurbaşkanı seçimleri yenilediği takdirde ikinci dönemin sayılmayacağına yönelik bir karar yok. ‘2014 hesaba katılmaz’ diyorlar ancak anayasa, 2014’ün sayılmayacağı yolunda bir hüküm içermiyor. 2017 ve sonrasının yeni baştan sayılacağı konusunda geçici madde lazım. Öyle bir madde yok. Çok net, hiç tartışması yok; cumhurbaşkanı seçimleri yenilerse aday olamaz çünkü üçüncü döneme takılır.”

“YSK’nın sorunu”

CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek ise konuyla ilgili şunları aktardı: “Cumhurbaşkanı karar alsın, seçimi yapsın. Erdoğan’ın adaylığı YSK’nin düşüneceği konu. Erdoğan, YSK ve Cumhur İttifakı anayasayı çiğneyerek her şeyi yapabilir. Buna alıştılar” dedi. Erdoğan’ın seçim kararı alabileceğini söyleyen Erkek, “İstiyorsa alsın ama muhalefet Meclis’te bu konuda onlara pirim vermeyecek. 6 Nisan’dan önce yapılacak bir seçimi destekleriz ama ondan sonrasında kararı kendileri alır” ifadelerini kullandı. İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Cihan Paçacı da 6 Nisan’dan önceki bir seçimi destekleyeceklerini yineleyerek, “Meclis bir erken seçim kararı almaz. Sayın Cumhurbaşkanı seçimi mayısa alsa bile üçüncü kez aday olamayacağı bir tablo ortaya çıkar. Bunun üzerinden de hukukçular tartışır.”