Çok partili siyasal yaşama geçilmesinden bu yana 27 parti kapatıldı

Anayasa Mahkemesi (AYM), yüksek yargı organı göreve başladığı 1963 yılından günümüze kadar 25 siyasi parti hakkında kapatma kararı verdi. 

AYM’nin  kuruluÅŸundan önce 1946-1963 arasında mahkeme kararıyla siyasal hayatı sona erdirilen 2 partiyle birlikte Türk siyasi hayatında, çok partili siyasal yaÅŸama geçilmesinden bugüne kadar 27 parti kapatıldı.

Resmi olarak 1950 yılından sonra kurulan Millet Partisi (MP) 26 Ocak 1954 tarihinde Ankara Sulh Ceza Mahkemesi tarafından kapatıldı. 27 Mayıs 1960 askeri darbesiyle iktidardan uzaklaştırılan Demokrat Parti (DP) hakkında ise 20 Haziran 1960 tarihinde Ankara Asliye Hukuk Mahkemesince kapatma kararı verildi.

Anayasa Mahkemesi dönemi

1961 Anayasası ile kurulan Anayasa Mahkemesi , kuruluş yasasının çıkarılması ve üyelik yapısının oluşturulmasıyla 1963 yılında faaliyete başladı. Yeni anayasa, siyasi partilerin denetim görevini Anayasa Mahkemesine veriyordu.

Yüksek mahkeme, tüm partilerin feshedildiÄŸi 12 Eylül 1980 tarihine kadar 6 parti hakkında açılan davalarının tümünde kapatma yönünde karar verdi. 12 Eylül askeri müdahalesinin ardından siyasi partilerin 1983’te yeniden kurulmasına izin verilmesinden sonraki dönemde 19 parti hakkında kapatma kararı verildi.

Yüksek mahkeme, aralarında AK Parti ve DYP’nin de bulunduÄŸu 18 siyasi partinin kapatılması talebiyle açılan davaları ise reddetti.

Bugüne kadar kapatılan partiler ve kapatma tarihleri şöyle:

1. İşçi-Çiftçi Partisi (İÇP)  (1968)
2. Milli Nizam Partisi (MNP)  (20 Mayıs 1971)
3. Türkiye İleri Ülkü Partisi (TİÜP) (24 Haziran 1971)
4. Türkiye İşçi Partisi (TİP) (20 Temmuz 1971)
5. Büyük Anadolu Partisi (AP) (19 Aralık 1972)
6. Türkiye Emekçi Partisi (TEP) (8 Mayıs 1980)
7. Büyük Anadolu Partisi (24 Kasım 1992)
8. Sosyalist Parti (10 Temmuz 1992)
9. YeÅŸiller Partisi (10 Åžubat 1994)
10. Halk Partisi (25 Eylül 1991)
11. Türkiye Birleşik Komünist Partisi (16 Temmuz 1991)
12. Halkın Emek Partisi (14 Temmuz 1993)
13. Özgürlük Demokrasi Partisi (30 Nisan 1993)
14. Sosyalist Türkiye Partisi (30 Kasım 1993)
15. Demokrasi Partisi (16 Haziran 1994)
16. Demokrat Parti-2 (13 Eylül 1994)
17. Demokrasi ve DeÄŸiÅŸim Partisi (19 Mart 1996)
18. DiriliÅŸ Partisi (1996)
19. Emek Partisi (1997)
20. Sosyalist Birlik Partisi (7 Haziran 1994)
21. Refah Partisi (16 Ocak 1998)
22. Demokratik Kitle Partisi (26 Åžubat 1999)
23. Fazilet Partisi (22 Haziran 2001)
24. Halkın Demokrasi Partisi (13 Mart 2003)
25. Demokratik Toplum Partisi (11 Aralık 2009)
    

    ---