Egemen siyasetin unsurlarından biri, demokratik muhalefete karşı tahammülsüzlüğün had safhada olmasıdır. İktidarların tekçi ve baskıcı yönetim tarzından kaynaklanan siyaset üslubunda nezakete, hoşgörüye ve tevazuya yer yok. Tahakküme muhalefet edenler, “bölücülük, vatana ihanet, mürtecilik, ayrımcılık, rejimi yıkma veya tehdit oluşturma” gibi son derece ağır ve haksız suçlamalara maruz kalmaktadır. Muhalefeti yıldırma ve korkutma siyaseti, hem parlamentoda hem de parlamento dışındaki toplumsal muhalefet güçlerine karşı ağır baskı biçimleriyle devam etmektedir.
İkinci unsur, çok partili sisteme geçişle birlikte siyasal ve toplumsal arenada gelişen cepheleşme siyasetidir. “Güçlü devletgüçlü iktidar” geleneğinin egemen olması, paralel bir muhalefetin gelişmesini engellemiştir. Toplumun aydınlanmasına ve siyasetin toplumsallaşmasına yönelik siyasi ve felsefi düşünce üretiminden çok, kişisel çıkarlara dayalı çekişmelerin her şeyi belirlediği siyasal kültür, “biz” ve “ötekiler” şeklinde ikili bir muhalefet algısına dönüşmüştür.
Çok partili sisteme geçişle başlayan siyasal ve toplumsal süreçte cepheleşme siyasetinin üç önemli dönemi olmuştur. Birincisi, 1950-1960 yılları arasında Demokrat Parti (DP) ile Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) arasındaki cepheleşmedir. İkincisi 1975-1980 dönemindeki Milliyetçi Cephe hükümetleridir. Üçüncüsü, 24 Haziran 2018’de şekillenen ve aynı zamanda rejim değişikliğinin ifadesi olan Cumhur ve Millet ittifakları dönemidir.
Başbakan Menderes, muhalefetin Güç Birliği girişimine devam etmesini, DP’ye karşı “Haçlı İttifakı” olarak nitelendirdi. CHP’nin 14. Kurultay’ında kabul edilen ve iktidar hedefini ortaya koyan “İlk Hedefler Beyannamesi”nin ardından atağa geçen DP yönetimi, Vatan Cephesi Ocakları’nı kurdu. Ülke genelinde hızla örgütlenen ve parti dışında ayrı binaları ve tabelaları olan Vatan Cephesi Ocakları’nın her biri iktidarın temsilcilik büroları gibi çalışıyordu. Ayrıca DP il ve ilçe örgütlerinin desteğiyle birçok yerde iktidar lehine haberler yapan Vatan Cephesi adında gazeteler de yayınlanıyordu.
Vatan Cephesi Ocakları’na katılanların listesinin her gün düzenli olarak devlet radyosundan açıklanması, toplumsal kutuplaşmayı arttıran etkenlerden biriydi. Radyonun haber saatlerinde okunan isim listeleri muhalefet partili kitlelerde tedirginliğe ve tepkiye yol açtı. Çıkarılan bir yasa ile iktisadi devlet teşekküllerinde çalışanların da Vatan Cephesi’ne katılabilmeleri sağlanmıştı. Yaklaşık bir yıl içinde Ocaklara ve dolayısıyla DP’ye 1 milyona yakın insan katıldı. Amaç iktidara halkın desteğini artırmaktı. Kutuplaşma giderek halk kitlelerine yansıdı. Bazı kasaba ve köylerde DP ve CHP’lilerin kahveleri ve hatta camileri ayrıldı.
Bütün bu gelişmeler siyasal gerginliğin dozunu artırmaya başladı ve kısa zamanda oluşan muhalefet-iktidar kutuplaşması Türkiye’yi bir kaosa sürükledi.
12 Mart’ta Dev-Genç ve 15-16 Haziran Olayları’ndan yargılandı. 1975’ten sonra Kurtuluş hareketinin kurucularındadı. 12 Eylül darbesinden sonra TKKKÖ kurucusu ve yöneticisi olmaktan yargılandı. 12 Mart ve 12 Eylül dönemlerinde iki kez idam cezası istemiyle İba, toplam 11 yıl cezaevinde yattı.
- Siyasal Önderlikler ve Sosyalizm Anlayışı – Şaban İba - 14 Haziran 2024
- Eğitimde müfredat sorunu! - 26 Mayıs 2024
- Solun Durumunu Yeniden Düşünmek! - 20 Mayıs 2023
