Ä°stanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) ikinci kez hak ihlali kararı verdiÄŸi Türkiye İşçi Partisi (TÄ°P) Milletvekili Can Atalay’ın dosyasını karar verilmesi için Yargıtay’a gönderilmesine karar verdi.
Gezi Parkı davasında 18 yıl hapis cezasına çarptırılan Can Atalay’ın bireysel baÅŸvurusu, Anayasa Mahkemesi tarafından iki kez hak ihlali kararıyla sonuçlandı. Ancak Ä°stanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, bu kararları uygulamak yerine dosyayı Yargıtay’a göndermeyi tercih etti. Bu durum, yargı bağımsızlığı ve hukuk devleti ilkesi açısından ciddi bir sorun teÅŸkil ediyor.
Anayasa Mahkemesi’nin kararları
Can Atalay, hakkındaki mahkumiyet kararının Anayasa’ya aykırı olduÄŸunu savunarak Anayasa Mahkemesi’ne bireysel baÅŸvuruda bulundu. AYM, 25 Ekim 2021 tarihinde yaptığı ilk incelemede, Atalay’ın ‘seçilme ve siyasi faaliyette bulunma’ hakkı ile ‘kiÅŸi hürriyeti ve güvenliÄŸi’ hakkının ihlal edildiÄŸine oy çokluÄŸuyla karar verdi. AYM, bu kararla birlikte Atalay’ın tahliyesini ve yargılamanın durdurulmasını istedi.
Ancak Ä°stanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, AYM’nin bu kararını uygulamadı ve dosyayı Yargıtay’a gönderdi. Yargıtay 3. Ceza Dairesi de AYM’nin ihlal kararına hükmeden üyeleri hakkında suç duyurusunda bulundu.
Bu geliÅŸmeler üzerine Can Atalay, AYM’ye ikinci kez bireysel baÅŸvuruda bulundu. AYM, 22 Aralık 2021 tarihinde yaptığı ikinci incelemede de aynı ÅŸekilde ‘seçilme ve siyasi faaliyette bulunma’ hakkı ile ‘kiÅŸi hürriyeti ve güvenliÄŸi’ hakkının ihlal edildiÄŸine oy çokluÄŸuyla hükmetti. AYM, bu kararla birlikte de Atalay’ın tahliyesini ve yargılamanın durdurulmasını istedi.
Ä°stanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin tutumu
Ä°stanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, AYM’nin ikinci ihlal kararını da uygulamadı ve dosyayı tekrar Yargıtay’a gönderdi. Mahkeme, bu kararında AYM’nin ihlal kararlarının gerekçelerinin ikna edici olmadığını, Gezi Parkı eylemlerinin darbe giriÅŸimi olduÄŸunu, Can Atalay’ın bu eylemlerde örgüt yöneticisi olarak rol aldığını ve yargılamanın devam etmesi gerektiÄŸini savundu.
Bu karar, AYM’nin yetkisini ve kararlarının baÄŸlayıcılığını yok sayan bir tutum olarak deÄŸerlendirildi. AYM’nin ihlal kararları, Anayasa’nın 153. maddesine göre yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kiÅŸileri baÄŸlar. Bu kararlara uymayan mahkemeler, Anayasa’ya aykırı davranmış olur.
Yargı bağımsızlığı ve hukuk devleti ilkesi
Ä°stanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin Can Atalay’ın dosyasıyla ilgili tutumu, yargı bağımsızlığı ve hukuk devleti ilkesine uymayacağı yönünde bir karardır. Yargı bağımsızlığı, yargının hiçbir güç ve etki altında kalmadan sadece hukuka uygun olarak karar vermesini saÄŸlayan bir ilkedir. Hukuk devleti ilkesi ise, devletin tüm organlarının hukuka baÄŸlı olduÄŸunu ve hukuku uyguladığını ifade eden bir ilkedir.
Bu iki ilke, demokratik bir rejimin temel unsurlarıdır. Bu iki ilkenin ihlali, adaletin saÄŸlanmasını, insan haklarının korunmasını ve siyasi istikrarın devam etmesini engeller. Bu nedenle, Ä°stanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin Can Atalay’ın dosyasıyla ilgili kararı, sadece bir kiÅŸinin deÄŸil, tüm toplumun hak ve özgürlüklerini tehdit ediyor.
