Uluslararası Adalet Divanı’nın Ä°srail’e karşı soykırım davasında ihtiyati tedbir kararını açıklaması, uluslararası toplumda büyük yankı uyandırdı. Bu karar, Ä°srail’in Gazze’de sürdürdüğü saldırılara karşı hukuki bir mücadele yolu açtığı gibi, Filistin halkının haklı davasına da destek verdi.
UAD’nin kararı, Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Ä°srail aleyhine açtığı “soykırım” davasının bir parçası olarak geldi. Güney Afrika Cumhuriyeti, 2023 yılında Ä°srail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) taşımış ve bu saldırıların soykırım suçu oluÅŸturduÄŸunu iddia etmiÅŸti. Ancak Ä°srail, UCM’nin kendisi üzerinde yargılama yetkisi olmadığını savunarak, davanın düşürülmesini talep etmiÅŸti. Bu talep, UAD tarafından reddedildi.
UAD’nin kararında, Ä°srail’in Gazze’de sivilleri hedef alan saldırılarının uluslararası hukuka aykırı olduÄŸu ve insanlığa karşı suç teÅŸkil ettiÄŸi belirtildi. Ayrıca, Ä°srail’in Gazze’ye uyguladığı ablukanın da insan hakları ihlali olduÄŸu vurgulandı. UAD, Ä°srail’i bu saldırı ve ablukayı derhal durdurmaya ve Gazze halkına insani yardım ulaÅŸtırmaya çağırdı. UAD aynı zamanda, UCM’nin soykırım davasını sürdürmesine izin verdi ve bu davanın sonucunu beklemeye karar verdi.
UAD’nin kararı, Filistin halkının ve onları destekleyen ülkelerin sevinçle karşıladığı bir geliÅŸme oldu. Filistin Devlet BaÅŸkanı Mahmud Abbas, kararı “tarihi bir zafer” olarak nitelendirerek, Ä°srail’in Gazze’de iÅŸlediÄŸi suçların cezasız kalmayacağını söyledi. Güney Afrika Cumhuriyeti DışiÅŸleri Bakanı Naledi Pandor da, kararı “uluslararası adaletin bir zaferi” olarak deÄŸerlendirdi. Pandor, Ä°srail’in Gazze’deki saldırılarının Güney Afrika Cumhuriyeti’nin yaÅŸadığı apartheid rejimini hatırlattığını ve bu nedenle bu davayı açtıklarını belirtti.
Ä°srail ise, UAD’nin kararını tanımadığını ve reddettiÄŸini açıkladı. Ä°srail DışiÅŸleri Bakanlığı Sözcüsü Lior Haiat, UAD’nin kararının “siyasi motivasyonlu” olduÄŸunu ve “Ä°srail’in meÅŸru savunma hakkını inkar ettiÄŸini” iddia etti. Haiat, UAD’nin Filistin tarafının “terör örgütleriyle iÅŸbirliÄŸi yaptığını” göz ardı ettiÄŸini ve “Ä°srail’i tek taraflı olarak suçladığını” savundu. Haiat, Ä°srail’in UCM’deki davanın da düşürülmesi için çalışacağını söyledi.
UAD’nin kararı, uluslararası toplumda da farklı tepkilere neden oldu. BirleÅŸmiÅŸ Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, kararı memnuniyetle karşıladığını ve taraflara ateÅŸkes çaÄŸrısında bulunduÄŸunu bildirdi. ABD DışiÅŸleri Bakanı Antony Blinken ise, kararı “endiÅŸe verici” bulduÄŸunu ve Ä°srail’in kendini savunma hakkına saygı duyulması gerektiÄŸini söyledi. Avrupa BirliÄŸi Dış Ä°liÅŸkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de, kararı “dikkatle incelediklerini” ve “barışçıl bir çözüm için çalıştıklarını” ifade etti.
UAD’nin kararı, Ä°srail ile Filistin arasındaki çatışmaya yeni bir boyut kazandırdı. Bu karar, Ä°srail’in Gazze’deki saldırılarının uluslararası hukukta bir karşılığı olduÄŸunu ve bu saldırılardan sorumlu tutulabileceÄŸini gösterdi. Bu karar, aynı zamanda Filistin halkının uluslararası toplumdan destek gördüğünü ve haklı davalarının tanındığını ortaya koydu. Bu karar, Ä°srail ile Filistin arasında bir barış sürecinin baÅŸlaması için bir fırsat da olabilir. Ancak bunun için tarafların diyalog ve müzakereye açık olması ve ÅŸiddetten uzak durması gerekiyor.
