Türkiye, Google’a en fazla içerik kaldırılması başvurusunda bulunan 4’üncü ülke oldu.
Google, dünyanın en büyük arama motoru ve internet servis saÄŸlayıcısıdır. Google, kullanıcılarına milyonlarca web sitesi, video, resim, haber, kitap ve diÄŸer çeÅŸitli içeriklere eriÅŸim imkanı sunmaktadır. Ancak bu içeriklerin bazıları, bazı ülkelerin yasalarına, kültürüne veya siyasi görüşüne aykırı olabilir. Bu durumda, o ülkelerin hükümetleri veya mahkemeleri, Google’dan bu içerikleri kaldırmasını veya eriÅŸimi engellemesini talep edebilir.
Google, bu taleplere karşı ÅŸeffaf davranmakta ve her altı ayda bir “Åžeffaflık Raporu” adlı bir rapor yayınlamaktadır. Bu raporda, Google’a hangi ülkelerden ne kadar ve ne türde içerik kaldırma talebi geldiÄŸi, bu taleplerin ne kadarının yerine getirildiÄŸi ve hangi hukuki gerekçelere dayandığı gibi bilgiler yer almaktadır.
Ä°nternet güvenlik firması Surfshark da, Google’ın Åžeffaflık Raporlarından yararlanarak, son 10 yılda 150 ülkeden Google’a gelen içerik kaldırma taleplerini analiz ettiÄŸi bir araÅŸtırma raporu yayınladı. Rapora göre, son 10 yılda 150 ülke Google’dan 335 bin farklı içerik kaldırma talebinde bulundu. BaÅŸvurularda, toplamda 3 milyon 870 bin ayrı internet sitesi ve sitelerde yer alan sakıncalı olduÄŸu iddia edilen sayfaların kaldırılması talep edildi.
Rapora göre, son 10 yılda en fazla talep Rusya’dan geldi. Rusya, Google’a toplam 215 bin ayrı içerik kaldırma baÅŸvurusunda bulundu. Rusya’nın içerik kaldırma baÅŸvuruları tüm ülkelerin içerik kaldırma taleplerinin yüzde 85’ini oluÅŸturdu.
Rusya’yı, Kuzey Kore izledi. Kuzey Kore, 10 yılda Google’a 27 bin içerik kaldırılması baÅŸvurusunda bulundu. Kuzey Kore’nin ardından 20 bin içerik kaldırılma talebi ile Hindistan üçüncü sırada yer aldı.
Dördüncü sırada ise Türkiye var. Türkiye, Google’a 10 yılda 19 bin farklı baÅŸvuruda bulunarak, toplam 90 bin 400 bin internet sayfasının ve içeriÄŸinin kaldırılmasını talep etti.
Türkiye, son on yılda günde ortalama 5 internet içeriÄŸinin kaldırılmasını istedi. Türkiye’nin içerik kaldırma talepleri araÅŸtırmaya söz konusu olan 150 ülkenin baÅŸvurularının yüzde 5’ini oluÅŸturdu.
Türkiye’nin Google’a içerik kaldırma baÅŸvurularını mahkemeler ve devlet kurumları aracılığıyla düzenli olarak yaptığı, içerik kaldırılması taleplerinin, yerel kanunların ihlali yönündeki mahkeme kararlarına dayandırılarak yapıldığı, ayrıca sıklıkla Google’dan hakaret, gizlilik veya siyasi nedenlerle içeriÄŸi kaldırmasını istediÄŸi belirtildi.
Surfshark’ın son araÅŸtırmasında, Türkiye’nin içerik kaldırma taleplerinin hangi konulara odaklandığı da ortaya çıktı. Buna göre, Türkiye’nin Google’dan kaldırılmasını istediÄŸi içeriklerin yüzde 41’i siyasi, yüzde 31’i hakaret, yüzde 12’si gizlilik, yüzde 8’i telif hakkı, yüzde 4’ü güvenlik, yüzde 2’si nefret söylemi ve yüzde 2’si de diÄŸer konularla ilgiliydi.
Google, Türkiye’nin içerik kaldırma taleplerinin ne kadarına uyduÄŸunu da raporlarında açıklamaktadır. Buna göre, Google, Türkiye’nin son 10 yılda yaptığı 19 bin baÅŸvurunun yüzde 38’ine olumlu yanıt verdi. Bu da, Google’ın Türkiye’den gelen taleplerin yaklaşık üçte ikisini reddettiÄŸi anlamına gelmektedir.
Google’ın Türkiye’den gelen taleplere neden olumsuz yanıt verdiÄŸi ise raporlarda ayrıntılı olarak açıklanmamaktadır. Ancak Google’ın genel politikası, taleplerin uluslararası insan hakları standartlarına uygun olup olmadığını deÄŸerlendirmek ve talep edilen içeriÄŸin kaldırılmasının veya eriÅŸiminin engellenmesinin kamu yararına olup olmadığını sorgulamaktır.
Google’ın Türkiye’den gelen taleplere karşı tutumu, zaman zaman iki ülke arasında gerilime de yol açmaktadır. ÖrneÄŸin, 2014 yılında Türkiye, Twitter ve YouTube gibi sosyal medya sitelerine eriÅŸimi engellemiÅŸti. Bu kararın ardından Google da DNS hizmetini Türkiye’de kullanıma açmıştı. Ancak Türkiye, Google’ın DNS hizmetini de engellemiÅŸti.
Türkiye’nin Google’a içerik kaldırma taleplerinin artması ve Google’ın bu taleplere karşı direnmesi, internet özgürlüğü açısından endiÅŸe verici bir durumdur. Zira internet özgürlüğü, ifade özgürlüğünün, bilgiye eriÅŸim hakkının ve demokrasinin önemli bir parçasıdır. Ä°nternet özgürlüğünün kısıtlanması, hem bireysel hem de toplumsal hak ve özgürlükleri tehdit etmektedir.
Bu nedenle, Türkiye’nin Google’a içerik kaldırma taleplerini azaltması ve Google’ın da bu taleplere karşı ÅŸeffaf ve adil bir ÅŸekilde davranması gerekmektedir. Aksi takdirde, internet özgürlüğünün kaybedilmesi, Türkiye’nin hem iç hem de dış politikada ciddi sorunlarla karşılaÅŸmasına neden olabilir.
NHY/ VOA Türkçe
