Rosa Luxemburg’un eleştirel gerçekçiliği ve uluslararası siyaset kuramının temelleri*

Doğan GÖÇMEN
-

Kaynakça

  1. Bernstein, Eduard (1969) Die Voraussetzungen des Sozialismus und die Aufgaben der Sozialdemokratie (editör: Hillmann, Günther), Rohwohlt, Reinbeck/Hamburg.
  2. Fetscher, Iring (1964) Der Marxismus, seine Geschichte in Dokumenten, c.2, R. Piper & CO Verlag, München.
  3. Henkel, Hans-Olaf (2002) Die Ethik des Erfolgs, Econ Ullstein List Verlag GmbH & Co KG, München.
  4. Hilferding, Rudolf (1947) Das Finanzkapital: Eine Studie über die jüngste Entwicklung des

Kapitalismus, Verlag JHW Dietz Nachfolger GmbH, Berlin.

  1. Holz, Hans Heinz (2003) Die neue Ausgangslage, bkz. Gesammelte Aufsätze aus 50 Jahren, c1: Der Kampf um Demokratie und Frieden, s. 219-234, Neue Impluse Verlag, Essen.
  2. Höffe, Otfried (2002) Demokratie im Zeitalter der Globalisierung, Verlag C.H.Beck oHG München.
  3. Kant, Immanuel (1993) Zum ewigen Frieden. Ein philosophischer Entwurf, Werkausgabe

(editör: Wilhelm Weischedel), c.11, s. 193-251, Suhrkamp, Frankfurt/Main.

  1. Kant, Immanuel (1998) Kritik der reinen Vernunft, Felix Meiner Verlag, Hamburg.
  2. Küng, Hans (2003) Weltpolitik und Weltethos: Zur Problemstellung, bkz. Friedenspolitik,

Ethische Grundlagen internationaler Beziehungen (editörler: Hans Küng ve Dieter Senghaas), Piper Verlag GmbH, München.

  1. Lehmann, Hermann (1990e) Vorwort, bkz. Luxemburg, Rosa, Gesammelte Werke (Toplu Eserler), c.5, s. 1*-34*, Dietz Verlag, Berlin.
  2. Lenin, V. İ. (1960) Über die Losung der Vereinigten Staaten von Europa, bkz. Werke (eserler), c. 21, s. 342-346, Dietz Verlag, Berlin.
  3. Lenin, V. İ. (1960) Der Imperialismus als höchstes Stadium des Kapitalismus, bkz. Werke, c. 22, s. 189-309, Dietz Verlag, Berlin.
  4. Luxemburg, Rosa (1990) Possibilismus, Opportunsmus, bkz. Gesammelte Werke (Toplu Eserler), c.1/1, s. 228-230, Dietz Verlag, Berlin.
  5. Luxemburg, Rosa (1990) Sozialreform oder Revolution?, Mit einem Anhang: Miliz und Militarismus, bkz. Gesammelte Werke, c.1/1, s. 367-466, Dietz Verlag, Berlin
  6. Luxemburg, Rosa (1990) Hohle Nüsse, bkz. Gesammelte Werke, c.1/1, s. 487-492, Dietz Verlag, Berlin.
  7. Luxemburg, Rosa (1990) Ein Ergebnis der Kartellwirtschaft, bkz. Gesammelte Werke, c.

1/1, s. 583-586, Dietz Verlag, Berlin.

  1. Luxemburg, Rosa (1990) Flotenerweiterung und Handelspolitik, bkz. Gesammelte Werke, c.1/1, s. 613-615, Dietz Verlag, Berlin.
  2. Luxemburg, Rosa (1990) Brauchen wir Kolonien, bkz. Gesammelte Werke, c.1/1, s.

642-643, Dietz Verlag, Berlin.

  1. Luxemburg, Rosa (1990) Kartellwirtschaft in Nordamerika, bkz. Gesammelte Werke, c.1/1, s. 686-689, Dietz Verlag, Berlin.
  2. Luxemburg, Rosa (1990a) Karl Marx, bkz. Gesammelte Werke, c.1/2, s. 369-377, Dietz Verlag, Berlin.
  3. Luxemburg, Rosa (1990b) Friedensutopien, bkz. Gesammelte Werke, c.1/2, s. 491-504, Dietz Verlag, Berlin.
  4. Luxemburg, Rosa (1990c) Kleinbürgerliche oder proletarische Weltpolitik?, bkz. Gesammelte Werke, c. 3, s. 26-31, Dietz Verlag, Berlin.

23.Luxemburg, Rosa (1990c) Dem Weltkrieg entgegen, bkz. Gesammelte Werke, c.3, s. 58-65, Dietz Verlag, Berlin.

  1. Luxemburg, Rosa (1990c) Die politische Lage und die Sozialdemokratie, Gesammelte Werke, c.3, s. 70-79, Dietz Verlag Berlin.
  2. Luxemburg, Rosa (1990c) Die weltpolitische Lage, bkz. Gesamelte Werke (Toplu Eserler), c. 3, s. 212-219, Dietz Verlag, Berlin.
  3. Luxemburg, Rosa (1990c) Zweierlei Maß, bkz. Gesammelte Werke, c.3, s. 430-434, Dietz Verlag, Berlin.
  4. Luxemburg, Rosa (1990d) Friede und Schiedsverträge, bkz. Gesammelte Werke, c. 4, s.

228-231, Dietz Verlag, Berlin.

  1. Luxemburg, Rosa (1990d) An die Proletarier aller Länder, bkz. Gesammelte Werke, c.4, s.

415-418, Dietz Verlag, Berlin.

  1. Luxemburg, Rosa (1990d) Was will der Spartakusbund, bkz. Gesammelte Werke, c.4, s. 440-449, Dietz Verlag, Berlin.
  2. Luxemburg, Rosa (1990e) Die Akkumulation des Kapitals, Ein Beitrag zur ökonomischenErklärung des Imperialismus, bkz. Gesammelte Werke, c. 5, s. 4-411, Dietz Verlag, Berlin.
  3. Martínez, R. C., Chamizo, F. C., Alvarez, R. R., Loureda, R. Z. (2000) Imperialismus heute: Über den gegenwärtigen transnationalen Monopolkapitalismus, Neue Impluse Verlag, Essen.
  4. Marx, Karl (1986) Das Kapital, Kapitalist Üretimin Eleştirel Bir Tahlili, c. 1, Sol Yayınlar, Ankara.
  5. Marx, Karl (1974) Grundrisse der Kritik der politischen Ökonomie (Rohentwurf)

1857-1859, Dietz Verlag, Berlin.

  1. Mészáros, István (2001) Socialism or Barbarism, Monthly Review Press, New York.
  2. Rawls, John (2000) The Law of Peoples, Harvard University Press,

Cambridge/University/London.

  1. Smith, Adam (1981) An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of the Nations (editörler: Campbell, R. H., Skinner, A. S., Todd, W. B.), c. 1, Liberty Fund, Indianapolis.
  2. Smith, Adam (1982) Lectures on Jurisprudence (editörler: R. L. Meek, D. D. Raphael,

P.G.Stein) Liberty Fund, İndianapolis.

  1. 38. Smith, Adam (1984) The Theory of Moral Sentiments (editörler: Raphael, D.D., Macfie,

A.L.), Liberty Fund, Indianapolis.

  1. Wesel, Uwe (1990) Vertrag, bkz. Europäische Enzyklopädie zu Philosophie und

Wissenschaften (editör: Sandkühler, Hans Jörg), Felix Meiner Verlag, Hamburg.

[2] “Hakem sözleşmeleri” kavramı bugün Almanya’da medeni hukuk çerçevesinde kullanılan “Schiedsvertrag” kavramının çoğul hali olan “Schiedsverträge”nin çevirisidir. Anlaşıldığı kadarıyla bu kavramın tam bir Türkçe karşılığı yoktur. Karl Steuerwald bu kavramla doğrudan ilişkili olan Almanca “Schiedsgericht” kavramını Türkçe’ye “hakem mahkemesi” olarak çeviriyor. Ben bu çeviriden yola çıkarak “Schiedsvertrag” kavramını Türkçe’ye “hakem sözleşmesi” olarak çeviriyorum. Taraflar arasındaki bir sorunu çözmek üzere “hakem mahkemesi” kurmak için imzalanan sözleşmeyi tanımlamak için kullanılıyor. Anlaşıldığı kadarıyla ilk olarak sosyalist hareket içinde kullanılıp tartışılmış olan bu kavram, bugün artık yeni kurumcular tarafından kullanılıyor. Luxemburg “hakem sözleşmeleri” kuramını aşağıda ele aldığımız bir yazısında tartışıyor.

[3] Burada “çoşkunluk ve savlet” olarak çevirilen kelimelerin Almanca karşılığı “Sturm und

Drang”dır. Çeviri Karl Steuerwald’a ait. Bu kelimeler Alman edebiyatının 18. yüzyılın 60’lı ve 80’li yılları arasındaki edebiyat akımını tanımlamak için kullanılıyor. Bugün artık sabit bir kavram haline gelmiştir. Köken olarak Alman dramatikçi Friedrich Maximilian Klinger’in

(1752(1831) bir oyununun başlığından geliyor. Önce tek yanlı aydınlanmacılığa ve köhnemiş feodalist toplum düzenine karşı başkaldıran bir gençlik hareketini tanımlamak için kullanılıyordu. Daha sonra bu dönemin yenilikçi ve atılım içinde olan ve felsefeyle de içiçie geçmiş olan edebiyat hareketini bir bütün olarak tanımlamak için kullanılmaya başlandı. Bundan esinlenerek Luxemburg yukarıdaki “Sturm ve Drang” kelimelerini, emperyalizmi yeni ortaya çıkmış, serbest rekabettçi kapitalizmi geride bırakan ve dolayısıyla atılım içinde olan saldırgan bir olgu olarak tanımlamak için kullanıyor.

[4] Dünya Marxist hareketinin bugün karşı karşıya bulunduğu en önemli görevlerden birisi emperyalizmin 21. yüzyılda almış olduğu biçimin bir analizini ve eleştirisini sunmaktır. Bunu yaparken ne burjuva ideologlarının sunduğu mitleştirilmiş bir “globalleşme”, ne de Hardt ve Negri’nin önerdiği metafizik bir “imparatorluk” kavramından yola çıkabilir. Kanımca bu konuda hala en iyi çıkış noktasını Lenin, Luxemburg ve Gramsci üçlüsünün oluşturmuş olduğu gelenek sunuyor. Bu geleneğe bağlı olarak son yıllarda yapılan çalışmalar için bkz. Holz, 2003; Martínez vd., 2000; Mészáros, 2001.

[5] Burada uluslarötesi tekelleri bütün boyutları, sorunları ve çelişkileriyle ele almamız mümkün değil. Bu konuda yapılmış olan en iyi çalışmalardan birisi olarak gördüğüm, Kübalı bilimcilerin yapmış olduğu çalışmaya bkz.: Martínez vd., 1999: 87-142.

Doğan GÖÇMEN
Latest posts by Doğan GÖÇMEN (see all)

İlgili HaberlerYazarın Diğer İçerikleri