Ezidi topluluğu, her yıl Nisan ayının 13’ünden sonraki ilk Çarşamba günü, yaratılışın ve baharın başlangıcını simgeleyen Çarşema Sor’u kutlar. Bu özel gün, Ezidi inancında evrenin ve yaşamın başladığı gün olarak kabul edilir ve kutsal bir bayram niteliği taşır. Çarşema Sor, Kürtçenin Kurmanci lehçesinde “Kırmızı Çarşamba” anlamına gelir ve Ezidi topluluğunun kültürel ve toplumsal hafızasında derin bir yere sahiptir.
Çarşema Sor kutlamaları, Ezidi topluluğunun baharı karşılama ritüelleriyle doludur. Bu gün, kutsal yerlerin, mezarlıkların ve ibadethanelerin ziyaret edilmesi, aile ziyaretleri ve geleneksel yemeklerin hazırlanması gibi etkinliklerle kutlanır. Ayrıca, yumurtaların rengarenk boyanması, bu bayramın en renkli geleneklerinden biridir. Ezidi inancına göre, Nisan ayında evlilik törenleri düzenlenmez ve hayvancılıkla uğraşanlar, hayvanlarının sütünü sağmamaya özen gösterir.
Bu yıl, Viranşehir ilçesinde yaşayan Ezidiler, ilk defa kitlesel olarak Çarşema Sor Bayramı’nı kutladı. 17 Nisan 2024 tarihinde Burç kırsal mahallesinde gerçekleşen bu etkinlik, farklı inançlardan insanları bir araya getirdi. Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Mardin Milletvekili Saliha Aydeniz, Mardin Büyükşehir Belediye Eşbaşkanları Ahmet Türk ve Devrim Demir, Viranşehir Belediye Eşbaşkanları Bedriye Yorgun ve Serhat Dicle İnan gibi siyasi figürler de kutlamaya katıldı.
Çarşema Sor, aynı zamanda toplumsal barış ve uyumun simgesidir. Ezidiler, bu günü şerden uzak durarak, mevcut kırılmaların ve kavgaların bitmesi için “bahar barışı” yaparlar. Nisan ayı, Ezidilerin toplumsal hafızasında “bütün ayların gelini” olarak kabul edilir ve mevsimlerin en ihtişamlısı olarak betimlenir.
Bu bayram, aynı zamanda Ezidi topluluğunun yaşadığı zorluklara ve tarihsel trajedilere rağmen kültürlerini ve geleneklerini sürdürme kararlılığının bir göstergesidir. 1980 ve 1990 yıllarında yaşanan zorunlu göçler sonucu birçok Ezidi, ana vatanlarını terk etmek zorunda kalmış, ancak son yıllarda Mardin’in Midyat ve Şırnak’ın İdil gibi yerlerdeki Ezidi köylerine dönüşler gözlemlenmiştir. Dünya genelinde bir milyon civarında olduğu tahmin edilen Ezidi Kürtler, Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Suriye, Türkiye, Rusya, Ermenistan, Gürcistan, Almanya ve diğer Avrupa ülkelerinde yaşamaktadırlar.
Çarşema Sor, Ezidi topluluğu için sadece bir bayramdan daha fazlasını ifade eder; bu gün, iyiliğin, sevginin ve güzelliğin gücünün mutlak zaferini ve karanlığın, kötülüğün ve şerrin mağlubiyetini simgeler. Bu özel gün, Ezidi halkının ve tüm insanlığın özgür, eşit ve barış içinde yaşayacağı günlerin umudunu taşır.
Ezidi topluluğunun Çarşema Sor kutlamaları, baharın gelişini müjdeleyen ve yaşamın yenilenmesini kutlayan bir gelenek olarak, kültürel zenginliğimizi ve insanlığın çeşitliliğini yansıtan değerli bir mirastır. Bu bayram, tüm dünyaya barış, umut ve yenilenme mesajı gönderirken, aynı zamanda Ezidi topluluğunun direncini ve yaşam sevincini de kutlar. Çarşema Sor, tüm insanlık için bir dayanışma ve kutlama günü olarak anlamını korumaktadır.
NHY/ Mardin Life, Bianet.
