Son yıllarda Avrupa genelinde sıcak hava dalgaları nedeniyle on binlerce kişinin hayatını kaybettiği rapor edilmiştir. Ancak artan ölümlerle birlikte, araştırmalar belirli bir grubun aşırı sıcaklardan orantısız şekilde etkilendiğini ortaya koyuyor: Yoksul kesim.
Madrid’deki Carlos III Sağlık Enstitüsü’nden araştırmacı profesör Julio Díaz Jiménez, “Sıcak hava dalgası, dört kişinin paylaştığı bir odada ve klima olmadan yaşamakla, havuz ve klimalı bir villada yaşamak arasında büyük fark var,” dedi. Díaz Jiménez, Madrid’deki 17 ilçede aşırı sıcakların etkilerini araştıran bir grup araştırmacıdan biri. 2020 yılında yayımlanan çalışmaları, sıcak hava dalgalarının sadece üç ilçede – hane gelirinin ortalamanın altında olduğu bölgelerde – ölüm oranlarını etkilediğini buldu.
Araştırmalarını İspanya genelindeki topluluklara genişleten ekip, benzer sonuçlara ulaştı. “Sıcaklık ve savunmasızlık söz konusu olduğunda, anahtar faktör gelir seviyesi,” diyor Díaz Jiménez. Düşük gelirli insanlar genellikle kaliteli konut erişiminde sıkıntı yaşar ve kalabalık, kötü havalandırmalı evlerde yaşamak zorunda kalır. Bu tür evler sıcak hava dalgalarından korunma sağlayamaz. Ayrıca, bazıları yeterli sağlık hizmetine erişimde zorluk çeker, bu da onları aşırı sıcakların tetikleyebileceği sağlık sorunlarına daha açık hale getirir. Diğerleri ise tarım ve inşaat gibi yüksek sıcaklıklara düzenli olarak maruz kalan sektörlerde çalışır.
Klima mevcut olduğunda bile, düşük gelirli insanlar genellikle kullanmak için yeterli bütçeye sahip olamazlar. Çocukları evde serin tutamayan bir milyonlarca İspanyol çocuğunun sağlığı üzerinde “büyük bir olumsuz etki” yaratabileceği konusunda bu yılın başlarında Save the Children tarafından uyarı yapılmıştı.
Sıcaklık stresinin ve yoksulluğun bağlantısı, Atlantik’in öteki tarafında uzun zamandır tartışılmaktadır. Örneğin, 2019’da National Public Radio ve Maryland Üniversitesi tarafından yapılan ortak bir araştırma, düşük gelirli mahallelerin, zengin mahallelere göre daha sıcak olduğunu belgeledi.
Ancak Avrupa’da – dünyanın diğer bölgelerinden çok daha hızlı ısınan bir kıta – bu konunun konuşulması yavaş ilerliyor. IPCC’nin iklim değişikliği hafifletme raporunun baş yazarı Yamina Saheb, bu ay yayımlanan bir araştırmanın, karbon kirliliğinden kaynaklanan sıcak hava nedeniyle geçen yıl Avrupa genelinde yaklaşık 50.000 kişinin öldüğünü bulduğunu belirtti. Saheb, “Bu son derece acil bir durum olduğunu haykırmalıyız,” dedi. “Avrupa ülkelerinde sıcaklık nedeniyle ölümler yaşandığı son kez olmalı.”
Son yıllarda Avrupa’da sıcak hava dalgaları daha sıcak, daha uzun ve daha sık hale geldi; 2023, kaydedilen en sıcak yıl olarak yer aldı. Bilim insanları, 2024’ün de bu listeye girmesi beklendiğini belirtiyor.
Saheb, “Küresel ısınma insanları öldürüyor,” dedi. “Ve bana göre soru şu: Ne kadar insan ölmeli ki, politika yapıcılar, savunucular ve uzmanlar yaz aylarında enerji yoksulluğunun büyük bir sorun olduğunu fark etsinler?”
Saheb, yıllardır politika yapıcılara soğutmanın bir hak olarak tanınması çağrısında bulunuyor; bu, mevcut durumda tüketim malı olarak değerlendirilmesinin aksine, sosyal bir hizmet olarak ele alınmasını öngörüyor. “Çünkü tüketici olduğunuzda, bu gelirinizle ilişkilidir,” diyor. “Ve bu, eşitsizlikleri artırır.”
Düşük gelirli bireyler genellikle yaşadıkları bölgelerde daha az söz hakkına sahiptir, bu da onların daha az ağaç ve yeşil alan içeren asfaltla kaplı bölgelerde yaşamalarını sağlar. Teknik Üniversitesi Berlin’den araştırmacı Alby Duarte Rocha, Avrupa genelindeki 14 büyük kentsel alandaki yeşil alan erişimini inceledi ve yeşil gentrifikasyon konusunu ele aldı. Bu durum, Berlin’den Budapeşte’ye kadar değişiklik göstermeyen bir ilişkiyi ortaya koydu. Yüksek gelirli bireyler ise bu alanlara ortalamanın üzerinde erişim sağlıyor.
Bu durum “yeşil gentrifikasyon” olarak açıklanabilir; yani daha fazla yeşil alana sahip bölgeler, yoğun betonlaşmış alanlardan daha fazla talep görmekte. Ancak, düşük gelirli bireyler genellikle şehirlerin en serin bölgelerinden dışarıya itiliyor. Duarte Rocha, politika yapıcıların soğutmayı, toplu taşıma veya sokak temizliği gibi sağlanması gereken bir hizmet olarak görmelerini çağırdı. Ağaç dikimi ve yeşil bina cepheleri gibi önlemlerin, bu alanlarda eksikliklerin vurgulanarak uygulanması gerektiğini belirtti.
Duarte Rocha, “Çevresel adaletsizliğin özüdür,” dedi. “Değerlendirmemiz gereken bir soru var: İklim değişikliğinden en az sorumlu olan gruplar neden en çok etkilenenler oluyor?”
Kaynaklar:
1. Julio Díaz Jiménez – Carlos III Sağlık Enstitüsü, Madrid
2. Yamina Saheb – IPCC Raporu, Sciences Po, Paris
3. Alby Duarte Rocha – Teknik Üniversitesi Berlin
4. Save the Children – İspanya’daki çocuklar ve sıcak hava etkileri
5. National Public Radio (NPR) ve Maryland Üniversitesi – Düşük gelirli mahallelerin sıcaklıkları üzerine 2019 araştırması
6. IPCC Raporu – Küresel ısınma ve Avrupa’daki sıcak hava ölümleri
- Genç Olmak Günümüzde Daha mı Zor? - 14 Eylül 2024
- Otoriter Liderlerin El Kitabı: “Bilinçli Yanılgı” Stratejisi - 13 Eylül 2024
- Avrupa’da Aşırı Sıcaklıkların Yoksulları Daha Çok Etkilediği Belirlendi - 28 Ağustos 2024
