2023 Sevinç Özgüner İnsan Hakları Ödülü, Gezi tutuklularına verildi.

20 Mayıs 2023

2023 Sevinç Özgüner İnsan Hakları Ödülü, Gezi tutuklularına verildi. Bu ödül, 1980 yılında evine düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden diş hekimi ve insan hakları savunucusu Sevinç Özgüner anısına her yıl İstanbul Tabip Odası tarafından verilmektedir. Bu yılki ödül töreni 23 Mayıs 2023 Salı günü gerçekleştirilecektir.

Ödülün sahipleri, Gezi Parkı’nı korumak için milyonlarca insanla birlikte mücadele eden ve bu nedenle 25 Nisan 2022 tarihinde tutuklanan ve halen cezaevinde bulunan Mücella Yapıcı, Tayfun Kahraman, Can Atalay, Çiğdem Mater, Hakan Altınay, Mine Özerden, Yiğit Ali Ekmekçi ile yaklaşık 2030 gündür tutuklu olan Osman Kavala’dır. Bu isimler, Gezi Parkı davasında “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs” suçlamasıyla yargılanmaktadır.

Gezi Parkı davası, 2013 yılında İstanbul’un Taksim Meydanı’nda bulunan Gezi Parkı’nın Topçu Kışlası olarak yeniden inşa edilmesine karşı başlayan ve ülke geneline yayılan barışçıl protestoların ardından açılmıştır. Davada 16 sanık hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istenmektedir. Davanın ilk duruşması 24 Haziran 2019’da yapılmış ve sanıklar tahliye edilmiştir. Ancak bir gün sonra Osman Kavala hakkında başka bir soruşturma kapsamında yeniden tutuklama kararı verilmiştir. Diğer sanıklar ise 25 Nisan 2022 tarihinde yeniden tutuklanmıştır.

Gezi Parkı davası ulusal ve uluslararası alanda büyük tepki toplamıştır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 10 Aralık 2019 tarihinde verdiği kararda, Osman Kavala’nın tutukluluğunun siyasi amaçlı olduğunu ve derhal serbest bırakılması gerektiğini belirtmiştir. Ancak Türkiye bu kararı uygulamamıştır. Ayrıca Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB), Avrupa Konseyi (AK), Uluslararası Af Örgütü (UAÖ), İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) gibi kurum ve kuruluşlar da Gezi Parkı davasının adil ve bağımsız olmadığını ve sanıkların serbest bırakılmasını talep etmiştir.

Gezi Parkı davası sadece bir yargılama değil, aynı zamanda Türkiye’de insan hakları, demokrasi ve barış mücadelesinin bir sembolüdür. Bu mücadeleye katkı sunan ve bedel ödeyen Gezi tutuklularına verilen Sevinç Özgüner İnsan Hakları Ödülü, bu sembolik anlamın bir ifadesidir. Bu ödül aynı zamanda Gezi Parkı’nın korunması için verilen mücadelenin de önemini vurgulamaktadır. Zira Gezi Parkı, İstanbul’un önemli kamusal alanlarından biri olup aynı zamanda kendi bölgesinin deprem toplanma alanıdır.

Sevinç Özgüner Kimdir?

Sevinç Özgüner, Türkiye’nin tanınmış bir diş hekimi, siyasi aktivist ve insan hakları savunucusuydu. 1928 yılında Tarsus’ta doğan Özgüner, 1946 yılında tıp fakültesine girdi ve 1951 yılında solcu tevkifatı sırasında tutuklandı. İşkence gördüğü iki yıllık hapis hayatından sonra beraat etti ve diş hekimliği fakültesine başladı. 1956 yılında Vecdi Özgüner ile evlendi ve iki kız çocuğu oldu.

Özgüner, Türkiye İşçi Partisi, Türk Solu, Aydınlık ve Türkiye Emek Partisi gibi sol siyasi hareketlerin içinde yer aldı. 1978 yılında Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi üyesi seçildi. 1980 öncesi artan faşist terörün hedefi oldu. 1978 yılında arabası yakıldı, 1980 yılında evi basıldı. 23 Mayıs 1980 tarihinde sabaha karşı evine yapılan ikinci baskında kurşunlanarak öldürüldü.

Özgüner’in katilleri Adnan Kaya, Osman Sönmez, Mustafa Fidan, Müfit Sement ve İsmet Ayhan olarak biliniyordu ancak hiçbiri yargılanmadı. Dava 2000 yılında zamanaşımına uğradı. Özgüner’in kızları Işıl ve Alev, suçluların yakalanmaması nedeniyle İçişleri Bakanlığı’na dava açtılar ancak sonuç alamadılar.

Özgüner, Türkiye’nin aydınlanma mücadelesinde önemli bir rol oynayan, barış ve insan hakları için çalışan, cesur ve örnek bir kadındı. Ölümünün üzerinden 43 yıl geçmesine rağmen unutulmadı ve unutulmayacak.