Yoksulluk Gençleri Okuldan Koparıyor: Türkiye Gençlik Araştırması 2023’ten Çarpıcı Veriler

18 Aralık 2024

Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (HÜNEE) ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) iş birliğiyle, İsveç Hükümeti’nin desteğiyle hazırlanan “2023 Türkiye Gençlik Araştırması”, Türkiye’de gençlerin karşı karşıya kaldığı ekonomik ve sosyal sorunları gözler önüne serdi. Araştırma, gençlerin eğitimden istihdama, cinsel sağlık bilgilerinden çocuk yaşta evliliklere kadar geniş bir yelpazede çarpıcı sonuçlar ortaya koydu.

Maddi Zorluklar Eğitimi Engelliyor

Araştırma, lise düzeyindeki gençlerin yüzde 31’inin maddi yetersizlikler veya aile bütçesine katkıda bulunmak için çalışmak zorunda kaldıkları gerekçesiyle eğitim hayatını terk ettiğini ortaya koyuyor. Bu oran, ülkedeki yoksulluğun gençlerin eğitim ve gelecek fırsatlarını ciddi şekilde sınırladığını gözler önüne seriyor.

Gençlerin yüzde 17’si ortaokul mezunu veya daha düşük bir eğitim seviyesine sahipken, yüzde 37’si lise öğrencisi olarak eğitimine devam ediyor. Ancak her dört gençten sadece biri (%23), üniversite eğitimi alabilmiş ya da mezun olabilmiş durumda.

Ne Eğitimde Ne İstihdamda: “Kayıp Gençlik”

Araştırmada, Türkiye’deki gençlerin yüzde 20’sinin ne eğitimde ne istihdamda ne de herhangi bir mesleki eğitim programında yer aldığı, yani “kayıp gençlik” olarak nitelendirilen gruba dahil olduğu belirlendi. Bu oran, gençlerin ekonomik bağımsızlık kazanma yolunda karşılaştıkları engelleri ve sosyal dışlanma riskini artırıyor.

Araştırma, gençlerin yüzde 92’sinin aktif sosyal medya kullanıcısı olduğunu ortaya koydu. Gençlerin büyük bir kısmı (%69), cinsel sağlık ve üreme sağlığı hakkındaki bilgilerini sosyal medyadan öğreniyor. Kadına yönelik şiddetle ilgili farkındalık ise gençlerin yüzde 88’i tarafından yine sosyal medya aracılığıyla kazanılmış durumda.

Çocuk Yaşta Evlilik Algısı ve Şiddet

Araştırmada gençlerin yüzde 64’ünün çocuk yaşta evlilikler hakkında, yüzde 61’inin ise gençlik ve şiddet konularında bilgiye sosyal medya aracılığıyla ulaştığı belirtildi. Bu veriler, sosyal medyanın, gençlerin hayatında birincil bilgi kaynağı haline geldiğini gösteriyor.

Raporun tanıtım toplantısında konuşan HÜNEE Müdürü Prof. Dr. İsmet Koç, bu verilerin, kamu kurumlarının yoksulluk, eğitim ve istihdam alanlarında veriye dayalı politika geliştirmeleri için önemli bir kaynak oluşturduğunu vurguladı. Koç, gençlerin ihtiyaçlarına yönelik daha kapsayıcı politikaların aciliyetine dikkat çekti.

2023 Türkiye Gençlik Araştırması, Türkiye’deki gençlerin önemli bir kısmının yoksulluk nedeniyle eğitimden kopmak zorunda kaldığını ve bu durumun gelecek nesillerin sosyal hareketliliğini tehdit ettiğini açıkça ortaya koyuyor. Uzmanlar, gençlerin eğitime erişimini artırmak ve ekonomik yüklerini hafifletmek için sosyal politika adımlarının hızla atılması gerektiğine dikkat çekiyor.