Sudan’da; 30 yıllık İslami yönetim sona erdi

7 Eylül 2020

Sudan’da geçiş hükümeti, din ile devleti birbirinden ayırmayı kabul ederek 30 yıllık İslami yönetimi sona erdirdi.

Sudan Başbakanı Abdalla Hamdok ve Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLM-N) örgütü lideri Abdel-Aziz al-Hilu, perşembe günü Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da ilkeyi benimseyen bir bildirge imzaladı.

Belgede “Sudan’ın tüm vatandaşlarının haklarının güvence altına alındığı demokratik bir ülke haline gelmesi için anayasa, halkın kendi kaderini tayin hakkına saygı göstermesi gereken ‘din ve devletin ayrılığı’ ilkesine dayanmalıdır” ifadelerine yer verildi.

Anlaşma, hükümetin, devrik diktatör Ömer el Beşir yönetiminde başlayan iç savaşa son vermek için isyancı güçlerle bir barış anlaşması başlatmasından kısa bir süre sonra geldi. Ülkenin sınır eyaletlerinde Sudanlı askerlerle savaşan Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey’deki iki fraksiyondan daha büyük olanı, seküler bir sistem sağlamayan herhangi bir anlaşmayı imzalamayı reddetmişti.

İslami yönetime devrik lider Ömer el Beşir döneminde geçilmişti

Ülkesini 1989’dan beri 30 yıl boyunca demir yumrukla yöneten 76 yaşındaki Ömer el Beşir, haftalar süren kitlesel halk hareketlerinin ardından 2019 yılında askeri bir darbe ile görevden uzaklaştırılmış, ardından da cezaevine konulmuştu. Ülkesinde yolsuzluktan suçlu bulunarak iki yıl hapis cezasına çarptırılan devrik liderin daha sonra Uluslararası Ceza Mahkemesine (UCM) teslim edileceği açıklanmıştı.

Sudan, Beşir’in 1989’da iktidarı ele geçirmesinden kısa bir süre sonra başlayan ve ülkeyi “İslam dünyasının öncüsü” yapmaya çalışan katı bir İslam hukuku yorumunu uygulayan bir sistemi benimsemişti. Uluslararası yaptırımların da hedefi olan ülkeyi Amerika Birleşik Devletleri 1993’te terörü destekleyen bir ülke olarak kabul etmiş ve 2017’ye kadar yaptırımlar uygulamıştı.