Okulların açılmasıyla birlikte, öğrencilerin beslenme durumu da gündeme geldi. Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) okullarda bir öğün ücretsiz yemek dağıtacağını açıklaması, hem sevinç hem de eleştiri yarattı. Peki, okullarda ücretsiz yemek dağıtılması ne kadar gerekli ve yeterli? Bu konuda görüşlerini almak için, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Başak Akkan ile konuştuk.
Doç. Dr. Akkan, okullarda ücretsiz yemek dağıtılmasının, çocukların sağlıklı beslenmesi ve eğitim başarısı açısından çok önemli olduğunu vurguladı. “Okullarda bir öğün ücretsiz yemek bir lütuf değil, bir hak” diyen Akkan, şöyle devam etti:
“Çocukların sağlıklı beslenmesi, fiziksel ve zihinsel gelişimleri için hayati önem taşır. Çocuklar, büyüme ve gelişme döneminde oldukları için, yetişkinlere göre daha fazla enerji ve besin ögesine ihtiyaç duyarlar. Bu ihtiyaçlarını karşılayamadıkları takdirde, büyüme geriliği, zayıflık, anemi, bağışıklık sisteminin zayıflaması, enfeksiyonlara yatkınlık, öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği, hiperaktivite gibi sorunlar yaşayabilirler.”
Akkan, Türkiye’de çocukların beslenme durumunun pek de iç açıcı olmadığını belirtti. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması’na (TNSA) göre, 0-5 yaş grubunda yetersiz beslenmeden kaynaklanan büyüme geriliği oranının %10, aşırı kiloluluk oranının ise %12 olduğunu söyledi. 6-18 yaş grubunda ise aşırı kiloluluk oranının %20’ye yaklaştığını ifade etti.
Akkan, çocukların beslenme durumunu etkileyen pek çok faktör olduğunu ancak bunların başında gelir düzeyi ve eğitim seviyesinin geldiğini kaydetti. “Gelir düzeyi düşük ailelerde çocukların yeterli ve dengeli beslenmesi daha zor oluyor. Bu ailelerde çocuklar daha çok ucuz ve kalitesiz gıdalarla besleniyor. Bu da hem yetersiz hem de aşırı beslenmeye yol açabiliyor” dedi.
Akkan, eğitim seviyesinin de çocukların beslenme alışkanlıklarını şekillendirdiğini vurguladı. “Ebeveynlerin eğitim seviyesi arttıkça, çocukların sağlıklı beslenmesine daha çok önem veriyorlar. Ebeveynlerin eğitim seviyesi düştükçe ise çocukların fast food, şekerli içecekler, cips gibi sağlıksız gıdalar tüketmesi artıyor” diye konuştu.
Akkan’a göre, okullarda ücretsiz yemek dağıtılması bu sorunlara bir nebze de olsa çözüm olabilir. “Okullarda ücretsiz yemek dağıtılması hem gelir düzeyi düşük ailelerin hem de eğitim seviyesi düşük ailelerin çocuklarına fayda sağlayabilir. Çünkü bu sayede çocuklar en azından bir öğün dengeli ve sağlıklı beslenebilirler. Ayrıca okullarda ücretsiz yemek dağıtılması, çocukların eğitim başarısını da artırabilir. Çünkü aç kalan veya sağlıksız beslenen çocukların derslere odaklanması ve öğrenmesi daha zor olur” dedi.
Akkan, okullarda ücretsiz yemek dağıtılmasının, çocukların beslenme eğitimi almasının ve okul kantinlerinin denetlenmesinin de önemli olduğunu belirtti. “Okullarda ücretsiz yemek dağıtılması tek başına yeterli değil. Çocuklara sağlıklı beslenmenin önemi ve nasıl yapılacağı da öğretilmeli. Ayrıca okul kantinlerinde satılan gıdaların kalitesi ve fiyatı da kontrol edilmeli. Okul kantinlerinde sağlıksız gıdaların satışı yasaklanmalı veya sınırlandırılmalı. Bunun yerine taze meyve, süt, yoğurt, peynir, ekmek gibi sağlıklı gıdaların satışı teşvik edilmeli” diye ekledi.
