Yaklaşık 50.000 yıl önce, Güney Pasifik’teki Flores Adası’nda, sadece bir metre boyunda olan Homo floresiensis adlı insan türü, stekodon adı verilen cüce filleri avlayarak hayatta kalıyordu. Bu küçük insanlar, J. R. R. Tolkien’in Hobbit karakterlerine ilham kaynağı olmuş ve tarihsel olarak büyüleyici bir varlık grubu olarak bilim dünyasında yer almıştı. Ancak son araştırmalar, bu türlerin ve avladıkları cüce fillerin neslinin tükenmesinin, iklim değişikliğinin yol açtığı şiddetli kuraklıkla ilişkili olduğunu gösteriyor.
İklim Değişikliği ve Kaybolan Türler
Başlangıçta, Homo floresiensis’in neslinin tükenmesinin nedeni olarak, büyük volkanik patlamalar veya Homo sapiens gibi modern insan türleriyle rekabet gösteriliyordu. Ancak son bulgular, H. floresiensis ve stekodonların yaklaşık 38.000 yıl önce yok olduklarını, modern insanların ise bölgeye 4.000 yıl sonra geldiğini ortaya koyuyor.
Avustralya’daki Wollongong Üniversitesi’nden bilim insanları, felaket düzeyindeki volkanik patlamaların kanıtlarını yetersiz bulmuş ve bunun yerine, iklim değişikliğinin Homo floresiensis ve stekodonların yok oluşunda belirleyici bir etken olduğunu savunmuşlardır. Ekip, Liang Bua mağarasından 600 metre uzaklıktaki bir başka mağaradan kaya örnekleri alarak, kayalardaki magnezyum-kalsiyum ve oksijen izotoplarının oranlarını inceledi. Bu analizler, bölgedeki mevsimsel yağış düzenleri ve iklimdeki değişiklikler hakkında önemli veriler sağladı.
Kuraklık ve Su Kaynakları Krizi
Bulgulara göre, 55 ila 76 bin yıl önce, bölgedeki yıllık ortalama yağış miktarı %38 oranında azalmış ve yaklaşık 56.000 yıl önce, bölge, bugünkünden %51 daha kuru hale gelmişti. Bu kuraklık, nehirleri ve su kaynaklarını besleyen musonların zayıflamasına yol açarak, bölgede su kaynaklarının yetersiz hale gelmesine neden oldu. Bu koşullar, özellikle suya büyük ihtiyaç duyan stekodonların ve onları avlayan Homo floresiensis’in yaşamını zorlaştırmış olabilir.
Zamanla, su bulmak için stekodonlar muhtemelen ana vatanlarını terk etti ve Homo floresiensis de avlarının peşinden hareket ederek benzer şekilde hareket etti. Bu hayatta kalma mücadelesi sırasında, büyük ihtimalle modern insanlarla karşılaşarak daha savunmasız hale geldiler.
İklim Değişikliğinin Hızlı Etkisi
Cambridge Üniversitesi’nden Michela Leonardi, araştırmanın mantıklı olduğunu ve suyun bulunabilirliğinin insanların ve hayvanların hayatını sürdürebilmesi için kritik öneme sahip olduğunu belirtiyor. Homo floresiensis ve stekodonlar, ada yaşamına uyum sağlayarak cüce formuna büründü, ancak iklim değişikliği bu süreçte aşırı hızlı bir değişim yaratmış olabilir, bu da onların yok olmasına neden olmuş gibi görünüyor.
Bu keşif, iklim değişikliğinin yalnızca günümüzde değil, geçmişte de önemli bir evrimsel güç olduğunu gösteriyor ve türlerin hayatta kalma mücadelesinde çevresel faktörlerin ne denli kritik olduğunu vurguluyor.
- NHY / Euronews
