Erkeklik: Geleneksel Kalıpların Eleştirisi

“Erkeklik, tek bir kalıba dökülmüş bir kimlik değil, farklı ifadelere sahip bir yelpazedir. Duygusal olmak, hassas olmak, yardımsever olmak da erkekliktir.” 

25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü, dünyanın dört bir yanında kadınların maruz kaldığı şiddeti ve ayrımcılığı görünür kılmak için önemli bir farkındalık günü olarak kabul edilmektedir. Bu gün, 1960 yılında Dominik Cumhuriyeti’nde diktatörlük rejimine karşı mücadele eden ve bu uğurda hayatlarını kaybeden Mirabal Kardeşler’in anısına adanmıştır. Kadın hakları mücadelesinin bir sembolü haline gelen 25 Kasım, toplumun her kesiminde kadınlara yönelik fiziksel, psikolojik, ekonomik ve cinsel şiddetin kök nedenlerini tartışmak, çözüm yolları aramak ve dayanışmayı güçlendirmek için bir çağrı niteliğindedir. Kadınların eşit, özgür ve şiddetten arınmış bir yaşam hakkı, sadece bireysel değil, toplumsal bir sorumluluktur ve bu gün, bu sorumluluğu hepimize yeniden hatırlatır.

Biyolojik cinsiyet: Kromozomlar, hormonlar ve anatomik özellikler gibi biyolojik faktörlerle belirlenen bir kavramdır. Erkek ve dişi olmak iki temel biyolojik cinsiyettir.

Toplumsal cinsiyet: Bir toplumda erkek ve kadın olarak neyin kabul edildiği ve nasıl davranılması gerektiği ile ilgili sosyal, kültürel ve psikolojik kurallardır. Toplumsal cinsiyet, biyolojik cinsiyete dayalı olsa da, zamana ve mekâna göre değişebilir.

Erkeklik: Geleneksel olarak güç, cesaret, bağımsızlık ve atılganlık gibi özelliklerle ilişkilendirilir. Duygularını bastırma, rekabetçi olma ve risk alma eğilimi göstermeleri beklenir.

Kadınlık: Geleneksel olarak şefkat, merhamet, hassasiyet ve uysallık gibi özelliklerle ilişkilendirilir. Duygularını ifade etme, başkalarına karşı özenli olma ve uzlaşmacı olma eğilimi göstermeleri beklenir.

Erkeklik ve kadınlık, sadece biyolojik cinsiyete değil, aynı zamanda toplumsal ve kültürel faktörlere de dayalı karmaşık kavramlardır. Sosyolojik bakış açısı, bu kavramların nasıl inşa edildiğini, nasıl değiştiğini ve toplumda nasıl işlev gördüğünü anlamamıza yardımcı olur. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırmak ve daha adil bir dünya inşa etmek için bu kavramları eleştirmek ve yeniden tanımlamak önemlidir.

Erkeklik, toplumların büyük bir çoğunluğunda tarih boyunca belirli kalıplar ve roller etrafında tanımlanmıştır. Bu kalıplar, erkeklerin nasıl davranmaları gerektiğini, hangi duyguları göstermeleri gerektiğini ve hangi sorumlulukları üstlenmeleri gerektiğini belirler. Ancak, bu geleneksel erkeklik tanımları birçok açıdan problematiktir ve eleştirilmesi gereken birçok yönü vardır.

Geleneksel erkeklik kavramı, genellikle güç, kontrol, bağımsızlık ve duygusal dayanıklılık gibi özelliklerle ilişkilendirilir. Erkeklerden sert, güçlü ve duygusal olarak mesafeli olmaları beklenir. Bu kalıplar, erkeklerin duygularını ifade etmelerini zorlaştırır ve duygusal zayıflığın bir işareti olarak görülür. Sonuç olarak, erkekler çoğu zaman duygusal sorunlarını içselleştirir ve bu durum psikolojik sağlığa zarar verebilir.

Toplumlar, erkeklerin belirli rolleri üstlenmesini bekler. Örneğin, erkeklerin ailelerinin geçimini sağlaması, koruyucu rol üstlenmesi ve her durumda kontrolü elinde tutması gerektiği düşünülür. Bu beklentiler, erkeklerin kendilerini sürekli olarak kanıtlama ihtiyacı hissetmelerine ve bu nedenle sürekli bir stres altında olmalarına yol açar. Ayrıca, bu baskılar erkeklerin kendilerini ifade etmelerini ve daha eşitlikçi ilişkilere girmelerini zorlaştırabilir.

Geleneksel erkeklik anlayışı, bazen şiddetle ilişkilendirilebilir. Erkeklerin güç ve kontrolü elde tutma arzusu, fiziksel ve duygusal şiddeti meşrulaştırabilir. Bu durum, aile içi şiddet ve cinsiyet temelli şiddet gibi sorunların artmasına katkıda bulunur. Ayrıca, toplumsal normlar, erkeklerin şiddet uygulamalarını bir güç gösterisi olarak görmesine ve bu tür davranışların tolere edilmesine neden olabilir.

Erkeklerin duygusal ifadelerinin kısıtlanması, ciddi psikolojik sorunlara yol açabilir. Depresyon, anksiyete ve intihar oranları, erkekler arasında yüksek olabilmektedir. Erkeklerin duygusal ihtiyaçlarını göz ardı etmeleri ve yardım aramaktan kaçınmaları, bu sorunların daha da derinleşmesine neden olabilir. Toplumun erkeklerden beklentileri, onların zayıflık göstermelerinin kabul edilemez olduğunu düşündürür ve bu durum, erkeklerin duygusal sağlıklarını olumsuz etkiler.

Son yıllarda, erkeklik kavramı değişmeye başlamış ve daha esnek ve kapsayıcı bir hal almıştır. Modern erkeklik anlayışı, duygusal ifadeyi ve empatiyi teşvik ederken, güç ve kontrol gibi geleneksel özelliklerin yeniden değerlendirilmesini içerir. Bu yeni anlayış, erkeklerin daha sağlıklı ve tatmin edici bir yaşam sürmelerine yardımcı olabilir.

Geleneksel erkeklik kavramı, erkekler üzerinde büyük bir baskı oluşturur ve hem bireysel hem de toplumsal düzeyde olumsuz sonuçlar doğurur. Erkeklik kavramının yeniden değerlendirilmesi ve daha esnek ve kapsayıcı bir anlayışın benimsenmesi, hem erkeklerin hem de toplumun genel refahı için önemlidir. Erkeklerin duygusal ihtiyaçlarını ifade etmelerine ve daha eşitlikçi ilişkiler kurmalarına izin veren bir toplumsal yapı, daha sağlıklı ve adil bir toplumun temelini oluşturabilir.

Arslan ÖZDEMİR
Latest posts by Arslan ÖZDEMİR (see all)