Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), küresel gıda fiyatlarının Kasım ayında 127,5 seviyesine çıkarak Nisan 2023’ten bu yana en yüksek seviyesini gördüğünü açıkladı. Gıda fiyatları endeksi, tahıllar, yağlı tohumlar, süt ürünleri, et ve şeker gibi temel gıda maddelerindeki aylık fiyat değişimlerini izliyor.
Bitkisel Yağ Fiyatlarındaki Artış Başrolde
Kasım ayındaki yükselişin en büyük nedeni, bitkisel yağ fiyatlarındaki artış oldu. FAO’nun önceki verilerine göre ekim ayı endeksi 126,9 olarak revize edilirken, kasım ayında bu rakamın üstüne çıkılarak 127,5’e ulaşıldı. FAO, önceki açıklamalarında ekim ayı için 127,4 seviyesini duyurmuş, ancak bu rakamda düzeltmeye gitmişti.
Küresel gıda fiyatlarındaki artış, tarım ürünlerine olan talebin artması, lojistik maliyetlerdeki yükselme ve üretim süreçlerindeki sorunlarla ilişkilendiriliyor. Uzmanlar, iklim değişikliği, ekonomik dalgalanmalar ve enerji fiyatlarındaki oynaklık gibi faktörlerin bu artışa katkıda bulunduğunu belirtiyor.
Artış Gelişmekte Olan Ülkeleri Vuruyor
FAO, özellikle gelişmekte olan ülkelerde gıda fiyatlarındaki artışın tüketici üzerindeki etkilerinin daha ağır hissedileceği uyarısında bulundu. Gıda fiyatlarının artması, düşük gelirli haneler için alım gücünün daha da düşmesine neden oluyor. Bu durum, yetersiz beslenme ve gıda güvensizliği risklerini artırıyor.
Türkiye’de Gıda Enflasyonu Zirvede
Küresel gıda fiyatlarındaki bu artış, Türkiye’de hali hazırda yüksek olan gıda enflasyonunu daha da tetikledi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) kasım ayı verilerine göre, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon yüzde 67,2’ye ulaştı. Çarşı ve pazardaki fiyatlar ise halkın alım gücünü zorlamaya devam ediyor.
Bitkisel yağ fiyatlarındaki küresel artış, Türkiye’de özellikle ayçiçek yağı gibi temel ürünlerin fiyatlarını daha da yukarı çekiyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın iç piyasada fiyatları dengelemek için aldığı tedbirler ise yetersiz kalıyor. Türkiye, üretim maliyetlerini etkileyen gübre ve enerji fiyatlarındaki artışla da mücadele ederken, çiftçiler tarımsal girdilere erişimde ciddi zorluklar yaşıyor.
Uzmanlardan Çözüm Önerileri
Uzmanlar, Türkiye’nin gıda fiyatlarındaki yükselişi kontrol altına alabilmesi için tarım politikalarını yeniden ele alması gerektiğini belirtiyor. Özellikle yerli üretimin artırılması, lojistik maliyetlerin düşürülmesi ve çiftçilerin desteklenmesi yönünde adımlar atılması gerektiği vurgulanıyor.
Küresel ölçekte ise FAO, ülkeleri tarımda daha sürdürülebilir uygulamalara yönelmeye çağırıyor. Ayrıca, gıda tedarik zincirinde yaşanan aksaklıkların çözülmesi ve iklim değişikliğine karşı önlemlerin artırılması gerektiği ifade ediliyor.
Türkiye ve dünya genelinde gıda fiyatlarındaki artışın, önümüzdeki aylarda da devam edeceği öngörülüyor. Bu durum, özellikle gelir eşitsizliğinin derinleştiği bölgelerde halkın yaşamını daha da zorlaştıracak gibi görünüyor.
