İran’ın resmi para birimi riyal, ABD ile İran arasında doğrudan bir askeri çatışma riskinin artmasıyla değer kaybetmeye devam ediyor.
Riyal, İran Merkez Bankası tarafından resmi olarak tanınmayan serbest piyasada keskin bir devalüasyon yaşadı. 6 Ekim’de 1 dolar 498 bin riyal değerindeyken, 29 Ocak öğleden sonra ise 582 bin 500 riyal ile son 11 ayın en düşük seviyesine geriledi.
Analistler, İran ve ABD arasında doğrudan bir askeri çatışmaya dair endişelerin, riyalin sadece birkaç ay içinde yüzde 17 zayıflamasında ana etken olduğuna inanıyor.
İranlı hane halkı, Aralık 2023’te yüzde 40’ın biraz üzerinde seyreden ve nisan ayındaki yüzde 55,5’lik zirve seviyesinden gerileyen enflasyonla mücadele ederken bir yandan da dolar satın alarak tasarruflarının eriyip gitmemesi için uğraşıyor.
İran Merkez Bankası ise defalarca serbest piyasanın döviz kurunu kabul etmediğini belirtti. Merkez Bankası, İran Döviz Merkezi tarafından belirlenen ve 6 Ekim 2023’ten bu yana yüzde 4,1 artarak dolar karşısında 429 bin 210 riyale ulaşan kuru resmi kur olarak kabul ediyor.
İran parlamentosu tarafından iki yıl önce onaylanan yasaya göre, serbest piyasada döviz alım satımı yapmak kaçakçılık olarak kabul ediliyor ve cezalandırılıyor.
Olası bir savaş korkusu döviz piyasasından Tahran Borsası’na da sıçradı ve endeks (TEDPIX) pazartesi öğleden sonra erken saatlerde yaklaşık yüzde 1 ve son 40 günde toplamda yüzde 4’ten fazla değer kaybetti.
Bu arada İran’daki hükümet yetkilileri finans piyasalarındaki çalkantının sosyal medyadaki yasadışı döviz simsarlarının faaliyetlerinden kaynaklandığını iddia etmeye ve kamuoyuna işlerin yakında yoluna gireceği konusunda güvence vermeye devam ediyor.
