Başörtüsü karşıtı eylemlerin yıldönümünde İran meclisi kadınlara ağır yaptırımlar getiren yasayı onayladı

İran Meclisi, kamuya açık yerlerde başörtüsü takmayan kadınlara para cezası, bankacılık hizmetlerinin engellenmesi ve tutuklama gibi ağır yaptırımlar getiren bir yasa tasarısını kabul etti. Bu karar, geçen yıl saçı göründüğü için öldürülen 22 yaşındaki Jina Mahsa Amini’nin anısına başlatılan başörtüsü karşıtı eylemlerin birinci yılında geldi.

İran resmi haber ajansı IRNA’ya göre, “İffet ve Başörtüsü Kültürünün Desteklenmesi” adlı yasa tasarısı, Mecliste hazır bulunan 201 milletvekilinden 34’ünün “hayır” oyuna karşılık 152 oyla kabul edildi. 7 milletvekili de çekimser oy kullandı. Yasanın yürürlüğe girmesi için Anayasayı Koruyucular Konseyi’nin de onaylaması gerekiyor.

Yasa tasarısı, hükümet tarafından hazırlandı ve Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin imzasıyla Meclise gönderildi. Tasarıya göre, başörtüsü kuralına aykırı hareket eden kadınlar ilk aşamada kısa mesaj ve benzeri yöntemlerle uyarılacak. Uyarıyı dikkate almayan ve başörtüsü kuralını yeniden ihlal edenlere para cezası verilecek. Bir ay içinde ödenmezse para cezası otomatik olarak kişinin banka hesabından kesilecek. Herhangi bir nedenle cezaların tahsilinin mümkün olmaması halinde ise söz konusu kişinin tüm banka ve kredi kuruluşlarını kapsayacak şekilde banka kartı çıkarma ve yenileme dahil her türlü bankacılık işlemi yapması yasaklanacak. Dördüncü kez ihlal halinde para cezasının yanı sıra yargı tarafından söz konusu kişi hakkında dava açılması ve “gerekli görülmesi halinde” tutuklanması öngörülüyor.

Yasa tasarısı, geçen yıl 22 yaşındaki Jina Mahsa Amini’nin saçının göründüğünü iddia eden bir polis memuru tarafından öldürülmesinin ardından başlayan başörtüsü karşıtı eylemlere tepki olarak hazırlandığı belirtiliyor. Amini’nin ölümünün ülke geneline yayılmasıyla birlikte dayatmayı kabul etmeyen kadınlar birçok kentte başörtülerini yakmış, saçlarını kesmiş ve başörtüsü takmayarak sokağa çıkmıştı. Kadınların çeşitli alışveriş merkezlerinde, sokak ve caddelerde başörtüsü takmadan dolaştığı görüntüler sosyal medyaya yansımıştı.

Yasa tasarısının kabul edilmesi, İran’da kadın hakları savunucuları ve insan hakları örgütleri tarafından kınandı. Yasa tasarısının kadınların özgürlüklerini kısıtladığını, ayrımcılığa ve şiddete yol açtığını ve uluslararası insan hakları standartlarına aykırı olduğunu belirten açıklamalar yapıldı. Ayrıca, yasa tasarısının İran’da zaten ekonomik ve sosyal krizle boğuşan halkın tepkisini artıracağı ve daha fazla protestoya neden olacağı uyarısı yapıldı.

NHY/ Evrensel