Arıların soyunu tükenmekten robotlar kurtaracak

10 Aralık 2020

Avrupalı bilim insanları hayvanlarla iletişim kurma kabiliyetine sahip robotlar geliştiriyor. Proje, bu sayede soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan hayvan türlerini korumayı hedefliyor.

2013 yılında başlatılan ASSISI Proje’si Avrupa’nın en büyük araştırma projelerinden biri. Proje çerçevesinde arı kolonileri ve balık grupları gibi farklı hayvan türleriyle iletişim kuracak robotlar tasarlanıyor.

Projeye dahil olan Almanya’nın Graz Üniversitesi’nde araştırmacılar özel arı kovanları tasarlayarak, arıların davranışları hakkında yeni bilgiler edinmeye çalışıyor.

ASSISI Projesi koordinatörü Thomas Schmickl robotlar ile arılar arasında kurulan iletişimin güçlü bir bilgi akışına fırsat tanıdığını belirtiyor.

Schmickl, tasarladıkları özel arı kovanlarına yerleştirdikleri çok sensörlü mini robotlar sayesinde arıların kendi aralarında nasıl iletişim kurdukları, bilgileri nasıl muhafaza ettikleri hakkında önemli veriler topladıklarını anlatıyor.

Projenin araştırmacılarından biyolog Martina Szopek bu mini robotların arı kolonileri için önemli avantajlar sunacağını ifade ediyor.

“Yaz mevsiminde, uzun bir süre boyunca yoğun yağmur yağdığını varsayalım, ya da soğuk hava dalgasının olduğunu. Bu arılar için yeterli besin bulamama anlamına gelir.” diyen Szopek, robotların hava durumuyla ilgili değişiklikleri arılara önceden bildirebileceğine vurgu yapıyor.

Alman biyolog, “Robotlar sayesinde kraliçe arının daha az yumurtlamasını sağlayabiliriz. Böylece arılar birbirlerini yemeden kıtlık dönemlerini daha iyi idare edebilir.” diyor.

Arıların geleceği insanoğlunun geleceği demek

Tozlaşma yoluyla polenleri bir yerden bir yere taşıyan arılar, tarımsal üretimi arttırarak dünyanın gıda üretiminde önemli bir rol oynuyor. Greenpeace sivil toplum örgütü, dünya genelinde tarım üretiminin üçte birini arılara borçlu olduğumuzu belirtiyor.

Ancak, son dönemlerde arı kolonileri kayda değer kayıplar verdi. Kısa süre öce arıların korunması için bir kampanya başlatan Greenapeace Akdeniz, 2017 yılında Adana’da arı kolonilerinde yüzde 80’e varan kayıplar verildiğine dikkat çekiyor.

Arıların yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmasındaki nedenler arasında tarımsal ilaçlamada kullanılan neonikotinoid sınıfı maddeler başta geliyor. Bu tarımsal ilaçlar arıların sinir sistemlerini etkileyerek yollarını kaybetmelerine ve kovanlarına dönememelerine neden oluyor. Kovanlarına dönemeyen arılar hayatlarını kaybediyor.

Avrupa Birliği kısa süre önce arıların ölmesinin nedeni olarak gösterilen neonikotinoid sınıfı maddelerin açık alanlarda kullanımını yasakladı.

Dünyada Çin’den sonra en büyük ikinci bal üreticisi olan Türkiye’de ise bu maddeler tarımsal ilaçlamada kullanılmaya devam ediliyor.