Alkol, sigara tüketimi ve yasaklar

4 Haziran 2023

Türkiye, alkol, tütün ve gıda kısıtlamalarında Avrupa’da birinci sırada yer alıyor. 2023 Dadı Devlet Endeksi’nde yapılan değerlendirmeye göre, alkol, e-sigara, gıda ve alkolsüz içecekler ile tütün ürünlerine yönelik kısıtlamalar açısından Türkiye diğer 30 Avrupa ülkesi arasında lider konumda bulunuyor.

Türkiye’de alkol tüketimi konusunda da ilginç veriler bulunuyor. Yıllık kişi başı saf alkol tüketim ortalaması 1.4 litre olarak belirlenmiş durumda. Üstelik, Türkiye’nin nüfusunun %74.4’ü hayatları boyunca hiç alkol kullanmamış. Bu veriler, Dünya Sağlık Örgütü’nün 2018 yılı verileri ile Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2019 yılı verileriyle uyumlu.

Türkiye’deki alkollü içeceklerdeki vergi oranları da oldukça yüksek. Her altı ayda bir artan alkollü içecek vergileri, 70 cc’lik bir şişe rakının fiyatının %287’sini oluşturuyor. Bu durum, ÖTV Kanunu’nun 12. maddesinin 3. fıkrası gereği belirleniyor.

Ancak yüksek vergi oranları, kaçak ve sahte içki kullanımını artırıyor. 2020 yılında, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, 1 milyon 20 bin 819 litre kaçak ve sahte alkol ele geçirildi. Vergi yükü nedeniyle ekonomik olmayan bu tüketim, sağlık risklerini artırma potansiyeline sahip.

Sigara kullanımı konusunda Türkiye, Avrupa’da önemli bir sorunla karşı karşıya. Eurostat’ın 2020 yılı verilerine göre, Avrupa’da en fazla sigara içilen ülkeler Bulgaristan ve Türkiye olarak belirlendi. Özellikle Türkiye’de erkekler arasında sigara tüketimi oldukça yaygın.