Reuters: “Kriz Erdoğan’ın dindar seçmen kitlesini sarstı”

Uzun yıllardır Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı destekleyen işçi Hasan Sarıkaya, işi, parası ve geleceğe ilişkin umudu olmadığını söylüyor.

Erdoğan iktidarının ilk dönemlerinde ekonomik kazanımlar elde eden Konya’da yaşayan Sarıkaya, Türk Lirası’ndaki değer kaybından, kontroldan çıkan enflasyondan ve işsizlikten olumsuz etkilenenlerden.

Reuters haber ajansı, ekonomik olumsuzlukların “Türkiye’nin en başarılı modern dönem siyasetçisi Erdoğan’a verilen desteği erozyona uğratabileceğini ve 2023 yılı ortasında yapılması planlanan seçimlerin Erdoğan’ın yirmi yıldır süren iktidarının en zor sınavı” olduğunu kaydediyor.

31 yaşındaki Sarıkaya, “İş arıyorum. Borçlarımı ödeyemiyorum. Çözüm yok. İnsanlar bıktı. Yıllarca Erdoğan’a oy verdim. Artik kendini kurtaramayacak” dedi.

Erdoğan, 2018 yılı cumhurbaşkanlığı seçiminde Konya’yı yüzde 75 oy oranıyla kazandı. AKP’ye Konya’da verilen destekse 81 il içinde en yüksek ikinciydi. AKP’nin Konya’daki egemenliği, daha önce görülmemiş bir dizi zorluk nedeniyle tehlikede.

Reuters haber ajansına konuşan ve aralarında sanayi işçileri, çiftçiler ve öğrencilerin de bulunduğu bazı Konyalılar, yüksek fiyatlar ve işsizlikten yakındı.

Çoğu bir sonraki seçimlerde AKP’ye oy vermeye devam edeceğini söylese de son bir yıl içinde yapılan ulusal çaplı anketler, Sarıkaya’nın uğradığı hayalkırıklığının daha geniş çaplı bir eğilimin parçası olduğunu ortaya koyuyor ve muhalefetin, AKP ve ortağı MHP’nin önüne geçtiğini gösteriyor.

“2023 yılında siyasi değişiklik olacağına ilişkin algı arttı”

İstanbul’daki Ekonomi ve Dış Politika Araştırmalar Merkezi (EDAM) Direktörü Sinan Ülgen, “Geçmişte AKP’ye desteğin hiç bu kadar düştüğünü görmemiştik. 2023 yılında siyasi değişiklik olacağına ilişkin algı arttı” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Merkez Bankası’nın bağımsız olduğunu söylese de bankanın Erdoğan’ın faiz oranını enflasyonun altına çekme çağrısını yanıtsız bırakmadı. Bu adım, liranın bu yıl yüzde 56 oranında değer kaybetmesine ve sıradan vatandaşlar için hayat pahalılığının artmasına neden oldu.

Cumhurbaşkanlığı, Reuters haber ajansının hükümetin ekonomi politikasının etkilerine ve Erdoğan’a verilen desteğe ilişkin yorumda bulunması talebine yanıt vermedi.

Erdoğan’ın karşı karşıya kaldığı sorunlar, kendi getirdiği başkanlık sisteminin yapısı nedeniyle daha da artıyor. Bunun nedeni, sandıktan galip çıkmak için salt çoğunluğun gerekmesi ve adaylara, bu eşiğe erişmeleri için ittifak kurma seçeneği tanınmaması.

Bazı kamuoyu yoklamaları, CHP’li Ankara ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanları Mansur Yavaş ve Ekrem İmamoğlu ile İYİ Parti Genel Başkanı Merak Akşener’in ilk turda Erdoğan’ı mağlup edebileceklerini ortaya koyuyor.

Sinan Ülgen, Erdoğan’ın “siyasi popülaritesinin dibe inmeye başladığı bir dönemde ‘kazananın her şey aldığı’ bir sistemin riskleri arttırdığına” dikkat çekiyor.

Erdoğan 2023’teki seçimlerde ilk kez AKP’nin iki eski kurucusu tarafından oluşturulan iki partiyle ilk kez karşı karşıya gelecek.

Ahmet Davutoğlu’nun Gelecek Partisi ile Ali Babacan’ın DEVA Partisi, AKP’nin hayalkırıklığı yaşayan seçmenlerine muhafazakar değerlerden vazgeçmek zorunda kalmadan Erdoğan’ı reddetme şansı vermeyi amaçlıyor.

Gelecek Partisi Konya İl Başkanı Hasan Ekici, “Sağ eğilimli seçmenler bir tercih yapmak durumunda kaldıklarında sağ kanattan kendilerine yakın bir başka parti bulacaklar” dedi.

Yeni partilere verilen kamuoyu destek oranı tek haneli rakamlarda kalsa da az miktarda oy kayması, Erdoğan’a seçim sandığında zarar vermeye yetebilir.

“Erdoğan kariyerinin sonbaharını yaşıyor”

Washington Enstitüsü Türkiye uzmanı Soner Çağaptay, “Türkiye’nin Erdoğan idaresindeki ilk ekonomik krizini yaşadığı 2018 yılından bu yana olan gelişmelerin hepsi, Erdoğan’ın kariyerinin sonbaharını yaşayan bir sultan olduğu gerçeğine işaret ediyor” dedi.

67 yaşındaki Erdoğan’ın sağlık durumuna ilişkin kaygılar da, Cumhurbaşkanlığı Sarayı tarafından reddedilse de dile getirilmeye devam ediyor. Ateşli bir hatip olarak tanınan Erdoğan’ın bazen yorgun ve solgun görünmesi ve kamera önünde uyuklaması geçen yıl gözlerden kaçmamıştı.

Nüfusunun yarısı 31 yaş altında olan Türkiye’de çok sayıda kişi, hayatı boyunca başka bir lider tanımadı. Gençlerin ülkenin iktidarı sırasında kaydettiği ilerlemeleri memnunlukla karşılaması gerektiğini kaydeden Erdoğan’ın gençlerin desteğini kazanmakta zorlandığı gözleniyor.

Reuters, ancak yine de AKP’nin, diğer partilerden daha fazla oy oranına sahip olmaya ve yandaşlarının kontrolundaki medya kuruluşlarının desteğini almaya devam ettiğine dikkat çekiyor.

Yine Reuters’a göre muhaliflerin oluşturduğu gevşek ittifak, henüz üzerinde anlaştığı bir politika platformuna ve cumhurbaşkanı adayına sahip değil.

Erdoğan’ın yeniden seçilip seçilmeyeceğine ilişkin belirsizlikse Türkiye’nin bazı müttefik ve rakipleriyle gerilen ilişkileri onarmaya yönelik çaba sarfettiği dış dünyaya da yansıyor.

Emekli Büyükelçi Ünal Çeviköz, Mısır ve İsrail gibi uzun zamandır Erdoğan’la anlaşmazlık içinde olan ülkelerin şimdi barışmak için acele etmek gibi bir öncelikleri olmadığını dile getiriyor.

Çeviköz, “İnsanlar değişim rüzgarlarının estiğini hissediyor ve herkes hükümette bir değişim bekliyor” şeklinde konuşuyor.