Önemli Konularda Veriler Neden Yayınlanmıyor!

Aydın Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünün 2020 Çevre Durum Raporu 2021 yılının sonuna doğru ancak yayınlandı. Yayınlanan raporda ise önemli bir çok konuda verilere ulaşılamadığı veya TUİK ve DSİ tarafından yayınlanmadığı için, rapora yansıtılmamış. (Bazı illerin Çevre Durum Raporları hala yayınlanmamıştır.) Kısaca 2020 Aydın İli Çevre Durum Raporu eksikliklerle birlikte yayınlanmıştır. Bizde bu eksik raporda ulaştığımız belli verileri toparlayarak yazmaya çalıştık. Bunların ilki su kaynakları ve arıtılmış suların kullanımı ile ilgili bölümü aşağıya aldık ve önemli cümlelerin altını çizdik;

“İlimizde bulunan sanayi kuruluşlarının kullandığı suyun kaynaklara göre dağılımı ile ilgili net bir bilgi bulunmamaktadır. Sanayi kuruluşları DSİ tarafından izni verilen kuyu, belediye şebeke suyu ile su ihtiyacını karşılamaktadır. Geri dönüşüm suyu kullanılmamaktadır. Büyük çaplı atıksu geri kazanımı yoktur. Bazı ham yag üretiminde, beton santralleri ve kum yıkama eleme tesislerinde devir daim yapılarak yeniden kullanılmaktadır. Arıtma tesislerinde arıtılan atıksular sanayi kuruluşunun sektörlerine göre Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği kriterlerine göre kuru dere ve Büyük Menderes nehrine deşarj edilmektedir.” Ki bu arıtma tesisleri ise ileri düzeyde değil ve sadece biyolojik arıtma yapılarak kuru dere ve Büyük Menderese deşarj edilmektedir. Bu atıklı sular tarımsal sulamada kullanılmaktadır.

İlimizde yoğun olan madencilik ve benzeri faaliyetlerden dolayı, doğamız aşırı şekilde bozulmaktadır. Ancak tahribatı yapan işletmeler, faaliyetlerini sonlandırdıktan sonra, o alanı rehabilite edip düzenlemeden terk etmektedir. Bu durumu raporda da ifade etmişler. “Madencilik faaliyetleri ile bozulan arazilerin doğaya yeniden kazandırılmasına ilişkin olarak oluşturulan komisyon tarafından yerinde inceleme yapılarak, arazi üzerinde yapılan çalışmaların yakın çevresine uyum içerisinde yeniden kazanımı yapılmadığı incelenip değerlendirilmektedir.”

“İl genelinde 95.570 ton gübre ve 525.949 kg katı formda ve 1.230.196 litre sıvı formda pestisit türleri (insektisit, fungusit, herbisit, akarisit, diğer) kullanılmıştır

Aydın gibi tarımsal niteliği ile öne çıkan bir ilde tarımda kullanılan gübre ve ilaçların analiz sonuçları ve reçete gibi somut belgelerle kullanılması bir zorunluluk olmalıdır.” Yukarıda belirtilen yüksek oranlardaki katı formdaki gübre ve sıvı formdaki pestisit türlerinin toprak ve arazi üzerindeki etkileri analiz edilmediği de itiraf edilmiştir. Tarımda verimliliğin artması ve sağlıklı ürünlerin üretilmesi ise bu analizlerin yapılarak, ona göre ekim ve gübre ve pestisitlerin uygulanmasına bağlıdır. Ancak ilgili kurumlar yeterli analizler yaparak, ona uygun gübre ve pestisit kullanımını önermememktedir. Çiftçi geleneksel yöntemlerle ve duyumlarına uygun kullanımı tercih etmektedir. Bu uygulama ise verim düşüklüğüne neden olmaktadır.

Yine raporda Aydın genelinde 10 adet belediye ait atık alanı var. Bunların üçü düzenli, yedisi düzensiz depolama alanı olarak geçiyor. Gerisi için elde bilgi ve veri yok. İlimizde 17 ilçe merkezi olmasına rağmen, on ilçenin dışındaki ilçelerin belediye atık alanı konusunda da bilgi bulunmamaktadır. Bu ise atık alanlarının düzensizliği anlamına gelir. Bu düzensiz alanlar ise yer altı ve yüzey sularının kirlenmesine neden olmaktadırlar.

Yer altı su potansiyeli durumu ile ilgili: “DSİ 21. Bölge Müdürlüğü ile yapılan yazışmalarda 2020 yılı için veri elde edilememiştir.” Burada da DSİ 2020 yılı ile ilgili yer altı su potansiyeli konusunda veri bulunmamaktadır. Bu çok vahim bir bilgi eksikliğidir. Çünkü mevsimin kurak geçmesi, yer altı su rezervinin belli oranda korunması işi bu veriler üzerinde olabilmektedir.

TUİK 2020 için sulama yöntemleri ile ilgili veriler bulunmamaktadır. “Salma sulama yapılan alan ve kullanılan su miktarı Konu ile ilgili kurumdan bilgi alınamamıştır.

Damlama, yağmurlama veya basınçlı sulama yapılan alan ve kullanılan su miktarı Konu ile ilgili kurumdan bilgi alınamamıştır.” Yine TUİK gerek salma sulama, damlama, yağmurlama veya basınçlı su kullanımı konusunda da veri yayınlamamıştır. İşler tahminler üzerinde yürütülmektedir. TUİK bu yıl bir çok konuda veri yayınlamakta ısrarını sürdürüyor. Bu ise bir çok konuda doğru analizler yapılması ve sağlıklı raporların hazırlanmasına engel olmaktadır.

 (TUİK 2020 yılı verinin ilgili kurumun internet sitesinde yayınlanmaması sebebiyle veri elde edilememiştir.) “ Belediyenin atıksu arıtma tesislerinden çıkan arıtma çamurunun analizine ilişkin veri mevcut değildir.” Ayrıca arıtma tesislerinde çıkan çamurların içinde çıkan ağır metallerle ilgili veri analizlerinide yayınlamamıştır. Bu veri analizleri, kullanılan suların içinde barındırdığı ağır metallerin bilinmesi ve ona uygun önlemlerin geliştirilmesi noktasında çok önemlidir. Ancak bu yıl yayınlanan Çevre Durum Raporu bir çok önemli konuda veri ve analiz sonuçlarının olmaması büyük bir eksikliktir. Bu eksiklikler ileride çok olumsuz sorunların yaşanmasına neden olabilir. İlgili kurum ve kuruluşların bu konuda üzerlerine düşen görevleri ve bilgilendirmeleri zamanında ve eksiksiz yapmaları zorunlu görevleridir. Sağlıklı bir çevre, sağlık ürünler ve sağlıklı bir yaşam için bunların aksatılmaması gerkiyor…