OF !

19 Haziran 2018

Sözdür an gelir Abıhayat, diyerek öptüğünüz dudaktan dökülür. Dudak bükerek , dudak ısırtan o tek hecede cân tenden sökülür. siyaha yırtılınca kalbi gecelerin, kanayan dudağınızı uçuklar deniz kabarır gökkubbe ile bağlarınız çözülür Çiğdem- Çayda Dudak Payı Esintileri Mayıs 2018

Sağanağa tutulmuş asude bir suskunluk, sessiz
Ve gürültüden iki büklüm olmuş mumya , hareketsiz
Dilin gücüyle canlanır, sözün gücüyle ölürüz biz.
De ki İnsanlık hallermizdir bu ! Canlarız biz
“Öyledir” dedi dalgalarını sahile vuran Deniz.

Dünyevi açlıktan ziyadesiyle uzak kalarak masumiyeti koruduğu konusunda pek çok emare taşıyan o varlığın, açık yürekli halini ve gözündeki ışığı sevmişti Elektra . Heves ateşi geçince O’nun ışığın ferinin sönmesi kaygısıydı şimdi zamana yayılan. O’nun gözlerindeki pırıltıyı tebessüm esnasında yanağında oluşan çift sıra çizgileri düşündü. Özgür bir aidiyet duygusu iyice pekişti hafızasında.

Birbirlerine bazen nükte olsun diye evvel zaman içinde izledikleri fi tarihli trajikomik bir Yeşilçam filme atfen Müjgansu ve Şenmercan diye hitap eden Elektra Kahkülzade hanımla Vasilus Perçemzade efendi iki iyi dostlardı. Geçmişten gelenekten ve geleneksel olandan yana fikri yönelimlerinin ne kadar uyuştuğunu bilmeseler de kendilerini aşırı ciddiye alma ve kibirlenme gibi kusurlardan olabildiğince arınmış yanlarıyla bir takım ortak yönleri ve hareketsiz kaldıklarında ikisinin de uyuşan, mızmızlanan bacakları vardı. İkisinin de birilerinin üzerine yıkılmadan özgürce yaşayabilmeyi mümkün kılma azmi bir başka müşterek yanları olablirdi. Hatta durağan devinimle iç içe geçmiş hayat ikliminde hayal tasarımcılığı aday adaylarıydı. Kimi zaman bilinç, farkındalık ve zihinde iz sürme seviyeside herhangi bir şey ya da deneyimi şüphenin gölgesi olmaksızın bilmek isteyen yönleriyle Carlos Casteneda’nın Toltek Aztekleri kahramanlarıydılar. Ama Onların ne bir öğretiye, ne çömeze ne de efendiye ihtiyaçları yoktu, Hayat boyu kendilerini öğrenme, tabiatı keşfetme ve deneyimleme yolunun yolcusuydular.. Biri tuzlanmış patlamış mısırı diğeri de kabak çekirdeğini severdi. Evren ve varlık anlayışlarındaki kimi benzer kavrayışlarının, dil konusunda da öyle olup olmadığından ise emin değildiler.Vuk’u bulan kimi nahoş hadiseler neticesinde birbirlerinin önüne fütürsüzce bir Hasar Tespit Raporu koymaktan ziyade kendi duygusal iç yolculuklarıın dışa aktarımlarını paylaşırlardı sadece. Onlar yargıç ya da muhasebeci değillerdi.

Dolunaya bir kaç gün kala korunaklı limanlarına çekilmişlerdi. Perçemzade efendi zihninin çalışma odasına ve konfor alanının sınır hattına doğru ilerledi. Duygularını tartmasına yetecek kadar zamanı kendisine tanıdıktan sonra O’nu duyarsızlaştıracak herşeyden uzak tutmayı insan onuruna yakışır bulan ve bu yönünü hakim kılan seksenine merdiven dayamış Kahkülzade hanım da, çiçeklerini itinayla sularken bir yandan bildikleri bir şarkıyı mırıldanıyor diğer yandan da iç sesini dinliyordu. Dostluğa gösterilen itina, vefa ve ince duyarlılığın başı boş bırakılıp da söz hoyratça savruluca zor kabuk bağlayan ve bazen hiç iyileşmeyecek yaraların olabileceğini bilmekle beraber pek çok şeyin de telafi edilebilme potansyelini kendi iç dinamiğinde barındırdığının da farkındalığıyla ümidini de kesmemişti güneşin yeniden doğacağından. Bu sayede içten zarafetin Dünya denen ormanda bir gün yeşereceğine inanıyordu. Yaşadığı bir olumsuzlukta kişileri suçlamaktan, yargılamaktan olabildiğince kaçınır, meseleleri olaylara özel anlamaya çalışır, değerlendirir, kırgınlık, incinmişlik ve kızgınlık hislerini de kişilere değil hadiselere ve nedenlerine yöneltir, olanı biteni klişe betimlemelerden sakınarak tahlilini tek bir sebebe bağlamazdı. Carmina Burana (Circa mea pectora) ‘dan alıntılanan ve düşle gerçeğin sınırındaki bir başka “Matrix” ve “Alice Harikalar Diyarında” temasına dokunan Puslu Kıtalar Atlası kitabında geçen Carl Orf bestesindeki opera şiirlerinin sözleri ve düşlerini geçirdi zihninden. “Tui lucent oculi, sicut solis radii sicut splendor fulguris, lucem donat tenebris.-Your eyes shine like rays of sun, like lightning’s flash gives light to shadows. Gözlerin güneşin ışın okları gibi parlak, Aydınlatıyor karanlıkları bir şimşek gibi çakmak çakmak”. Bu Sözleri tekrarladı saksının kenarına dökülmüş benjamin yapraklarını temizleyip kurumak üzere diğer saksıya toplarken.

Guns Germs and Steel’(Tüfek Mikrop Çelik ) belgeselindeki doğa algısı, coğrafi şans ve eşitsizliğin kökenlerini, Papua Yeni Gine’nin yağmur ormanlarını, sade ok ve bir yayla avın nasıl neticeleneceğii kestirmenin zorluğunu, tarıma geçişin insanlık tarihide nasıl bir kırılma noktası olduğunu ve insan eşitsizliğinin hikayesinde ziraatin etkisini ve bu filmin daha ilk bölümlerini izler izlemez ‘Toprağın Tuzu’ belgeselini düşünmesini hatırladı. Dünyanın en iyi kılıç ustalarının İspanya Toledo’da olmasına ve bu insanlar demiri karbonla karıştırıp , ölümcül zarif sert keskin ve çelik silahlar üretebilirken nasıl olup ta İnkalar’ın hala printif bronz aletler yapıtıklarını düşünürken Toledo’dan satın aldığı ve arada bir onunla şaman figürleriyle modern dans etmeyi sevdiği kılıcına dokundu. Rutin farkındalığına sızan bu imge ve anımsamaların ardından Müjgansu hanım sürahide kalan suyu camın önündeki orkideye verirken “Tabiatta mevcut ne kadar farklı aşk biçimi varsa hepsine atfen “Aşkın özen yükümlülüğü” diye uzunca bir isim verdi o nazlı beyaza. Geçenlerde Perçemzade Efendi’in bu orkideleri rengarenk boyuyorlarmış dediğini anımsadı. Hemen yanındaki saksıda biten ayrık otlarıı temizlerken “Çok huzursuz bir bacakmış o , yorganını tekmeleyip üstünü açtın” diye muzipçe söylendi kendi kendine. .Hemen ötedeki diğer orkideden sürgün verip diğerine sarılması, bir anda sarmaş dolaş olup tango yaptıkları gecedeki hallerini anımsatıyordu. Akşam vakti içeriide oksijen azalmıştı. pencereyi araladı. Suyun soğukluğuna alışılmasına alışamıyordu ama nedense hüzünle birlikte içinde Kızarmış Yeşil Domatesler filmindeki gibi tatlı bir esinti vardı.

Hayatınızda yer açtığıız kişinin sizden esirgediği ilgi ve duyarlılığın farkına varmanız pek de uzun sürmez. Defansif hale gelmiş bir ses tonuyla gösterlen tepkinin kaynağıı anlama ve anlamlandırma çabası hem mesafeyi kestirme yetisini kazandırır hem de sorumluluğu karşıya yükleyip kolaycılığa kaçmadan biraz daha insan olma çabalarmızı pekiştirir. Şahit olduğu dış ses vak’asına binaen ,rasyonel aklı devreden çıkaran nasıl bir tehdit olarak algılanmış ve bunu kaygıya dönüştürmüştü acaba dil diye düşündü. Geçmişte gelen hangi yaşantının içinden akan bir bozgun çağrışımıydı? Ayın çekim gücüe kapılıp med cezirde dalgalar büyürken, geminin halatını çözüp kaderine bırakmaktan ziyade koşulsuz sevginin çağlayanında yıkanmak gibiydi düşüncesine düşen düşler.

Sanki geçici olarak tıkanmıştı yılgın kılcal damarlar. Gördüklerimiz, görmek istediklerimiz, görünenler ve görünmesini istediklerimiz arasındaki çoklu makasları açıp kapayan hakikat algısı görünen o ki , yanılsamalar sarmalına ve geçmişin yaralarına uğrayıp oradan da Alice’in tavşanını takip eder blumuşlardı kendilerini.. Hasret ise düzen içinden bir kaos yaratırken, yeni düzenini de beraberinde inşa etmeye çalışıyordu. Zaman yavaşlamıştı . Tavukçuda yan masada kalan yiyecekleri didikleyen minik serçeler sanki donmuş kalmışlardı. Bu paralize olmuş halleriyle Xmen filmlerindeki Pentagon sekansındaki Quicksilver sahnelerini andırıyorlardı ve sanki tekrar çözüldüklerinde i masa yerle yeksan olacaktı.

Uzak diyardan, binlerce mil mesafeden aralarına okyanusları alıp, yaptıkları konuşma esnasındaki yakınlıklarını ve bunların hipnotik dil kalıplarından uzak onları ne kadar yakınlaştırdığını düşündü şimdi İstanbul’un iki yakası bir araya gelememişti.

İnce sis tabakası kaplamıştı bir gün şehri bir başka gün de soğuktu hava. İlk buluşmaları zaten malum bardaktan boşaltmışlardı göğü. işte o zamanlarda iç mekanlara kapanmışlardı. Belki de öyle olurdu hava açarsa da geminin güvertesinde birlikte çay yudumlamaya eşlik etmenin hayalini sevmişti martılar. Sanırım yanındakinin hissi pusulasına güvenmek hayli güvenli bir limandı. Rotayı yağmurun mu yoksa onların mı çizeceği muğlaktı

Sudaki karabatakları ve martıları izleyip hava patlamazsa adaya giderlerdi belki . Olmazsa kendi çocuklukluklarını da alıp daha önce diplerinde oturdukları o iki farklı ağacın yanına gidip yeni hallerinin anlam ve derinliğini izlerlerdi birbirlerinin yüzünde, belki, konuştukları deneyim paylaşımlarında, bir filmde ya da bir şarkıda ya da oyun oynarken, ya da ağaçlara bağlanmış ipler üzerinde yürüyenleri izlerken ya da yanlarına yaklaşan bir yavru kopekle oynarken. Hem yağmur yağar, gök gürlerse ağaç altından uzaklaşıp, yıldırımlardan kaçmak için de sebepleri olurdu. Islak kaldırımda hayali bir dans düşündü. Hem bir süprz de vardı aklında iki gün önce iskeledeki tiyatronun tam karşısında keşfedip tetkik etmek için bütün katlarını gezdiği, Bursa İskendercisinde iki etobur olup ilk kez birlikte aynı yemeği yemeği deneyimlemek gibi.

Biricikliğini koruyup, sürünün bir parçası olmayan ama iç dünyasında da tatmine ulaşmamış her insanın kendisinden sıkılma potansiyeli dışa yansır ve bu sesler çevreden de duyulur hale gelir. Sabırsız ve kırılgan konuşmalar sonrası bir şeylerin noksanlığından duyulan tatminsizlik hissinin yankısı gibiydi boşluktaki rezonans. O bir dış sesti. Duygusal arka planı biraz daha geri çekmiş olan sesin sahibi muhatbından geldiğini sandığı“ direnç” algısı üzerine inşa ettiği varsayımından başka seslere tıkamıştı kulaklarını. Elektra hanımla Vasilus beye yansıttığı ses ve onun yarattığı duruma dair ise toy bir sabırsızlık ya da geçmişten biriken bir kırılganlık veyahut alınganlık denerek kestirmeden teşhis konmasını da istemiyordu.. Çünkü tek bir açıklaması yoktu ve iç dengesinin sarsılmasına da elverişli halde hissetmiyordu kendisini. İsmine ister Tanrı ister Yaradan isterse de İdari İşler Müdürü desinler bundan manevi bir yazgının sorumlu olduğuna işaret eder gibi biraz da uzak ve mesafeli duruyordu vaziyete.

Kahkülzade hanım olmaz ama olur da tadları kaçarsa damağı tatlansın diye bir kenara ayırdığı uzak yoldan gelmiş klonlanmış baklavanın lokmadan ufak kırıntıdan biraz büyük bir parçasından attı ağzına . Frekans ve medeni kontrollü davranışı düstur edinen ciddi uslubun mesafeli dost kucağı kırılımlarından sonra tattığı üçüncü kırıntıydı bu. Perçemzade efendi de kırıntılar sağa sola dökülmesin diye titizlik ve ihtimam gösteriyordu.

Kendi hayallerini kovaladıkları dünyalarındaki özgünlüklerini kaybetmeden onları birleştirecek köprüyü inşa etme devinimlerinin önünü kesen bir fikirdi bu köprüleri yakma harekatı. Bunu tanımadıkları o dış ses başlatmıştı. Nasıl bir duygusal önseziyle ve hangi birikimle tepki vermişti o dışarıdan akan ses. Telefonda arkada şehrin gri metalik sesleri,metropolün kentsel dönüşüm araçlarıın uzak yankısı, trafik gürültüsü, kendi aralarında konuşan insan klakson, rüzgar sesine karışmış uğultular geliyordu.

İki kulaç atıp yüzmeden çıkan sesin çığlıklarıyla, denizin suları da yükselmişti. Beklenmedik bir etki ile karşılaşma anında , zihnin içinden geçen sonsuz düşüncelerden birini yakalayarak onun doğru olduğuna kanaat getirmek ve karşısındaki yargılayarak bir tepki vermek en hızlı reflekslerinden biridir insanın. İşte bu durumda şayet o varsayımlı tespitnide yanılmış ve hakikatı ıskalamışsa ya bir uçurum açılır muhatabı ile arasında ya da daha önce zaten açılmışsa yarık daha da derinleşir ve belirginleşir.

Saat altı sularıydı. Lacivert akşam yaklaşırken henüz el ayak çekilmeden Kahkülzade hanım ve Perçemzade efendi birlikte şehri keşfederek sohbet ettikleri akşam yürüyüşleri esnasında işittikleri ,maddenin kristal yapısına etki eden ve yeni yaşayacaklarına yer açmaya müsade etmeyen dış sesin ünlediği bu sözü ve anlamını halının altına süpüremezlerdi .Duymamış gibi yapıp deve kuşu misali kafalarını kuma da gömemezlerdi. Büyük puntolarla derin mutsuzluk ve bıkkınlık ifade eden bir söz yazdı gün batımı. OOF …. Akşam serinliğinde duydukları ve kendi iç dünyalarında tam bir karşılığı olmadığından burukluk hissine kapıldıkları o soğuk usanç ve yılgınlık yüklü sözcüğü tekrar ettiler OF . Bıktım OF!, Yoruldum OF! , Yeter ama OF , Gidip Sus demek istediler ünlemin sahiplerine. Bu katlanma ibaresi çağrışımlı ünlemi uzaklaştır bizden. Kov hadi balık istifi olmuş bıkkınlık imgelerini zihnimizden.

Elektra hanımla Vasilus efendi sesi işitir işitmez, İstanbul’un yüksek irtifa keşfi esnasında birlikte bindikleri Maçka-Taşkışla teleferiğinde şehrin tepelerine kadar yükselmişken taşıyıcı ve çekici çelik kablolardan kurtulmuş olduğunu sandılar önce yaşadıkları türbülansta. Ama öyle değildi işin aslı. İşittikleri dış ses sayesinde kabinden fırlatılarak yamaçtan atılmış, kurşun gibi ağırlaşarak Beşiktaş’a kadar yuvarlanarak savrulmuştu bedenleri ve şehrin silüetinde maziden kalma siyah-beyaz resme dönüştüler.

O masum evdeki minik fıskiyeli havuzun yanıbaşındaki kedi merdiveninin alt katında duran iki dambıl bu sesle birlikte kafalarına muhtemelen arka beyinlerie düştükten sonrada ikisi de bitkisel hayata girmiş gibilerdi. Videoda izledikleri bir yüzünü tavşanlı adaya dönmüş diğer yanına kapıdağı almış çiçeği dalından ve toprağında koparmaya kıyamayan yanına tutkunlardı yaşamın. İşittikleri ses ünlemiyle çiçek, topraktan hoyratça sökülmüştü. Ametist neredeyse çatlayacakken istridyedeki inciler saçıldı denize. Zamanın gerdanı boştu.

Geçenlerde Nevizade’de kısa süre önce P’’de yedikleri akşam yemeği sonrası bir şeyler içmek için kuruldukları masaya yaklaşan bol sipariş almaya hevesli garsonun sadece içecekle yetinerek uğradığı hayal kırıklığından daha büyük bir hayal kırıklığıydı bu duyumsama. Duydukları o dış ses o ünlem idi sebebi. Büyük bir yarıktı. Young deneylerini izledikleri sırada TV sesi gürültüsünün kapı zilini bastıracak kadar güçlü olması ıslık gibiydi duydukları sesin yanında. Hayatlarının kozmik bütünlüğüne müdahale eden ve coşkularını törpüleyen rahatsız yanıyla salınıyorlardı bu gürültünün içinde. Sükûnetlerini bozan ve varoluş katmanlarında dalga dalga yayılan o ses aynı zamanda bir es olmuş, onları dingin olmayan bir sükûnete çekmişti.

Belli ki süzgeçten geçirilecek kelimeleri aramıyordu söyleyenler. Dış sesin sahibi, aralarında henüz yeni yeni oluşma ihtimali beliren muhabbet tılsımını bozmaya azmetmişti. Keşke duymamak için kulaklarımızı kapasaydık dedi biri diğerine. Sence bir istenç belirtisi miyidi diye sordu diğeri. “İrade ne yöndedir bunu anlamak için niyet okuyuculuğundan ziyade sözün sahibine sormak en iyisi” dedi bir kulak misafiri. Bizim kitabımızda “ KEŞKE” yoktur diye susturdular Elektra hanımla Vasilus effendi bu davetsiz misadiri bir ağızdan ve dediler ki “ Bunu yaşadık şimdi ve bunu anlayıp , bununla başa çıkacağız. Sabır, irade ,emek, tutku da kılavuzumuz olacak diğer gereklilikleri yanında. Belki de bu bir “kaçış planıydı” dedi vesvese fısıldayan bir ses. Olanı biteni kabataslak bir tasvirle bir ümitsizliğin içine hapseden bir hükme kanaat getiremezsin dedi iç ses.

Mor elbisesini kuşanmış erguvanların vakti, Mayıs’ın neredeyse sonuydu. Dolunay zamanı yaklaşıyordu. Akşam 6 sularıydı. Aralarında bir kaç ay içinde kendiliğinden oluşan sıcaklık,özen , samimiyet, dostluk ve açıklık birden soluklaşıp, birliktelikleriinn dokusuna ani bir bezginlik ,yılgınlık,usanç ve bıkkınlık ünlemi nufuz ettirmeye çalışınca sudan çıkmış balık gibiydler. Esmer bir akşamdı simsiyah. tuhaf bir dışlanmışlık hissi geceyi örtmüştü. Ortak hafızalarının kısa geçmişine baktığında bu dış sese dair kendi içlerinde bir cevap bulamayınca aslında bir soru da olmadığını farkettiler. Ay yuvarlaktı. Sabah alarmını kapatmışlardı saatin,, diğer saatlerin pillerini de denize attılar . Zaman sonsuzdu. Dans pisti haline getirdikleri halının üzerinde gezen kedilere bile “PİST” demeden yaşamanın huzuru ve güvenirliği hakimdi geceye. Gitmedikleri bir ülkeye yol almayan bir uçağın, pistin başında hızlanmaya başladığını hissediyorlardı bu içlerindeki yolculukta.