Gelir Eşitsizliği ve Yoksulluk: Türkiye’de Derinleşen Ekonomik Uçurum

27 Mayıs 2024

DİSK Genel-İş Araştırma Dairesi Emek Araştırma (EMAR) tarafından yayımlanan “Gelir Eşitsizliği ve Yoksulluk Raporu-5″e göre, Türkiye’de son bir yılda 190 bin kişi daha yoksullaştı ve yoksulluk oranı %21,7’ye ulaştı. Bu durum, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ortalamasının üzerinde olan gelir dağılımı eşitsizliğinin Türkiye’de derinleştiğini gösteriyor. Raporda, Türkiye’deki gelir eşitsizliği oranının %0,433 olduğu, AB üye ülkelerinin ortalamasının ise %0,366 olduğu belirtiliyor.

Türkiye, en düşük asgari ücrete sahip üçüncü Avrupa ülkesi olarak dikkat çekiyor. Eurostat verilerine göre, 2024 Ocak ayında yapılan düzenlemeye rağmen Türkiye’deki asgari ücret 450 Euro’ya denk gelirken, birçok Avrupa ülkesinin oldukça gerisinde kalıyor.

Raporda ayrıca ekonomik dengesizliklerin ve gelir adaletsizliğinin derinleştiğine dikkat çekiliyor. İşverenlerin yıllık ortalama iş geliri 408 bin 174 TL, yevmiyeli çalışanların ise 53 bin 334 TL olarak tespit edilmiş. Türkiye’de 2022 yılında 18 milyon 30 bin olan yoksul sayısı, 2023’te 18 milyon 219 bin kişiye yükselmiş. Bu verilere göre, sadece son bir yıl içerisinde 190 bine yakın kişi yoksullaştı.

TÜİK verilerine göre 2023 yılında maddi yoksunluk oranı %26,4’ten %28,4’e, sürekli yoksulluk oranı ise %12,3’ten %14’e yükselmiş. Çocuk yoksulluğu da önemli bir sorun olarak öne çıkıyor; 2023 yılında yoksul çocuk oranı %31,3, ciddi maddi yoksunluk içinde olan çocukların oranı ise %33,3 olarak belirlenmiş.

Çalışan yoksulluğunun en yüksek olduğu ülke Türkiye olup, çalışanların %15’i yoksul. Kadınlar ve çocuklar, yoksulluk ve sosyal dışlanma riskinden en fazla etkilenen gruplar arasında yer alıyor. Türkiye’de her iki kişiden biri borçlu ve borçluluk düzeyi arttıkça tüketici kredilerine ve kredi kartı kullanımına başvurular da artıyor. Tüketici kredilerinin tutarı bir yılda %22, kredi kartı kullanımı ise %59 oranında artmış durumda.

NHY / DİSK Genel-İş EMAR