Yirmi birinci yüzyılın başından itibaren gençlerin kimlik tanımlamaları üzerinde yapılan araştırmalar, toplumsal değişimler ve teknolojik ilerlemeler ışığında büyük bir dönüşüm göstermiştir. 2000 yılından 2024 yılına kadar geçen sürede, Türkiye’deki gençlerin kimlik algıları üzerine yapılan çeşitli çalışmalar, bu dönüşümü detaylı bir şekilde incelerken, gençlerin kendilerini nasıl tanımladıklarını ve hangi kimlik unsurlarının öne çıktığını ortaya koymaktadır.
2005 yılında Gazi Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen bir araştırma, medya ve popüler kültürün gençler üzerindeki etkisini analiz ederek, gençliğin toplumsal kimliği ve popüler tüketim kültürü arasındaki ilişkiyi ele almıştır. Bu çalışma, gençlerin ailelerinin dışında daha fazla zaman geçirmeye başlaması ve sosyalleşme süreçlerinde medyanın etkisinin artması gibi faktörlerin, gençlerin kimlik tanımlamalarını nasıl etkilediğini göstermiştir.
2023 yılında Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi’nde yapılan bir başka çalışma ise, gençlerin kimlik algısı ve dini hayat arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Bu araştırma, gençlerin bireysel ve durumsal kimlik algılarını ve dini kimliğin gençlerin yaşamlarına etkilerini değerlendirirken, gençlerin kendilerini milli, manevi ve dini kimlikler üzerinden nasıl tanımladıklarını ortaya koymuştur.
Araştırmanın bulgularına göre, katılımcıların çoğunluğu kendilerini milli ve manevi kimlikler üzerinden tanımlamış, ancak sadece birkaçı dini bir grup üzerinden tanımlama yapmıştır. Din, gençler için bir rahatlama ve güven hissi sağlama aracı olarak görülmüştür. Araştırma sonuçları, gençlerin kimlik algısında dini unsurların önemli bir yer tuttuğunu, ancak bu unsurların bireysel kimlik tanımlamalarında tek belirleyici olmadığını göstermektedir.
Türkiye’de gençlik sosyolojisi üzerine yapılan çalışmalar, özellikle 1960’lardan itibaren gençliğin toplumsal yapı içindeki yerini ve gençlerin kimlik inşasındaki değişimleri ele almıştır. 1985 yılında Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen Gençlik Yılı’ndan sonra, gençlere yönelik yaklaşımlarda ve yapılan çalışmalarda önemli değişiklikler gözlemlenmiştir.
2000 ile 2024 yılları arasında gençlerin kimlik tanımlamalarında gözlemlenen en önemli değişimlerden biri, küreselleşme ve teknolojinin etkisiyle gençlerin daha bireysel ve çeşitlilik gösteren kimliklere yönelmesidir. Sosyal medya ve internetin yaygınlaşması, gençlerin kendilerini ifade etme biçimlerini ve kimliklerini oluşturma süreçlerini derinden etkilemiştir. Gençler, artık sadece ulusal veya geleneksel kimlik unsurlarıyla değil, aynı zamanda küresel kültürün bir parçası olarak da kendilerini tanımlamaktadırlar.
Bu dönemde gençler, kimliklerini oluştururken daha fazla seçenek ve özgürlük bulmuşlardır. İnternet ve sosyal medya, gençlere dünya genelindeki farklı kültürlere ve yaşam tarzlarına erişim imkanı sağlayarak, kimliklerini daha esnek ve çok boyutlu bir şekilde tanımlamalarına olanak tanımıştır. Ayrıca, gençler arasında bireysel kimliklerin yanı sıra kolektif kimliklerin de önemli bir yer tuttuğu, çevrimiçi topluluklar ve sosyal grupların etkisiyle daha belirgin hale gelmiştir.
2000’den 2024’e kadar gençlerin kimlik tanımlamaları, toplumsal, kültürel ve teknolojik değişimlerle birlikte evrilmiş ve gençlerin kendilerini daha özgür ve yaratıcı bir şekilde ifade etme fırsatı bulmalarına olanak sağlamıştır. Bu değişim, geleceğin toplumsal yapısını ve kültürel dinamiklerini şekillendirecek önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır.
NHY, Hasan BAKİ
