Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılı üçüncü çeyrek “Hanehalkı Yurt İçi Turizm” istatistikleri, ülke ekonomisindeki eşitsizliklerin tatil alışkanlıkları üzerindeki etkisini gözler önüne seriyor. Açıklanan verilere göre, tatilde geçirilen gece sayısındaki azalma ve akraba ziyaretlerinin seyahatlerde ilk sıraya yükselmesi, ekonomik şartların bireysel tercihleri ne denli sınırladığını ortaya koyuyor.
Seyahat Süreleri Azalıyor, Harcamalar Artıyor
2023 ve 2024 yılları kıyaslandığında, seyahat sürelerinin belirgin şekilde kısaldığı görülüyor. 2024’te ilk çeyrekte ortalama konaklama süresi 7,4 geceden 6,6 geceye, ikinci çeyrekte 7,4 geceden 6 geceye, üçüncü çeyrekte ise 9,3 geceden 8,7 geceye geriledi. Buna karşılık, seyahat başına yapılan harcamalarda büyük bir artış yaşandı. 2023’te üçüncü çeyrekte ortalama 4794 TL olan seyahat harcaması, 2024’te aynı dönemde 7977 TL’ye yükseldi. Bu artış, enflasyonun ve yaşam maliyetlerindeki yükselişin bireylerin tatil alışkanlıklarını nasıl şekillendirdiğini ortaya koyuyor.
Akraba Ziyaretleri ve Ev Konaklamalarının Yükselişi
Seyahat türleri arasında yüzde 47,9 ile akraba ziyaretlerinin ilk sıraya yerleşmesi dikkat çekiyor. Ayrıca seyahatlerde en çok tercih edilen konaklama türü, yüzde 60,6 ile akraba ve arkadaş evleri oldu. Bu durum, bireylerin tasarruf etme kaygısıyla otel gibi ticari konaklama alternatiflerinden uzaklaştığını gösteriyor. Yeme-içme masraflarının seyahat harcamalarının yüzde 30,1’ini oluşturması da ekonomik baskıların tatil deneyimini nasıl dönüştürdüğüne işaret ediyor.
Turizmin Sınıfsal Ayrışması
Seyahat alışkanlıklarındaki bu değişimler, ülkedeki gelir adaletsizliğinin ne denli derinleştiğinin bir göstergesi. Artan maliyetler nedeniyle daha az kişi tatil yapma lüksüne sahipken, seyahat edenler de sürelerini kısaltmak veya akraba-arkadaş yanında konaklamak gibi ekonomik alternatiflere yöneliyor. Bu tablo, tatilin giderek bir ayrıcalık haline geldiğini ve toplumun geniş kesimlerinin bu temel insan hakkından mahrum kaldığını ortaya koyuyor.
TÜİK’in seyahat istatistikleri, sadece bireysel tatil alışkanlıklarını değil, aynı zamanda toplumsal eşitsizlikleri de gözler önüne seriyor. Artan maliyetler ve kısalan seyahat süreleri, ekonomik sorunların bireylerin yaşam tarzını nasıl etkilediğini net bir şekilde gösteriyor. Seyahat hakkının toplumun tüm kesimlerine eşit bir şekilde sağlanabilmesi için, sosyal politikaların gözden geçirilmesi ve gelir dağılımındaki adaletsizliğin giderilmesine yönelik somut adımlar atılması kaçınılmaz.
