Uluslararası Uzay İstasyonu’nun dışına 9 ay boyunca doğrudan uzay ortamına maruz bırakılan yosun sporları, beklenenin aksine canlılığını büyük ölçüde korudu. Bilim insanları, sonuçların hem yaşamın dayanıklılığına hem de gelecekte Ay ve Mars’ta kurulacak ekosistemlere dair çarpıcı veriler sunduğunu söylüyor.
“Sıfır Bekliyorduk, Çoğu Hayatta Kaldı”: Uzay Boşluğuna Karşı Olağanüstü Direnç
Hokkaido Üniversitesi’nden Dr. Tomomichi Fujita ve ekibi, spreading earthmoss olarak bilinen bir yosun türünün sporlarını ISS’in dış yüzeyine yerleştirerek 283 gün boyunca vakum, yoğun UV radyasyonu, mikrogravite ve ani sıcaklık değişimleri gibi koşullara maruz bıraktı.
Araştırmacıların beklentisi, neredeyse tüm örneklerin ölmesi yönündeydi; ancak sonuç tam tersiydi. Sporların yüzde 80’den fazlası hayatta kaldı, sağ kalanların yüzde 89’u ise Dünya’ya döndüğünde yeniden filizlenebildi.
En Büyük Tehdit UV Işınlarıydı, Sporofitler Ayakta Kaldı
Araştırma öncesi Dünya’daki laboratuvar deneylerinde yosunun farklı gelişim aşamaları uzay benzeri koşullara tabi tutuldu.
En zayıf halkalar genç yosunlar ve kök benzeri yapılar oluşturmaya başlayan hücreler olurken, sporofitler çok daha yüksek dayanıklılık gösterdi. Bu nedenle ISS’e gönderilen örnekler de sporofitlerden seçildi.
Uzay uçuşu sporofitlerde klorofil-a seviyesini yüzde 20 azaltsa da, hücresel yapıların işlevlerini sürdürdüğü ve uzun süreli yaşama elverişli kaldığı görüldü.
Uzayda 5.600 Güne Kadar Hayatta Kalabilir: Astrobiyoloji İçin Önemli Bir İşaret
Ekip, elde edilen verilerden geliştirdiği matematiksel modelle sporların 15 yıla yakın bir süre uzay koşullarına dayanabileceğini öngörüyor.
Bu bulgu yalnızca Dünya’daki yaşamın dayanıklılığına ışık tutmakla kalmıyor; aynı zamanda yaşamın gezegenler arası taşınabilirliği (panspermia) tartışmalarına da yeni bir veri ekliyor.
Ay ve Mars İçin “Yaşayan Sistemler” Umudu
Dr. Fujita, sonuçların yalnızca bilimsel şaşkınlık yaratmakla kalmadığını, aynı zamanda gelecekte Ay ve Mars’ta kurulacak biyolojik ekosistemlere dair fikir verdiğini belirtiyor:
“Bu çalışma, Dünya’da evrimleşmiş yaşamın olağanüstü esnekliğini gösteriyor. Bir gün diğer gök cisimlerinde kapalı biyosistemler oluşturmak için bu tür organizmalardan yararlanabiliriz.”
Araştırma, 20 Kasım 2025 tarihinde iScience dergisinde yayımlandı.
- NHY / Hokkaido Üniversitesi açıklamaları, iScience, 20 Kasım 2025 tarihli çalışma, NASA ISS araştırma programı
- Mansur Yavaş’tan ‘Soruşturma İzni’ Tepkisi: “Siyasi Çifte Standart, Hukuken Sürdürülemez” - 22 Kasım 2025
- Trump–Mamdani “Ateşkesi”: Zorunlu Bir Yakınlaşma mı, Fırtına Öncesi Sessizlik mi? - 22 Kasım 2025
- CHP’li Günaydın’dan TRT Tepkisi: “Devlet Televizyonunun İftira Yayını Serbest, Yurttaşın ve Muhalefetin Tepkisi Yasak” - 22 Kasım 2025
