Türkiye’de Gazetecilere Yönelik Baskılar ve Hapis Cezaları

8 Temmuz 2024

Türkiye’de basın özgürlüğü ve gazetecilik mesleği üzerindeki baskılar, son dönemde endişe verici boyutlara ulaşmış durumda. DEM Parti Batman Milletvekili Zeynep Oduncu’nun derlediği bilgilere göre, Ocak-Haziran 2024 döneminde en az 515 gazeteci yargılanmış ve karara bağlanan davalarda 36 gazeteciye toplamda 66 yıl 5 ay 13 gün hapis cezası ile 283 bin 270 TL para cezası verilmiştir. Bu durum, Türkiye’nin basın özgürlüğü konusunda uluslararası arenada daha da geriye düşmesine yol açmış ve Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün 2024 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde Türkiye’nin 180 ülke içerisinde 158’inci sıraya gerilemesine neden olmuştur.

Gazetecilik mesleğinin temel taşı olan haber alma ve yayma özgürlüğü, demokratik toplumların vazgeçilmez unsurlarından biridir. Ancak Türkiye’de gazeteciler, haber merkezlerinden çok adliyelerde vakit geçirmek zorunda bırakılmış, bu da adliyelerin ‘en büyük haber merkezi’ haline geldiğini göstermektedir. Bu durum, gazetecilerin mesleklerini icra etme özgürlüklerinin önemli ölçüde kısıtlandığını ve halkın haber alma hakkının da bu baskılar neticesinde zarar gördüğünü ortaya koymaktadır.

Zeynep Oduncu’nun ifadelerine göre, iktidarın gazeteciler üzerindeki baskıları, Anayasa, yasalar ve uluslararası sözleşmelerle belirlenmiş olan basın özgürlüğü ve halkın haber alma hakkının etkin kullanımını engellemektedir. Türkiye’nin ‘sorunlu’ kategoriden ‘vahim’ kategorisine geçiş yapmış olması, basın özgürlüğü açısından ciddi bir gerilemeyi işaret etmektedir.

Bu tablo, sadece Türkiye için değil, dünya genelinde basın özgürlüğüne ve ifade özgürlüğüne verilen değerin önemini bir kez daha gözler önüne sermektedir. Gazetecilik, toplumun bilgilendirilmesi ve aydınlatılması adına kritik bir rol oynar ve bu rolün engellenmesi, demokrasinin temel ilkelerine zarar verir. Türkiye’deki ve dünya genelindeki tüm bireylerin, gazetecilerin özgürce mesleklerini icra edebilmeleri ve halkın doğru bilgiye erişim hakkının korunması için seslerini yükseltmeleri gerekmektedir.

Gazetecilere yönelik baskıların ve hapis cezalarının arttığı bu dönemde, uluslararası toplumun ve insan hakları savunucularının konuya dikkat çekmeleri ve etkili önlemler almaları büyük önem taşımaktadır. Basın özgürlüğünün korunması ve gazetecilerin mesleklerini özgürce yapabilmeleri için atılacak adımlar, demokrasinin güçlenmesine katkı sağlayacak ve toplumların daha bilinçli ve özgür olmasına olanak tanıyacaktır.

NHY / MSN; BirGün, Halktv, Gazete Duvar