Haber

Hayri Kozanoğlu: “Gelir adaletsizliği keskinleşiyor”

14 Haziran 2023

13 Haziran 2023 salı günü Bir Gün gazetesinde Hayri Kozanoğlu’nun “Gelir adaletsizliği keskinleşiyor” başlıklı makalesi büyük ilgi gördü. Makalede, TÜİK’in 2022 Hanehalkı Tüketim Harcaması Araştırması’nın verileri kullanılarak Türkiye’deki gelir dağılımı bozukluğu ve yoksulluk sorunu ele alındı. Kozanoğlu, insanların harcamalarının en zorunlu üç kaleme; beslenmeye, barınmaya, ulaştırmaya sıkıştığını, sağlığa, eğitime, eğlence ve kültüre harcanacak paranın kısıtlandığını belirtti. Ayrıca yoksulların kalitesiz beslendiğini, parayı zenginlerin harcadığını vurguladı.

Hayri Kozanoğlu’nun makalesinde öne çıkanlar:

Kozanoğlu, Türkiye’de en düşük gelire sahip yüzde 20’lik kesimin bütçesinin yüzde 65.1’ini gıda ve konut harcamalarına ayırdığını, buna karşın en yüksek gelire sahip yüzde 20’lik kesimin bu iki kaleme yalnızca yüzde 35.9 harcadığını yazdı. Bu durumun gelir arttıkça eğitime, kültüre, lokanta ve otellere harcama yapabilme imkanının da artması anlamına geldiğini söyledi.

Kozanoğlu, nüfusun en zengin yüzde 10’unun gelirinin, en yoksul yüzde 10’dan tam 14.6 kat daha fazla olduğunu belirtti. Bu rakamın son 10 yılın rekoru olduğunu ifade etti. Ayrıca nüfusun en zengin yüzde 5’inin gelirden aldığı payın yüzde 21.4 iken, en yoksul yüzde 5’inin payının yüzde 0.7 olduğunu kaydetti.

Kozanoğlu, gelir dağılımı adaletsizliğini ölçen Gini katsayısının 2020’de 2009’dan beri en yüksek seviyeye ulaştığını yazdı. Gini katsayısının sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade ettiğini hatırlattı.

Kozanoğlu, maddi yoksunluk oranının yüzde 27.4 olduğunu ve bu oranın bir önceki yıla göre arttığını belirtti. Maddi yoksunluk oranının finansal sıkıntıda olma durumunu ifade ettiğini ve çamaşır makinesi, renkli televizyon, telefon ve otomobil sahipliği gibi dokuz maddenin en az dördünü karşılayamayanların oranını tanımladığını açıkladı.

Kozanoğlu, hanehalkı kullanılabilir fert gelirinin yüzde 50’si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranının 2020 yılında 0.6 puan artarak yüzde 15 olduğunu yazdı. Gelirin yüzde 60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre yoksulluk oranının ise son yılda 0.6 puan artarak yüzde 21.9 olarak gerçekleştiğini söyledi.

Hayri Kozanoğlu’nun makalesi, Türkiye’deki gelir adaletsizliği ve yoksulluk sorununun boyutlarını ve sonuçlarını rakamlarla ortaya koydu. Makale, aynı zamanda bu sorunun çözümü için gerekli politikaların tartışılması ve uygulanması gerektiğine dikkat çekti.

Hayri Kozanoğlunun yazısını okumak için BirGün Gazetesi