Ortadoğu ve Kuzey Afrika (ODKA) bölgesi, dünyanın en karmaşık ve çatışmalı bölgelerinden biridir. Tarihi, kültürel ve jeopolitik önemi nedeniyle bölge, sürekli olarak uluslararası güç mücadelelerinin odağında olmuştur. Bölgedeki siyasi istikrarsızlık, ekonomik sıkıntılar, insan hakları ihlalleri ve çevresel sorunlar, milyonlarca insanın göç etmesine veya yerinden edilmesine yol açmıştır.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) verilerine göre, ODKA bölgesinde 2020 yılı sonu itibarıyla yaklaşık 20 milyon mülteci ve 15 milyon yerinden edilmiş kişi bulunmaktadır. Bu insanların bir kısmı bölge içindeki diğer ülkelere sığınırken, bir kısmı da Avrupa veya diğer bölgelere ulaşmak için tehlikeli göç yollarını tercih etmektedir.
Özellikle Akdeniz üzerinden Avrupa’ya geçmeye çalışan göçmenler, hayatlarını riske atmaktadır. Uluslararası Göç Örgütü (IOM) raporuna göre, 2020 yılında Akdeniz’de yaklaşık 1.200 kişi yaşamını yitirmiştir. Bu sayı, 2019 yılında 2.095 olan ölüm oranının yarıya düşmesine rağmen hâlâ çok yüksektir. IOM, bu düşüşün pandemi nedeniyle göç hareketlerinin azalmasından kaynaklandığını belirtmektedir.
Ancak Akdeniz’deki ölümler, ODKA bölgesindeki göçmenlerin karşılaştığı tek tehlike değildir. Bölgedeki çöllerde, dağlarda, sınır bölgelerinde ve şehirlerde de binlerce göçmen hayatını kaybetmektedir. IOM’un “Kayıp Yaşamlar” projesi kapsamında yayımlanan rapora göre, 2014-2018 yılları arasında ODKA bölgesindeki göç yollarında yaklaşık 3 bin 800 kişi ölmüştür. Bu sayının gerçek rakamın çok altında olduğu tahmin edilmektedir.
Göçmenlerin ölüm nedenleri arasında boğulma, susuzluk, açlık, hastalık, trafik kazaları, şiddet ve işkence gibi faktörler bulunmaktadır. Ayrıca birçok göçmenin kaybolması veya kimliksiz olarak ölmesi nedeniyle cesetleri bulunamamakta veya tanınmamaktadır.
ODKA bölgesindeki göçmenlerin yaşadığı dramatik durum, uluslararası toplumun acil müdahalesini gerektirmektedir. Göçmenlerin insan haklarının korunması, güvenli ve düzenli göç kanallarının açılması, uluslararası koruma ihtiyacı olanlara sığınma hakkının tanınması ve kaybolan veya ölen göçmenlerin kimliklerinin belirlenmesi için etkin adımlar atılmalıdır.
Göç, ODKA bölgesinin en acil ve en karmaşık sorunlarından biridir. Göçmenlerin yaşam hakkının korunması ve onurlu bir şekilde yaşamalarının sağlanması, hem insani hem de siyasi bir sorumluluktur. Bu sorumluluğu yerine getirmek için tüm paydaşların ortak çaba göstermesi gerekmektedir.
Kaynakça:
- UNHCR, “Operational Portal: Refugee Situations”, https://data2.unhcr.org/en/situations/mediterranean/location/5179 (Erişim tarihi: 13.06.2023).
- IOM, “Missing Migrants Project”, https://missingmigrants.iom.int/region/mediterranean (Erişim tarihi: 13.06.2023).
- IOM, “Fatal Journeys Volume 4: Missing Migrant Children”, https://publications.iom.int/system/files/pdf/fatal_journeys_4.pdf (Erişim tarihi: 13.06.2023).
- Bilim İnsanları, Bazı Kişilerin Neden Covid Olmadığını Buldu - 21 Haziran 2024
- Tüketicinin İyimserliği Azalıyor - 21 Haziran 2024
- Akşener, Erdoğan’dan Ne İstedi? - 7 Haziran 2024
