DİSK: Üyemiz işçiler arasında Covid-19 oranı Türkiye ortalamasının 3 katı

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi DİSK-AR’ın 27 Nisan’da yayımlanan üçüncü Covid-19 raporuna göre, DİSK üyesi işçiler arasında pozitif vaka oranı Türkiye ortalamasının 3,2 katı.

Covid-19 salgınının çalışma yaşamında ciddi sonuçlar doğurduğu, zorunlu ve acil işler dışında üretimin devam ettiği vurgulanan raporda, “Bu durum işçileri salgınla karşı karşıya bırakıyor, işçiler sağlıkları ile işleri arasında tercih yapmaya zorlanıyor. İşçilerin çalışmaya zorlanması salgının işçiler arasındaki etkisini artırıyor” deniyor.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, koronavirüse karşı işyerlerinde alınan önlemlerle ilgili yazılı bilgi paylaşımında bulunmuştu.

Ancak DİSK raporunda Covid-19’a karşı işyerlerinde alınan önlemlerin yetersizliği vurgulanarak, “zorunlu ve acil olmayan işlerin durdurulması işçilerin sağlığının korunmasının yegâne yoludur” ifadesi kullanılıyor.

Salgının yayılmasını önlemede etkili bir yöntem olarak görülen sokağa çıkma yasağının 31 ilde üçüncüsünün uygulandığı 23-26 Nisan tarihlerinde birçok fabrika ve işyerinde üretim devam etti.

İçişleri Bakanlığı’nın yayımladığı genelgede belirlenen bazı alanlar yasağın dışında kaldı.

Bunlar zorunlu ihtiyaçların yanı sıra “önceden sözleşmeye/ taahhüde bağlanmış ve belirlenen süre içerisinde yetiştirilmesi gereken ihracata konu; mal, malzeme, ürün, araç-gereç üreten iş yerlerini”, dağıtım, taşımacılık, otel, konaklama, büyük inşaatlar ile madenler gibi birçok sektörü içeriyordu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Türkiye’de koronavirüs salgını başladıktan sonra yaptığı açıklamada “Üretimin ve ihracatın devamı en önemli önceliğimiz” mesajı verdi.

Erdoğan, Pazartesi günü kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamada, “1 Mayıs sebebiyle üç gün süreyle sokağa çıkma sınırlandırması uygulayacağız. Hafta sonu sokağa çıkma sınırlandırmasını bayram sonrasına kadar sürdürmeyi düşünüyoruz” diye konuştu.

DİSK üyesi işçiler arasında vaka oranı genel ortalamanın 3,2 katı

24 Nisan tarihli verilere dayanarak hazırlanan ‘Covid-19 DİSK Raporu-3’te, DİSK üyesi işçilerin en az 535’inin Covid-19 testinin pozitif çıktığı, salgının başlangıcından bugüne kadar 4 üyesinin yaşamını yitirdiği, en az 628 kişinin de karantina altında olduğu belirtiliyor.

DİSK’in üye sayısı 185 bine yakın. Raporda 60 binden fazla DİSK üyesinin salgından doğrudan etkilendiği belirtilerek şu bulgulara yer veriliyor:

• En az 13 bin 754 DİSK üyesi işçinin çalıştığı 56 işyerinde üretime ara verildi veya üretim durduruldu.

• En az bin 249 DİSK üyesi işçi, İş Sağlığı Yasası’nın 13. maddesi uyarınca, çalışmaktan kaçınma hakkını kullandı; bu hakkı kullanan 11 işyerinin 8’i Birleşik Metal-İş sendikasının örgütlü olduğu işyerleri. (20 Nisan tarihli 2. raporda bu hakkı kullanan işçi sayısı 1.249 idi).

• DİSK üyesi sendikaların örgütlü olduğu en az 131 işyeri kısa çalışma ödeneğine başvurdu. Başvuru kapsamdaki DİSK üyesi işçi sayısı en az 34 bin oldu.

• Covid-19 nedeniyle 80 işyerinde işçiler ücretli izin kullandı.

İşçilerin yüzde 87’si risk altında olduğunu düşünüyor

Birleşik Metal-İş Araştırma Merkezi’nin (BİSAM) metal sektörü için hazırladığı Nisan ayı salgın raporuna göre metal işçilerinin yüzde 2.8’i virüs nedeniyle karantina altında, her 5 işçiden birinin yakınlarında pozitif vaka var.

İşçilerin yüzde 60’ı işyerinden kaynaklı olarak (işe gidiş-geliş dahil) virüse karşı risk altında olduğunu, yüzde 27’si ise kısmen risk altında olduğunu düşünüyor.

Mart ayında araştırmaya katılan işçilerin yüzde 61’i üretim sürecinde iş arkadaşıyla arasındaki mesafenin 1 metreden az olduğunu söylemişti. Bu oran Nisan 2020’de yüzde 37’ye geriledi. Ancak işçilerin yüzde 85’i halen iş arkadaşı ile 2 metreden daha az bir mesafede çalışıyor.

Kısmen yeterli tedbir alındığını düşünenlerin oranı yüzde 40’tan yüzde 49’a çıktı. Araştırmaya göre bu rakamlar işçilerin işyeri temelinde alınan tedbirlerle sorunun çözüleceğine inanmadığını gösteriyor.

Çalışmaktan kaçınma hakkı

Birleşik Metal-İş sendikası, İşçi Sağlığı ve Güvenliği Yasası’nın 13. maddesi gereğince, üyesi işçilerin sağlıklarının tehlikede olduğu düşüncesiyle birçok fabrikada çalışmayı reddetme hakkını en fazla kullanan sendikalardan biri oldu.

Sendika Başkanı Serdaroğlu, (21 Nisan tarihi itibarıyla) sendikanın 4 şubesine bağlı 18 işyerinde Covid-19 salgını görüldüğünü, bu fabrikaların 11’inde işçilerin 1 hafta ile 14 gün arasında çalışmaktan kaçınma haklarını kullanıp kendilerini evlerinde karantinaya aldıklarını söyledi.

Sendikaların öneminin bir kez daha bu salgın döneminde ortaya çıktığını söyleyen Serdaroğlu, “Sendikal örgütlülüğün olmadığı işyerlerinde çalışmaktan kaçınma hakkının hayata geçirildiğine tanıklık etmedik” diyor.

OSB’lerde koronavirüs testi yapılacak

Koronavirüs salgınında vaka sayısında ülke genelinde ilk sıralarda yer alan Kocaeli’de tüm Organize Sanayi Bölgesi (OSB) çalışanları için koronavirüs testi yapılması kararı alındı.

Kocaeli Gazetesi’nde yer alan habere göre, Kocaeli Sanayi Odası ve Sağlık Bakanlığı işbirliği ile başlatılan proje kapsamında, pilot bölge olarak seçilen kentte “OSB’lerde çalışan tüm işçiler virüs taramasından” geçirilecek.

Haberde, İstanbul’dan sonra vaka sayısında en fazla artış görülen Kocaeli’de faaliyet gösteren OSB’lerin başkanlarının, üretimin durmaması ve pozitif vakaların belirlenmesi için üretimin sürdüğü işyerlerinde test yapılması talebinde bulunduğu ve çağrıya olumlu yanıt veren Sağlık Bakanlığı’nın kesintisiz üretim için yeni bir projeyi hayata geçirme kararı aldığı belirtiliyor.

Koronavirüs tespiti için PCR testinin yapılacağı merkezin Gebze Teknik Üniversitesi’nde kurulduğu ve koronavirüs belirtileri olan ya da olmayan OSB çalışanlarına test yapılacağı, test sayısının günlük 4 bin olacağı belirtildi.

Gazete, Gebze Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Nail Çiler’in, “Bundan sonra ticareti nasıl geliştirebileceğimize cevap arayacağız. Bunu yaparken de yetişmiş elemanlarımızı kaybetmememiz lazım. Bunun için bu merkezin Gebze’de kurulmasını çok önemsiyorum” sözlerine yer verdi.

DHA’ya konuşan ve bunun önemli bir proje olduğunu söyleyen Gebze Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Vahit Yıldırım, “Birçok belirsizlik vardı. İşletmelerimiz ve çalışanlarımızla ilgili ve kimde ne vardı şeklinde herkes birbirine şüpheyle bakıyordu. En azından bu soru işareti kafamızdan silinmiş olacak” diyor.