Avrupa Birliği’nde İltica Başvuruları Rekor Seviyeye Ulaştı: Türklerin Durumu Ne?

5 Eylül 2023

Avrupa Birliği İltica Ajansı (EUAA), 2023 yılının ilk yarısında AB ülkeleri ile Norveç ve İsviçre’ye yapılan iltica başvurularının, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 28 artarak yaklaşık 519 bin olduğunu açıkladı. Bu rakam, 2015-2016 yıllarında Suriye’deki iç savaş nedeniyle yaşanan mülteci krizinden bu yana en yüksek seviye olarak kaydedildi.

İltica başvurularının yüzde 44’ünü Suriyeliler, Afganlar, Venezuelalılar, Türkler ve Kolombiyalılar oluşturdu. Türkiye’den yapılan başvurular ise son dört yılda düzenli olarak azalan bir kabul oranına sahip oldu. Türk başvuru sahiplerinin 2019’da yüzde 54 olan kabul oranı, 2023’te yüzde 28’e kadar geriledi. Bu oran, Mayıs 2022’de yüzde 41 idi.

Türkiye’den yapılan başvuruların sayısı ise artış gösterdi. 2023’ün ilk altı ayında Türkiye’den 34 bin 25 kişi AB ülkelerine iltica başvurusunda bulundu. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20 artış anlamına geliyor.

AB ülkelerindeki iltica başvurularının artmasının en önemli nedenleri arasında ekonomik kriz, siyasi baskı, insan hakları ihlalleri ve iklim değişikliği sayılabilir. Ayrıca pandemi nedeniyle uygulanan seyahat kısıtlamalarının kalkması da başvuruların artmasında etkili oldu.

AB ülkeleri, ortak bir Avrupa çözümü için uzun süredir müzakere ediyor ancak şimdiye kadar somut bir sonuç alamadı. AB Konseyi’nin dönem başkanlığını yapan İsveç, AB Komisyonu’nun Ortak Avrupa İltica Sistemi (GEAS) reformu için önerileri üzerinde çalıştı ve bir taslak hazırladı. Taslakta, sığınmacıların adil bir şekilde dağıtılması, dayanışma mekanizmalarının güçlendirilmesi ve geri gönderme işlemlerinin hızlandırılması gibi konular yer aldı.

AB ülkelerinin içişleri bakanları, 8 Eylül’de Lüksemburg’da bir araya gelerek taslağı görüştü ancak henüz bir uzlaşı sağlanamadı. Bazı ülkeler, sığınmacıları kabul etmek istemediklerini veya daha az kabul etmek istediklerini belirtti. Bazı ülkeler ise sığınmacılara daha fazla koruma sağlanması gerektiğini savundu.

AB ülkelerinin ortak bir iltica politikasına ihtiyacı olduğu açık ancak bunun nasıl olacağı konusunda henüz net bir vizyon yok. Bu durum hem sığınmacıların hem de AB’nin geleceği için büyük bir sorun teşkil ediyor.