ABD yönetimine Türkiye açısından kritik isimler…

ABD’nin önde gelen medya kuruluÅŸlarından New York Times, Washington Post ve Bloomberg, ABD’nin müstakbel baÅŸkanı Joe Biden’ın DışiÅŸleri Bakanlığı görevine Antony Blinken’ı ve Ulusal Güvenlik Danışmanlığı’na Jake Sullivan’ı getireceÄŸini bildirdi. Biden’ın kabinesine dahil olacak bazı isimleri Salı günü açıklaması bekleniyor.

3 Kasım’daki baÅŸkanlık seçimini kazanan Demokratların adayı Joe Biden’ın 20 Ocak’ta görevi resmen devralması planlanıyor. Biden yönetimindeki kilit isimler arasında Obama döneminde de görev alan tecrübeli isimlerin ağırlığı dikkat çekiyor.

DışiÅŸleri Bakanlığı görevine getirilmesi beklenen 58 yaşındaki Antony Blinken, DışiÅŸleri Bakanlığı’na Bill Clinton’ın baÅŸkanlığı döneminde girmiÅŸ ve Barack Obama döneminde 2015-2017 yılları arasında DışiÅŸleri Bakan Yardımcılığı görevini üstlenmiÅŸti.

On yılı aÅŸkın süredir Biden’ın yakın çevresinde yer alan Blinken, Obama döneminde sekiz yıl baÅŸkan yardımcılığı yapan Biden’ın 2009-2013 yılları arasında ulusal güvenlik danışmanıydı.

15 Temmuz itirafı

Blinken, DışiÅŸleri Bakan Yardımcısı olarak Türkiye’yi sık sık ziyaret etmiÅŸ bir isim. Türk-Amerikan iliÅŸkilerinin gerildiÄŸi 15 Temmuz 2016’daki darbe giriÅŸimi sonrasında Eylül ayında Türkiye’ye giden Blinken, bombalanan TBMM’yi ziyaret etmiÅŸ, burada yaptığı konuÅŸmada “Türk demokrasisi için darbe giriÅŸimine karşı ayakta duranlara saygılarını iletmek istediÄŸini, altı yıl Amerikan Kongresinde görev yapmış biri olarak gördüğü görüntülerin kendini çok duygulandırdığını” söylemiÅŸti.

Blinken 2016 Kasım ayında Amerikan-Türk Konseyi (ATC) ve Türkiye-ABD Ä°ÅŸ Konseyi’nin 35’inci yıllık konferansında yaptığı konuÅŸmada da ABD’nin darbe giriÅŸimi sonrasında Türkiye’ye yeterince sempati göstermemiÅŸ olabileceÄŸini söyleyerek “Temmuz’da yaÅŸananların ardından Türkiye’deki duyguların derinliÄŸini anlayabileceÄŸimiz kadar yakın iletiÅŸim içinde olmadık belki” ifadelerini kullanmıştı. Türk halkının Türk ulusu ve demokrasi için cesurca savaÅŸtığını söyleyen Blinken, NATO müttefiki olarak ABD’nin demokratik yollarla seçilmiÅŸ Türk hükümetine ve kurumlarına saÄŸlam desteÄŸinin devam edeceÄŸi taahhüdünde bulunmuÅŸtu.

Yargı bağımsızlığı ve basın özgürlüğü eleştirisi

Blinken, darbe giriÅŸimi sonrası dönemde Cumhuriyet gazetesine yapılan baskın ve 15 basın yayın kuruluÅŸunun KHK ile kapatılmasına sert tepki göstermiÅŸ, “Kanıtlar ÅŸeffaf ve saÄŸlam olmadığında tüm vatandaÅŸlar yargı kurumlarına güveni kaybeder. Basın kuruluÅŸları kapatıldığında ve ifade özgürlüğü koÅŸullara baÄŸlandığında ulusun sesi ve inovasyonun da önü kesilmiÅŸ olur. Yargı ve düzenleyici kuruluÅŸların bağımsızlığı zedelenirse yatırımcılar uzak durur” uyarısı yapmıştı.

Kıbrıs uyarısı

Blinken son olarak CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın Kuzey Kıbrıs’ı ziyaretinde iki devletli çözüm çaÄŸrısı yapmasını eleÅŸtirmiÅŸ, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda “ErdoÄŸan ve Kuzey Kıbrıs lideri Tatar’ın Kıbrıs için iki devletli çözüm çaÄŸrılarından üzüntü duymaktayız. Joe Biden  uzun süredir tüm Kıbrıslılar için barış ve refahı saÄŸlayacak iki bölgeli, iki toplumlu federasyonu desteklediÄŸini dile getirmektedir” demiÅŸti.

Biden’ın Ulusal Güvenlik Danışmanlığı görevine getirmesi beklenen Jake Sullivan da uzun yıllar Washington’da çeÅŸitli üst düzey görevler yapmış ve Türkiye’yi yakından tanıyan bir isim. Sullivan, DışiÅŸleri Bakanı olduÄŸu dönemde Hillary Clinton’ın dış politika alanındaki baÅŸ danışmanıydı.

2008’de Barack Obama’nın ve 2016’da Hillary Clinton’ın seçim kampanyalarında aktif rol alan Sullivan, 2013-2014 yıllarında BaÅŸkan Yardımcısı Biden’ın ulusal güvenlik danışmanlığını yaptı. Ardından DışiÅŸleri Bakanlığında politika planlama dairesi baÅŸkanlığını üstlenen Sullivan, 2015’te Ä°ran’ın nükleer programıyla ilgili yapılan anlaÅŸmanın müzakerelerinde de kilit rol üstlendi.

Amerikan Star Tribune gazetesi Hillary Clinton’ın Sullivan için “her nesilde bir kez çıkacak bir yetenek” dediÄŸini, 2012’deki bir konuÅŸmasında kendisinden “geleceÄŸin potansiyel baÅŸkanı” diye bahsettiÄŸini, hatta Clinton’ın Sullivan’ın düğününde Ä°ncil’den bölüm okuduÄŸunu belirtiyor. Clinton’ın 2016’daki baÅŸkanlık seçimlerini kazanması durumunda Sullivan’ı Ulusal Güvenlik Danışmanlığı görevine ataması bekleniyordu.

“Türkiye YPG’ye desteÄŸimizi kabul etmek zorunda”

Sullivan, 2018 yılında Suriye’nin kuzeydoÄŸusundaki YPG varlığıyla ilgili Ankara-Washington hattında yaÅŸanan gerilim sırasında yaptığı bir açıklamada Türkiye’nin YPG’ye Amerikan desteÄŸini kabul etmesi gerektiÄŸini söylemiÅŸti.

“Türkiye’nin, ABD’nin Suriye’nin doÄŸusunda YPG ile birlikte çalışmaya ve IŞİD’e karşı süren mücadelede destek saÄŸlamaya devam edeceÄŸini kabul etmesi gerekiyor” diyen Sullivan, buna karşılık ABD’nin de “Suriyeli Kürtlerin Türkiye’ye karşı doÄŸrudan askeri bir tehdit oluÅŸturmamasını saÄŸlamak için elinden geleni yapma” güvencesi vermesi gerektiÄŸini kaydetmiÅŸti. Sullivan, “ABD’nin Türkiye’ye ‘Türkiye’deki Kürtlere el uzatmak, masaya, diplomatik müzakerelere geri dönmek sizin iÅŸiniz’ demesi gerekiyor. Biz kendi açımızdan YPG ile PKK’yı birbirinden ayırmak ve Türk-Kürt diplomatik görüşmelerini teÅŸvik etmek için ciddi çaba göstereceÄŸiz” demiÅŸti.

Biden’ın Kabine’de yapacağı görevlendirmelerin ABD Senatosu’nun da onayından geçmesi gerekiyor. Ancak Cumhuriyetçilerin itiraz süreçlerinin devam etmesi nedeniyle seçim sonuçları hala resmileÅŸmediÄŸinden Senato’da güç dengesinin nasıl olacağı henüz kestirilemiyor.

DW,dpa/BK,EC