Harvard Üniversitesi öncülüğünde yürütülen “Küresel Refah Çalışması”, geleneksel zenginlik tanımlarını altüst ederek yeni bir küresel refah haritası ortaya koydu. Türkiye ve İngiltere listenin son sıralarına yerleşirken, gençler için tablo karanlık.
Dünya refahına dair ezberler bir kez daha bozuldu. Harvard Üniversitesi’nden Prof. Tyler VanderWeele’in liderliğinde yapılan ve 22 ülkeden 200 bini aşkın katılımcıyı kapsayan dev küresel araştırma, sadece ekonomik verilere dayalı “refah” algısını paramparça etti. Maddi zenginliğin artık tek başına bir anlam ifade etmediğini açıkça ortaya koyan araştırma, insanların yaşamlarını nasıl deneyimlediklerine dair yedi temel alanda ölçüm yaptı: Fiziksel sağlık, mutluluk, anlam duygusu, karakter, ilişkiler, finansal güvence ve manevi refah.
Zenginlik Yeterli Değil: Türkiye, Japonya ve İngiltere Sınıfta Kaldı
Araştırma sonucunda Endonezya, İsrail ve Filipinler, en yüksek refah puanına ulaşarak listenin zirvesine yerleşti. Buna karşılık Japonya, Türkiye ve Birleşik Krallık gibi ekonomik veya gelişmişlik seviyesi yüksek addedilen ülkeler, refah endeksinin en alt sıralarında yer aldı. Bu çarpıcı sonuç, gelişmiş ekonomilere sahip ülkelerdeki toplumsal kopuklukların ve bireysel yalnızlaşmanın artık daha fazla görmezden gelinemeyeceğini gösteriyor.
Türkiye’nin son sıralarda yer alması, ülkedeki ekonomik krizle sınırlı olmayan bir çoklu refah çöküşünün işareti. Zira yalnızca finansal güvence değil; ilişkiler, anlam arayışı ve karakter gelişimi gibi daha “insani” ölçütlerde de ciddi bir düşüş gözlemleniyor. Bu, mevcut politikaların yalnızca ekonomik krizle değil, bireyin bütüncül varoluşuyla hesaplaşmak zorunda olduğunu ortaya koyuyor.
Mutluluk Endeksiyle Uyuşmuyor: İsveç ve ABD Orta Sıralarda
Çalışma, daha önce yayınlanan Dünya Mutluluk Raporu’yla da çelişiyor. Mutluluk raporlarında ilk sıralarda yer alan İsveç ve ABD gibi ülkeler bu araştırmada orta sıralarda yer bulabildi. VanderWeele bu farkın, kullanılan yöntemlerin farklılığından kaynaklandığını belirtiyor: “Mutluluk raporları insanların yaşamlarını nasıl değerlendirdiklerine odaklanırken, bu çalışma aynı zamanda anlam, sosyal bağ, karakter ve inanç gibi çok daha derin boyutları içeriyor.”
Gençler Gelişemiyor: Yeni Kuşak Refahın En Zayıf Halkaası
Araştırmanın en çarpıcı verilerinden biri gençlerin durumu. Yaş gruplarına göre analiz edildiğinde, 18-49 yaş arasındaki bireylerin refah seviyesinin yerinde saydığı ve ancak ilerleyen yaşlarda yükseldiği görülüyor. Bu da gençlerin, geçmiş kuşaklara göre gelişim açısından daha zayıf bir başlangıç noktasına sahip olduğuna işaret ediyor. Araştırmacılar bu durumu özellikle gençlerde hızla artan ruh sağlığı sorunlarıyla ilişkilendiriyor.
VanderWeele, bu konuda açık konuşuyor: “Birçok ülkede gençlerin durumu iyi değil. Bu gerçek bir uyarı işaretidir. Bu jenerasyonun içinde bulunduğu psikolojik çöküşe karşı görmezden gelinemez bir toplumsal sorumluluğumuz var.”
Eğitim, Evli Olmak ve İnanç: Refahı Etkileyen Diğer Unsurlar
Refahı etkileyen faktörler arasında evli olmak, yüksek eğitim düzeyi ve dini topluluklara aidiyet gibi unsurlar da öne çıkıyor. Örneğin, dini cemaatlerin bir parçası olan bireylerin refah düzeyleri ortalamanın üzerinde çıktı. Ancak bu eğilim her yerde aynı değil. Hindistan ve Tanzanya’da bekârlar daha mutlu; Hong Kong ve Avustralya’da ise düşük eğitim seviyesine sahip bireylerin refah düzeyi daha yüksek.
Bir Sistem Sorunu: Bireysel Krizlerin Arkasında Toplumsal Çürüme mi Var?
Küresel Refah Çalışması, yalnızca bireysel duygu durumlarını değil, bir sistem olarak neoliberal toplum yapısının insanı nasıl yalnızlaştırdığını da ortaya koyuyor. İlişkilerin zayıfladığı, anlamın yitirildiği, karakterin rekabet kültürü içinde aşındığı bir dünyada, refahın parayla açıklanamaz hale gelmesi şaşırtıcı değil. Bu tablo, sadece ekonomik politikaların değil, eğitimden şehir planlamasına, sosyal güvenlikten medya tüketimine kadar hayatın her alanının yeniden düşünülmesi gerektiğini gösteriyor.
