Türkiye’de Doğurganlık Oranları Düşüyor: Geleceğin Demografik Yapısı Nasıl Şekillenecek?

19 Mayıs 2024

Türkiye’de doğurganlık oranları son yıllarda dikkat çekici bir şekilde geriliyor ve bu durum, ülkenin gelecekteki demografik yapısı üzerinde önemli etkiler yaratacak. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2000’lerin başında kadın başına düşen doğurganlık oranı 2.38 iken, 2023 yılı itibarıyla bu oran 1.76’ya kadar düştü. Bu düşüş, nüfusun yaşlanması ve ekonomik, sosyal ve kültürel dinamiklerin değişmesiyle yakından ilgili.

Doğurganlık oranlarının düşmesi, Türkiye’nin nüfus yapısının yaşlanmasına yol açıyor. Genç nüfus oranının azalması ve yaşlı nüfusun artması, ülkenin sosyal güvenlik sistemine, sağlık hizmetlerine ve iş gücü piyasasına önemli baskılar getirecek. Nüfus bilimciler, bu durumun gelecekte ekonomik büyümeyi de olumsuz etkileyebileceğini belirtiyor. Çalışma çağındaki nüfusun azalması, üretkenlikte düşüşe ve ekonomik durgunluğa yol açabilir.

Uzmanlar, doğurganlık oranlarındaki bu düşüşün çeşitli nedenlerini sıralıyor. Kentsel yaşamın yaygınlaşması, kadınların eğitim seviyelerinin artması ve iş gücüne katılım oranlarının yükselmesi, ailelerin çocuk sahibi olma kararlarını etkiliyor. Ayrıca, ekonomik belirsizlikler ve yaşam maliyetlerinin artması da çiftlerin çocuk sahibi olma konusundaki tereddütlerini artırıyor. Aile yapısındaki değişiklikler, evlilik yaşının yükselmesi ve evli çiftlerin çocuk sahibi olmayı ertelemesi gibi faktörler de doğurganlık oranlarını düşüren diğer etkenler arasında yer alıyor.

Hükümet yetkilileri, doğurganlık oranlarındaki düşüşün farkında ve çeşitli teşviklerle bu eğilimi tersine çevirmeye çalışıyor. Örneğin, ailelere doğum yardımı, uzun süreli doğum izni ve çocuk bakım hizmetlerinde iyileştirmeler gibi politikalar uygulanıyor. Ancak, bu tür teşviklerin etkili olup olmadığı ve uzun vadede doğurganlık oranlarını artırıp artırmayacağı henüz belirsiz.

Gelecekte, Türkiye’nin demografik yapısındaki bu değişimlere uyum sağlamak için daha kapsamlı politikaların geliştirilmesi gerekecek. Eğitim sisteminde, iş gücü piyasasında ve sosyal güvenlik sisteminde reformlar yapılması, yaşlanan nüfusun ihtiyaçlarına cevap verebilmek için kaçınılmaz olacak. Ayrıca, genç nüfusun iş gücüne katılımını teşvik edecek ve ailelerin çocuk sahibi olma kararlarını destekleyecek politikaların hayata geçirilmesi büyük önem taşıyor.

Türkiye’nin doğurganlık oranlarındaki düşüş, sadece demografik bir değişim değil, aynı zamanda sosyal, ekonomik ve politik alanda geniş kapsamlı etkiler yaratacak bir dönüşüm sürecinin de habercisi. Bu dönüşüme hazırlıklı olmak ve gerekli önlemleri zamanında almak, ülkenin gelecekteki istikrarı ve refahı açısından kritik önem taşıyor.

NHY, Eda Kaya