Türkiye’nin AB’den Aldığı 6 Milyar Euro’luk Mülteci Yardımı ve AB Sayıştayı’nın Eleştirileri

29 Nisan 2024

Avrupa Birliği (AB), 2015 yılında Türkiye’de yaşayan Suriyeli mültecilere destek olmak amacıyla 6 milyar Euro’luk bir mali yardım paketi sağlamıştır. Bu fon, Türkiye’deki mültecilerin eğitim, sağlık, koruma ve temel ihtiyaçlarını karşılamak için ayrılmıştır. Ancak, Avrupa Sayıştayı’nın (ECA) raporlarına göre, bu fonların kullanımı ve denetimi konusunda bazı eleştiriler bulunmaktadır.

ECA’nın raporuna göre, tahsis edilen 5,98 milyar Euro’nun yaklaşık %40,8’i insani yardımlara, %59,1’i ise kalkınma yardımlarına harcanmıştır. Temel ihtiyaçlar için en büyük harcama kalemi oluşturulmuş ve 1 milyar 892,8 milyon Euro harcanmıştır. Eğitim için yapılan harcamalar 1 milyar Euro ile ikinci sırada yer alırken, sosyo-ekonomik destek için 907,1 milyon Euro harcanmıştır.

AB Sayıştayı, özellikle Milli Eğitim Bakanlığı tarafından sağlanan bilgilerin yetersizliği nedeniyle, fonların etkili bir şekilde kullanılıp kullanılmadığını belirlemekte zorlandığını ifade etmiştir. AB, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan para iadesi talep etmiş, ancak bu talep reddedilmiştir. Sayıştay, mülteciler için inşa edilen yeni okullarda verilen eğitimin etkisini ve eğitim alanlar üzerindeki etkilerini ölçmek için yeterli veri sağlanmadığını belirtmiştir.

AB’nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu, “Türkiye’deki mültecilerin kaliteli kapsayıcı eğitimini desteklemek” için en az 530 milyon Euro tahsis etmişti. Ancak, AB destekli okulların listesi, mülteci öğrencilerin devam durumu ve eğitim almayan çocukların okul sistemine yeniden entegre edilip edilmediği gibi bilgilere ulaşılamamıştır.

Bu durum, AB’nin mülteci yardımının etkisini ve sürdürülebilirliğini ölçme konusunda zorluklar yaratmaktadır. AB Sayıştayı üyesi Bettina Jakobsen, veri eksikliği nedeniyle projelerin etkisini veya sürdürülebilirliğini ölçmenin mümkün olmadığını belirtmiştir. Sayıştay, mültecilere yönelik eğitim önlemleri ve iş kurmaları konusunda destek sağlanmasına rağmen, bu desteklerin uzun vadeli etkilerinin takibinin yapılmadığını saptamıştır.

AB’nin Türkiye’ye sağladığı mülteci yardımının kullanımı ve denetimi konusunda belirsizlikler bulunmaktadır. AB Sayıştayı’nın eleştirileri, fonların dağıtımı ve kullanımının şeffaflığı, etkisi ve sürdürülebilirliği konularında daha fazla çalışma yapılması gerektiğini göstermektedir.

NHY/ Euronews, ntv, bianet