Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO), 2024 BM Su Kalkınma Raporu’nda Türkiye’nin yanı sıra dünya genelinde su yönetimi ve sürdürülebilirliği konusunda kapsamlı bir değerlendirme yaptı. Raporda, Türkiye’nin Asya ve Pasifik bölgesinde yüksek su stresi yaşayan ülkeler arasında olduğu belirtilirken, bu bölgede Ermenistan, Özbekistan, Afganistan ve Nepal gibi ülkelerin de benzer risklerle karşı karşıya olduğu vurgulandı. Ayrıca, İran, Hindistan, Pakistan ve Türkmenistan’ın çok yüksek su stresi yaşayan ülkeler arasında yer aldığına dikkat çekildi.
Su stresi, kişi başına düşen yıllık su miktarının bin 700 metreküpün altına inmesiyle karakterize edilen bir durum olup, bölgesel çatışma risklerini artırabilecek bir faktör olarak kabul ediliyor. UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay, su baskısının artmasıyla yerel ve bölgesel çatışma risklerinin de arttığına işaret ederek, barışın korunması adına uluslararası iş birliği ve sınır ötesi anlaşmalar yapılmasının önemini vurguladı.
Dünya genelinde su stresi yaşayan ülkeler listesinde ise Kuveyt, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Umman, Katar, Bahreyn, Lübnan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Suudi Arabistan, İsrail ve Mısır gibi ülkelerin en üst sıralarda yer aldığı görülüyor. Bu ülkeler, iklim değişikliği ve artan su talebi nedeniyle su kaynakları konusunda ciddi zorluklarla karşı karşıya bulunuyor.
Türkiye’nin su stresi ile mücadelesinde, UNESCO’nun raporu, su kaynaklarının korunması ve yönetimi konusunda ulusal ve uluslararası düzeyde alınması gereken önlemleri ortaya koyuyor. Su kıtlığının jeopolitik gerilimleri artırmasının yanı sıra, temel insan haklarına da tehdit oluşturduğu ve özellikle kadın ve kız çocuklarının toplumsal pozisyonunu zayıflattığı belirtiliyor.
Bu bağlamda, Türkiye’nin su yönetimi stratejilerini gözden geçirmesi ve sürdürülebilir su kullanımını teşvik etmesi gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca, su kaynaklarının korunması ve yönetimi konusunda uluslararası iş birliğinin ve bilgi alışverişinin önemi de raporda yer alıyor.
UNESCO Türkiye Millî Komisyonu’nun çalışmaları ve Türkiye’nin su yönetimi konusundaki politikaları, bu raporun ışığında daha da önem kazanıyor. Türkiye’nin su kaynaklarını koruma ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşma yolunda atacağı adımlar, hem bölgesel hem de küresel düzeyde barış ve istikrarın sağlanmasına katkıda bulunabilir.
2024 BM Su Kalkınma Raporu, Türkiye’nin ve dünyanın karşı karşıya olduğu su sorunlarına dikkat çekmekle kalmıyor, aynı zamanda bu sorunların üstesinden gelmek için somut çözüm önerileri sunuyor. Türkiye’nin bu önerilere ne derece uyum sağlayacağı ve su yönetimi konusunda ne gibi yenilikçi adımlar atacağı, gelecekteki sürdürülebilir kalkınma çabalarının belirleyicisi olacak.
NHY, Arya Demir
