Failler Hâlâ Faaliyette: İliç Maden Faciasının Ardından Hesap Vermeyen Şirketler

26 Eylül 2024

Erzincan İliç’teki Çöpler Altın Madeninde 13 Şubat’ta meydana gelen liç yığını kayması faciasının üzerinden 227 gün geçti. Facianın sonucunda 9 işçi hayatını kaybederken, geri dönüşü olmayan çevre felaketi yaşandı. Siyanürle çalışan madende yaşanan bu çökme, Fırat Nehri’ne siyanür karışma tehlikesi doğurmuştu. Facianın ardından yapılan denetimler ve kamuoyuna yansıyan tepkilere rağmen, hiçbir üst düzey şirket yetkilisi veya kamu yetkilisi yargılanmadı. Facianın sorumlusu olan SSR Mining ve Çalık Holding’e bağlı Lidya Madencilik gibi şirketler, çeşitli alanlarda faaliyetlerine devam ediyor.

Lidya Madencilik, Balıkesir Gediktepe ve Artvin Hod Madenlerinde altın ve gümüş çıkarmaya devam ederken, Çalık Holding ise sadece maden alanında değil, enerji, inşaat ve finans gibi birçok sektörde de faaliyet göstermeye devam ediyor.

CHP’nin hazırladığı rapor, maden şirketinin 222 milyon TL vergi borcunun silindiğini ortaya koyarken, daha önce yaşanan birçok iş kazasının kamuoyundan gizlendiğini de belirtiyor. Maden Kanunu, 2001 yılından bu yana 27 kez değiştirilmiş ve bu değişikliklerin çoğu kamu kurumlarının denetim pozisyonlarını zayıflatmıştır.

“Şirketin 403 Milyon Dolarlık Vergi Borcu” raporunda dikkat çeken bir diğer husus. Şirket, Türkiye’den aldığı yatırım teşvikleri ve makine teçhizat için vergi indirimi sayesinde, 403 milyon dolarlık vergi ödemeden faaliyet gösterdi.

Ayrıca, ÇED süreçlerinde hile yapıldığına ilişkin bulgular ve maden sahasında yaşanan mevzuata aykırılıklar da raporda yer aldı. Tüm bu bulgular, İliç maden faciasının üzerinin örtülmeye çalışıldığını ve sorumluların hâlâ faaliyette olduğunu gözler önüne seriyor.