ANKARA – Türkiye Barolar Birliği (TBB), CHP’li belediye başkanlarına yönelik gözaltı dalgasına ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, hukuk devleti ve demokratik temsil ilkeleri açısından yaşanan sürecin ciddi endişelere yol açtığını belirtti. Birlik, Anayasa Mahkemesi’nin kararlarını hatırlatarak, seçilmişlere yönelik özgürlüğü kısıtlayıcı tedbirlerin yalnızca istisnai durumlarda uygulanabileceğine dikkat çekti.
“Endişeyle izliyoruz”
TBB açıklamasında, sabah saatlerinde CHP’li Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar, Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek, Adıyaman Belediye Başkanı Abdurrahman Tutdere ve Büyükçekmece Belediye Başkan Vekili Ahmet Şahin’in gözaltına alınmasına ilişkin gelişmelerin “endişeyle” takip edildiği vurgulandı.
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“İstanbul, İzmir, Adana, Batman, Hakkari, Kars, Mardin, Mersin, Siirt, Şanlıurfa, Tunceli ve Van’da yaşanan tutuklama ve kayyım atamalarıyla birlikte değerlendirildiğinde, ortaya çıkan tablo hukuk devleti ve demokratik rekabet ilkeleri açısından ciddi sorunlar barındırmaktadır.”
“Seçme ve seçilme hakkına doğrudan müdahale”
Barolar Birliği, Anayasa Mahkemesi’nin içtihatlarına atıfla, seçilmiş kişilere yönelik gözaltı ve tutuklamaların ancak “zorunlu ve istisnai” şartlarda başvurulabilecek uygulamalar olduğunun altını çizdi. Açıklamada şu değerlendirme yer aldı:
“Bu tür işlemler, yalnızca bireylerin özgürlüğünü değil, aynı zamanda seçme-seçilme ve temsil haklarını da ortadan kaldırmakta; seçmen iradesine doğrudan müdahale anlamına gelmektedir. Seçimle göreve gelen kişiler söz konusu olduğunda çok daha özenli, ölçülü ve hukukun temel ilkeleriyle uyumlu bir yaklaşım zorunludur.”
Avukat Büyükhatipoğlu hakkında da açıklama
Gözaltına alınan isimler arasında yer alan avukat Onur Büyükhatipoğlu’yla ilgili sürece de açıklamada özel olarak değinildi. TBB, Manavgat Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından verilen “şüphelilerin yalnızca bir özel müdafii ile görüştürülmesi” yönündeki talimatın Ceza Muhakemesi Kanunu’na aykırı olduğunu belirterek, savunma hakkının açıkça ihlal edildiğini ifade etti.
Barolar Birliği açıklamasında şu vurgular yapıldı:
“Gözaltındaki meslektaşımız Avukat Onur Büyükhatipoğlu’nun yalnızca mesleki faaliyetleri nedeniyle bu muameleye maruz kaldığına dair iddiaları ciddiyetle ele alıyoruz. Savunma hakkının dokunulmazlığına ve avukatlık mesleğinin bağımsızlığına yönelik tehditleri yakından izlemeye devam edeceğiz.”
“Ceza soruşturmaları istisnadır” hatırlatması
Son olarak, TBB açıklamasında ceza soruşturmalarında gözaltı ve tutuklama tedbirlerinin istisnai olduğuna bir kez daha dikkat çekildi. Seçilmişlerin görevden alındığı ya da özgürlüklerinin kısıtlandığı süreçlerin, halk iradesini zedelediği ve demokrasiye gölge düşürdüğü ifade edildi.
Türkiye Barolar Birliği’nin açıklaması, son dönemdeki siyasi ve yargısal gelişmelerin hukuk devleti ilkeleriyle ne ölçüde uyumlu olduğu konusundaki tartışmaları daha da derinleştirecek nitelikte. Açıklama, yargı bağımsızlığı, demokratik temsil ve hukukun üstünlüğü ilkelerinin Türkiye gündemindeki kritik yerini bir kez daha hatırlattı.
