Türkiye’de tarım sektöründe son dönemde artan maliyetler ve yetersiz destekler çiftçileri zor durumda bırakıyor. Girdi maliyetlerindeki artışlar, tarımsal üretimde önemli bir sorun haline gelmiÅŸ durumda.
Girdi maliyetlerindeki sürekli artış, çiftçilerin belini bükmüş durumda. DW Türkçe’nin 24 Åžubat 2024 tarihli haberine göre, çiftçilerin karşı karşıya kaldığı zorluklar, sektörün sürdürülebilirliÄŸini tehdit ediyor.
Girdi maliyetleri, tarımın temel unsurları olan gübre, ilaç, tohum ve yem gibi girdilerin fiyatlarının dövizdeki artışa paralel olarak sürekli yükselmesiyle artıyor. Ancak, tarımsal desteklerin bu artışa yetişemediği görülüyor. Özellikle son bir yılda gübre fiyatlarında %16 ila %25, yem fiyatlarında %43,3 ila %41 ve mazot fiyatlarında %78,6 artış yaşandığı belirtiliyor.
Mazot desteÄŸinin yetersizliÄŸi de sorunun bir parçası. Avrupa’daki çiftçilere saÄŸlanan vergi desteÄŸinin Türkiye’de bulunmaması, Türk çiftçilerinin mazot fiyatlarındaki artışla baÅŸa çıkmasını zorlaÅŸtırıyor. Ziraat Mühendisleri Odası BaÅŸkanı Baki Remzi Suiçmez, mazot fiyatlarındaki ÖTV ve KDV’nin kaldırılmasını ya da azaltılmasını talep ediyor.
Ülke genelinde hayvan varlığında azalma yaşanıyor. Yüksek yem maliyetleri ve düşük et-süt fiyatları nedeniyle, 2023 yılında büyükbaş hayvan sayısında %2,6, küçükbaş hayvan sayısında %6,9 azalma olduğu kaydediliyor.
Tarımsal destekleme bütçesi 2024 yılında %44,5 artırılarak 91 milyar 554 milyon liraya çıkarıldı. Ancak, bu miktarın enflasyona göre yetersiz kaldığı ve Tarım Kanunu’na göre tarımsal desteklerin GSYH’deki payının en az %1 olması gerektiÄŸi hatırlatılıyor. Bu oranın son yıllarda binde 3’e kadar gerilediÄŸi ifade ediliyor.
Çiftçilerin üretim yapabilmek için giderek daha fazla borçlanmak zorunda kaldığı belirtiliyor. Aralık 2023 itibarıyla tarımda kullanılan nakdi kredilerin toplamının 582 milyar lirayı aÅŸtığı ve çiftçilerin bankalara olan borçlarının son bir yılda %80’in üzerinde arttığı ifade ediliyor. Baki Remzi Suiçmez’e göre, çiftçilerin toplam borcunun 700 milyar liraya yaklaÅŸtığı bildiriliyor.
Türkiye’nin tarım sektöründe yaÅŸanan bu sorunlar, sektörün sürdürülebilirliÄŸi açısından endiÅŸe verici bir tablo çiziyor. Girdi maliyetlerinin kontrol altına alınması, tarımsal desteklerin artırılması ve çiftçilerin borç yükünün azaltılması gibi adımların atılması gerekiyor. Aksi takdirde, Türkiye’nin tarım potansiyelinden tam olarak faydalanması mümkün olmayabilir.
NHY/ DW Türkçe
