Moskova’nın maliyet-fayda hesabı

27 Şubat 2022

Dr. Harun Yılmaz, Rusya’nın, “maliyet etkin” politikasının Gürcistan’da, Suriye’de ve Afrika işlerinde görüldüğünü belirterek, “Ve şimdiye kadar Ukrayna’da da görüyoruz” dedi.

“Tam ölçekli işgal Moskova’nın maliyet-fayda hesabına uymuyor”

Akademisyen, Dr. Harun Yılmaz, “Ukrayna’nın tam ölçekli işgali, Moskova’nın fayda-maliyet hesabına uymuyor. Yani, bu mantıksız ve sadece birinci aşamadan ikinci aşamaya geçiyor olabiliriz” dedi.

İngiltere’deki Routledge’de akademik editör olarak görev yapan Dr. Harun Yılmaz, ABD merkezli yayın kuruluşu NPR’da Scott Simon’un sorularını yanıtladı.

Ukrayna, Kafkaslar ve Orta Asya konularında araştırmalar yapan Yılmaz, şunları söyledi:

“Rusya’nın son yirmi yıldaki jeopolitik davranışının daha yakından incelenmesi, aslında sahadaki riskleri net bir şekilde anladıklarını gösteriyor. (Ukrayna’da) tam bir istila, Moskova’nın maliyet-fayda hesabına uymuyor. çünkü jeopolitik hedeflerde sert güç kullanımı söz konusu olduğunda genellikle düşük maliyetli bir politika izliyorlar.

Örneğin, 2008’de Gürcistan savaşında gördük ki, Rusya, ayrılıkçı güçlerin yanında Güney Osetya ve Abhazya’nın ayrılıkçı bölgelerinde Gürcistan hükümetine karşı müdahale etti. O zamanlar, Rus kuvvetleri gerçekten zorlu bir düşmanla karşı karşıya değildi ve Gürcü kuvvetlerini kolayca yenebildi. Daha sonra Rus birlikleri tam olarak Gürcistan’a geçti ancak 20 km sonra durdu. Gürcü güçlerini Güney Osetya’dan geri püskürtmek gibi sınırlı bir hedefe ulaşıldığında, Moskova Avrupa arabuluculuğuna açıktı.

‘Maliyet etkin politika’

Aslında Rus birlikleri Gürcistan’ı tamamen ikiye bölebilir, Azerbaycan’dan Akdeniz kıyılarına kadar uzanan değerli petrol ve gaz boru hatlarının kontrolünü ele geçirebilir ve Gürcistan ekonomisini ve siyasi sistemini felç edebilirdi, ancak bölgesel ve küresel maliyetler Rusya için çok yüksek olurdu, bu yüzden sınırlı askeri operasyonda durdular.

Bu maliyet hesabını ve maliyet etkin politikasını Suriye’de ve Afrika işlerinde de görüyoruz. Dolayısıyla, jeopolitikte bu maliyet etkin politikayı, sert gücün maliyet etkin kullanımını sürekli olarak görüyoruz. Ve şimdiye kadar Ukrayna’da da görüyoruz.”

“Asıl hedef Ukrayna değil”

Yılmaz, Rusya’nın Ukrayna politikasındaki amacına ilişkin de şu değerlendirmede bulundu:

“Asıl hedef Ukrayna değil. Ancak, Moskova, Batılı ülkeleri nihayet Avrupa güvenliği meseleleri üzerinde müzakereler için masaya oturmaya zorlamak istiyor. Çünkü 1991’den beri Batı ilk kez Rusya ile ciddi bir şekilde Avrupa’nın güvenlik meselelerini tartışmak için ciddi bir şekilde meşgul oluyor. İzledikleri stratejiye giden yol…

Moskova birkaç konuda düzenlemeler yapılmasını istiyor, ancak bunlar Avrupa’da orta menzilli balistik füzelerin geliştirilmesini durdurmak ve Rusya sınırlarına yakın askeri tatbikatları sınırlamak da dahil olmak üzere Avrupa’nın güvenlik meseleleri.

Ekim 2018, Trump yönetimi, Reagan ve Gorbaçov tarafından imzalanan 1987 Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması’ndan çekilmeye karar verdi. Bu anlaşma, her iki tarafın da orta menzilli nükleer kuvvetlere sahip olmasını, üretmesini veya bilirsiniz, uçuş testi yapmasını yasakladı. Şimdi o anlaşmaya sahip değiliz.

Başka bir deyişle Moskova, Ukrayna’nın NATO’ya girmeyeceğini anlıyorlar ve mesele bu değil. Aslında mesele, NATO’nun Ukrayna’ya Amerikan füzeleri veya füze savunma unsurları şeklinde girip girmediğidir. Avrupa’da füze konuşlandırmalarını sınırlayan herhangi bir uluslararası düzenleme yok.”

“Sadece ikinci aşamaya geçiyor”

Dr. Harun Yılmaz, “Vladimir Putin’in neden askeri güç kullanmayı tercih ettiği” sorusunu da şöyle yanıtladı:

“Bence daha fazla seçenek var. Moskova’nın bunu uzun bir süreç olarak gördüğünü düşünüyorum. Birinci aşamadan ikinci aşamaya geçiyor olabiliriz ve bir üçüncü aşama olabilir. Ancak bunlar mutlaka Ukrayna’nın tam ölçekli bir işgali değil.

Tabii ki, son iddialar elbette önemli ve askeri analistler aldıkları istihbarata göre belirli senaryolar üzerinde çalışıyorlar ki bu doğaldır, normaldir. Ancak devam eden sürecin, Moskova’nın jeopolitiği kullanarak sert güç konusunda maliyet etkin bir politika izlediğini gösterdiğini söyleyebilirim. Ukrayna’nın tam ölçekli işgali, Moskova’nın fayda-maliyet hesabına uymuyor. Yani, bu mantıksız ve sadece birinci aşamadan ikinci aşamaya geçiyor olabiliriz. Yani günler veya haftalar meselesi değil. Uzun bir sürecin, müzakerelerin ve bazı askeri manevraların daha ileri aşamalarını görebiliriz.”