Hazine’nin 20,8 milyar lira borçlanması piyasaları nasıl etkiler?

13 Haziran 2023

Hazine’nin 13 Haziran 2023 tarihinde yaptığı iki tahvil ihalesi, piyasaların dikkatini çekti. Hazine, 7 yıl vadeli değişken faizli ve 9 yıl vadeli sabit faizli tahvillerle toplam 20,8 milyar lira borçlandı. Bu borçlanmanın nedenleri ve sonuçları nelerdir? Bu yazıda bu sorulara cevap arayacağız.

Hazine’nin borçlanma ihtiyacı, bütçe açığı ve cari açık gibi makroekonomik göstergelerle yakından ilgilidir. Bütçe açığı, devletin gelirlerinin giderlerinden az olması durumudur. Cari açık ise, ülkenin dış ticaret, hizmet ve sermaye hareketleri sonucunda yabancı paraya olan talebinin arzından fazla olması durumudur. Bu iki açık, devletin borçlanmasını zorunlu kılar.

Hazine, borçlanmak için iç piyasada veya dış piyasada ihaleler düzenler. İhalelerde, Hazine’nin belirlediği vadelerde ve faiz oranlarında tahvil veya bono satışı yapılır. Tahvil ve bono, devletin borcunu temsil eden senetlerdir. Tahvil genellikle bir yıldan uzun vadeli, bono ise bir yıldan kısa vadeli borçlanma araçlarıdır.

Hazine’nin 13 Haziran 2023 tarihinde yaptığı iki tahvil ihalesi, iç piyasada gerçekleşti. İlk ihalede, 7 yıl (2548 gün) vadeli, 6 ayda bir değişken faizli kupon ödemeli devlet tahvili satıldı. Bu tahvilin faizi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) belirlediği politika faizi olan bir hafta vadeli repo faizine endeksli olarak belirlenir. İhalede, bu tahvilden 5 milyar 745,5 milyon lira satış yapıldı ve dönemsel faiz yüzde 8,26 olarak gerçekleşti.

İkinci ihalede ise, 9 yıl (3409 gün) vadeli, 6 ayda bir yüzde 5,2 sabit kupon ödemeli devlet tahvili satıldı. Bu tahvilin faizi ise ihalede belirlenir ve vade boyunca sabit kalır. İhalede, bu tahvilden 15 milyar 62,4 milyon lira satış yapıldı ve bileşik faiz yüzde 18,09 olarak gerçekleşti.

Hazine’nin bu iki ihaleyle toplam 20,8 milyar lira borçlandığını görüyoruz. Peki bu borçlanmanın nedenleri ve sonuçları nelerdir?

Borçlanmanın nedenleri arasında, bütçe açığının yüksek olması ve cari açığın finansman ihtiyacı sayılabilir. Bütçe açığı, pandemi nedeniyle artan sağlık harcamaları ve ekonomiyi desteklemek için yapılan vergi indirimleri ve sosyal yardımlar nedeniyle yükseldi. Cari açık ise, ithalatın artması ve turizm gelirlerinin azalması nedeniyle büyüdü. Bu durumda Hazine’nin borçlanma ihtiyacı arttı.

Borçlanmanın sonuçları ise, faiz oranlarının yükselmesi ve borç stokunun artması olarak görülebilir. Faiz oranları, borçlanma talebinin artması ve enflasyon baskısının devam etmesi nedeniyle yükseldi. Borç stoku ise, borçlanmanın artması ve kurun değer kaybetmesi nedeniyle arttı. Bu durum, Hazine’nin borç ödeme yükünü ve riskini artırdı.

Sonuç olarak, Hazine’nin 13 Haziran 2023 tarihinde yaptığı iki tahvil ihalesi, piyasaların dikkatini çekti. Hazine, 7 yıl vadeli değişken faizli ve 9 yıl vadeli sabit faizli tahvillerle toplam 20,8 milyar lira borçlandı. Bu borçlanmanın nedenleri, bütçe açığı ve cari açık gibi makroekonomik göstergelerle ilgilidir. Bu borçlanmanın sonuçları ise, faiz oranlarının ve borç stokunun yükselmesidir. Bu durum, Hazine’nin borç yönetimi açısından zorluklar yaratabilir.

Bu araçlarla Hazine’nin Haziran ayında toplamda yaklaşık 40 milyar lira borçlanması hedefleniyor .

NHY/ BirGün, BBC Türkçe, Sabah