Batı, güvenliğe oluşturduğu riskler nedeniyle Çin’in teknoloji şirketleri üzerindeki baskılarını artırıyor. Ancak dünya genelinde casusluk tehlikesine rağmen, Çin güvenlik kameralarına talep azalmıyor.
Evinizde güvenlik kamerası var mı? EÄŸer varsa, bunun Çin’in video gözetleme pazarına hakim iki ÅŸirketinden birinin, Hikvision veya Dahua’nın ürettiÄŸi bir ürün olma ihtimali, çok yüksek.
Pazar araÅŸtırma ÅŸirketi IDC’nin son verilerine göre, bu iki ÅŸirketin küresel pazar payı 2021 yılında yaklaşık 35 milyar dolara ulaÅŸtı, video gözetleme pazarının üçte birinden fazlasını oluÅŸturdu.
Avrupa ülkelerinde, Huawei gibi Çin şirketleri giderek artan bir oranda güvenlik tehdidi olarak görülüyor. Buna karşın dünya genelinde cihazları havalimanlarını, tren istasyonlarını, hatta hükümet binalarını gözetlemek için kullanılan iki video gözetleme devi Hikvision ve Dahua nispeten daha az gündeme getiriliyor.
Oysa basında çıkan son haberlere göre, Almanya’da polis karakolları ve bakanlıklar da dahil olmak üzere çok bir binanın güvenliÄŸinin saÄŸlanmasında on binlerce Hikvision cihazı kullanılıyor.
Çin Komünist Partisi’nin verilere eriÅŸimi var mı?
Her iki teknoloji ÅŸirketi kısmen Çin devletinin. Bu nedenle ürünlerinin Avrupa’daki kritik altyapıdaki varlığı, casusluk tehlikesi ve güvenlikle ilgili endiÅŸeleri artırıyor. Uzmanlar, Pekin’in bu sistemlere eriÅŸimi olabileceÄŸi, gizlice verileri temin edebileceÄŸi konusunda uyarılarda bulunuyor.
Bu tür güvenlik ihlallerini tespit etmek son derece zor. Berlin merkezli Mercator Enstitüsü’nün araÅŸtırmacılarından Antonia Hmaidi ise Çin’de zaten ÅŸirketlerin verilerini hükümetle paylaÅŸmak zorunda olduklarına iÅŸaret ediyor.
Hmaidi, “Çin yasalarına baktığımızda ÅŸunu açıkça görüyoruz: Her Çin ÅŸirketi, kendisinden talep edildiÄŸi takdirde, elindeki verileri hükümetle paylaÅŸmak zorunda. Buna Çin ÅŸirketlerinin ülke dışında topladıkları ama aynı zamanda Çin Halk Cumhuriyeti’nde depoladıkları veriler dahil” bilgisini aktarıyor.
Çin ÅŸirketleri zaten bu nedenle pek çok ülkede yasaklanıyor. Her ne kadar telekomünikasyon ÅŸirketleri Huawei ve ZTE daha çok gündemde yer alsa da, Hikvision ve Dahua’yı da dizginleme çabaları giderek ivme kazanıyor.
Güvenlik riskleri ve insan hakları ihlalleri
Avustralya ve İngiltere 2022 sonu itibarıyla bu iki şirketin ürünlerini hükümet binalarından ve hassas bölgelerden uzaklaştırma kararı aldılar.
ABD ise “ulusal güvenliÄŸe oluÅŸturduÄŸu kabul edilemez risk” gerekçesiyle bu ÅŸirketlerin ürünlerinin satışını ve ithalatını tamamıyla yasakladı.
Her iki ÅŸirket, sadece güvenliÄŸe oluÅŸturdukları risk baÄŸlamında deÄŸerlendirilmiyor. Aynı zamanda insan hakları ihlallerini mümkün kılmakla suçlanıyorlar. ÖrneÄŸin birçok bağımsız raporda Hikvision’ın Çin’in Uygur azınlığa uyguladığı zulümde kullanılan video teknolojisini saÄŸladığı bilgisi yer alıyor.
Pazar hakimiyetine giden yolda şüphe uyandıran noktalar
Madem böylesine ciddi endişeler vardı, o zaman bu iki Çin şirketi nasıl oldu da küresel pazarda böylesine bir hakimiyet kurabildi?
Cevabı fiyat etiketlerinde bulunabilir: Dijital haklar alanında faaliyet gösteren Access Now’ın 2021 raporuna göre Hikvision ekipmanlarının fiyatları, rakiplerinden neredeyse on kat daha ucuz. Rekabet kuralları baÄŸlamında bu denli büyük bir fiyat farkının makul gerekçelerle açıklanması çok zor.
Pazar araÅŸtırma ÅŸirketi IDC’nin video gözetleme konusunda uzmanlaÅŸmış pazar analisti Mike Jude, bu ÅŸirketlerin teknolojilerini ucuz fiyata satmasında Çin hükümetiyle yakın baÄŸlarının etkili olduÄŸuna dikkat çekiyor. Jude, bunun da söz konusu ÅŸirketlere, özellikle video gözetleme pazarının büyük bir potansiyele sahip olduÄŸu Küresel Güney’deki daha yoksul ülkelerde, çok belirleyici bir avantaj saÄŸladığına iÅŸaret ediyor.
Latin Amerika ucuz fiyatların cazibesine kapıldı
ÖrneÄŸin Latin Amerika için analistler bu alanda önümüzdeki birkaç yıl için yıllık yüzde 13’ün üzerinde bir pazar büyüme oranı öngörüyor.
Bölgedeki hükümetler, biyometrik tanıma sistemleri dahil, video gözetleme yeteneklerini geliştirmeye başladı. Ancak birçok ülkede, veri koruma yasaları ve düzenlemeleri, ilgili makam ve şirketleri sorumlu tutmak için yetersiz. Access Now adlı sivil toplum kuruluşu, bunun bireylerin mahremiyetine, verilerin gizliliğine, tehdit oluşturduğu görüşünde.
Bölge ülkelerindeki hükümetler, kamudaki video gözetleme faaliyetleri için genellikle Çinli üreticilere yöneldi. Bunda sadece ucuz fiyatlar etkili olmadı.
Hikvision, bazı ülkelerde test sürüşü ya da Covid-19 salgını sırasında olduÄŸu gibi enfeksiyonların tespiti için, ücretsiz ekipman saÄŸlayarak da varlığını güçlendirdi. Yine IVPM’nin raporuna göre ÅŸirket, Brezilya’da montaj tesisi açtı ve Meksika’nın en büyük güvenlik sistemleri ÅŸirketini de satın aldı.
Siber güvenlik riskleri nasıl azaltılır?
Gözetleme teknolojileri pazarı Latin Amerika’da olduÄŸu gibi dünya genelinde de büyümeye devam edecek.
Batı yaptırımlarının Hikvision ve Dahua’nın faaliyetleri üzerinde nasıl bir etkide bulunacağını öngörmek zor olsa da, bu ÅŸirketlerin ürünlerine yönelik talebin yakın gelecekte azalması muhtemel görünmüyor.
Video gözetleme sistemleri tarafından toplanan verileri korumak için Çinli ÅŸirketleri dışlayan yasaklar ve yaptırımlar bir çözüm saÄŸlayabilir. Ancak siber güvenlik uzmanı Antonia Hmaidi’ye göre gözetleme sistemleri ile ilgili daha kapsamlı iyileÅŸtirmeye gidilmesi gerekiyor.
Hmaidi, bunun nedenini de Almanya’yı örnek göstererek anlatıyor. Almanya’da bu sistemlerin düzenli olarak güncellenmediÄŸini, bunun da bu sistemleri siber saldırılara karşı savunmasız bıraktığını aktaran Hmaidi, “Ve Çin’de faaliyet gösteren, devlet destekli ve özel aktörlerin, bu alanda çok aktif olduklarını da biliyoruz” dedi.
Antonia Hmaidi’ye göre siber güvenliÄŸin güçlendirilmesi için daha uzun vadeli çözümler gerekli. Bunun için de tüm video gözetleme saÄŸlayıcılarının cihazlarını güncellemek ve ideal olarak da sunucularını otoriter rejimlerin eriÅŸiminin dışında tutmalarını zorunlu kılmak gerekiyor.
- Talihsiz Anjel Hala ve Edirne Kuşatması Günleri - 29 Ocak 2025
- Bilim İnsanları, Bazı Kişilerin Neden Covid Olmadığını Buldu - 21 Haziran 2024
- Tüketicinin İyimserliği Azalıyor - 21 Haziran 2024
